FəNN: vergiLƏr və vergitutma mühaziRƏ MÜƏLLİMİ: İ. E. D. M. C. HÜseynov mövzu Vergilərin yaranması və inkişaf tarixi

vergilərin səviyyəsi ilə dövlətin real gəlirləri
arasındakı nisbət məsələsidir. Bu problemin həlli Laffer əyrisi adlanan 
və vergi dərəcələri ilə vergi daxilolmalarının həcmi arasındakı asılılığı 
əks etdirən əyrini meydana gətirdi. Qrafiki olaraq bu əyri şəkildə əks 
olunmuşdur. 
KitabYurdu.az 
21

---

y 
y
−−−−−−−−−−−−−¦ 
¦ 
¦ 
¦ 
0 
x
x 
Laffer əyrisi 
burada, 
y – büdcə gəlirləri; 
x – vergi dərəcəsi; 
y
– büdcə gəlirlərinin maksimum mümkün həddi; 
x
– büdcə gəlirlərinin maksimum qiymət aldığı vergi dərəcəsi. 
Beləliklə, vergi ödəyicilərinin bir hissəsi iqtisadiyyatın leqal 
sektorundan «gizli» sektoruna keçirlər. Laffer nəzəriyyəsinə görə gizli 
iqtisadiyyatın inkişafı vergi sistemi ilə əks əlaqəlidir, başqa sözlə, vergi 
dərəcələrinin artımı «gizli» iqtisadiyyatın ölçülərinin artımına səbəb 
olur. 
Qeyd etmək lazımdır ki, korporativ vergilərin hesablanmasındakı 
çətinlikləri əvvəlcədən görən Laffer özünün əyri xəttini gəlir vergisi 
hesabına dövlət gəlirinin hesablanmasına istiqamətləndirmişdir. 
Gəlirdən büdcəyə tutulmalı olan verginin son həddini Laffer 30 faiz 
səviyyəsində hesab edir. Onun fikrincə, bu hədd daxilində büdcə 
gəlirlərinin ümumi məbləği artır. 
Mövzu 2. Vergitutmanın iqtisadi mahiyyəti, prinsipləri və 
funksiyaları. 
 
 
P L A N 
 
1. Vergilərin iqtisadi mahiyyəti
 
2. Vergilərin iqtisadi subyektin maliyyə vəziyyətinə təsirinin 
qiymətləndirilməsi 
KitabYurdu.az 
22

---

3. Vergi yükü və onun hesablanması üsulları
 
4. Vergitutmanın prinsipləri 
5. Vergitutmanın funksiyaları