C a n e r t a s L a m a n Big Bang Və Tanrı
Yüklə 70,94 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III - BIG BANG FƏLSƏFƏ TARIXINI MÜHAKIMƏ EDIR
- VI HISSƏ BIG BANG-IN KÖMƏYI ILƏ TANRININ VARLIĞINI INKAR EDƏN VƏ MADDƏNIN ƏZƏLILIYINI QƏBUL EDƏN GÖRÜŞ
- Hind fəlsəfəsi və buddizm
117 aktiv elementlərin araşdırılması, termodinamik qanunlar və fəlsəfi sübutlar də bu nəzəriyyənin gücünə güc qatmaq- dadır. Alternativ olaraq ortaya atılan nəzəriyyələr isə həm elmi dayağa malik deyil, həm də müşahidəvi və nəzəri sü- butlar ilə etibarsızlaşmaqdadır. Kainatın genişləndiyi aydın olduqdan sonra bir daha kainatın əzəli olduğunu elmi baxımdan məqbul olacaq bir şəkildə izah etmək mümkün olmamışdır. Bundan sonrakı hissədə görüləcəyi kimi, kainatın əzəli olduğunu müdafiə edən materialistlər tarix boyunca kainatın, maddənin, hətta ulduzların dəyişməz quruluşda olduqlarını müdafiə etmişdirlər. Big Bang-in və müasir fizikanın kəşfləri kəşf edilməmişdən əvvəl mövcud olan bu materialist inanc ka- inatın əzəli olacağı təqdirdə elmi gözləntinin necə olmalı olduğunu göstərməkdədir. Elmi sübutlar ortaya qoyulma- mışdan əvvəlki müddət səmimi fikirlərin başa düşülməsinə daha uyğundur, çünki bu vəziyyətdə psixoloji vəziyyətin nəticəsi olaraq elmi olanın müzakirə mövsuna çevrilməsi mümkün deyildir. Yeni kəşfləri və Big Bang-in məlumatlarını materialist şərhlərlə birləşdirməyə çalışmaq yalnız təktanrılı dinlərin tarix boyunca müdafiə etdiyi nəticələrdən qaçın- manın psixoloji bir göstəricisidir. Materializmin yeganə ün- sür (cövhər) olaraq gördüyü kainatın əzəli dəyişməzliyinə ehtiyac duyması bir faktdır, lakin Big Bang-in bir başlanğıc- dan etibarən heç dayanmayan bir dəyişikliyi göstərməsi də çox aşkardır. 118 III - BIG BANG FƏLSƏFƏ TARIXINI MÜHAKIMƏ EDIR Kitabımızın bundan sonrakı dörd hissəsində Big Bang nəzəriyyəsinin nəticələrinə əsaslanaraq fəlsəfə tarixini mühakimə edəcəyik, həmçinin, Big Bang nəzəriyyəsinin dinlər baxımından doğurduğu nəticələrə də nəzər salaca- ğıq. Tarixin qədim dövrlərində də ateizm var idi, indi də var; qədimdən bəri şübhəçilik də (skeptizm) vardı, indi də var; qədimdə də tək Tanrıya inananlar var idi, indi də var. Tarix boyunca tək Tanrıya inananlar nələr iddia etmişdirlər? Ateistlər əsrlər boyunca nələr iddia etmişdirlər? Bəs fizika- nın ən əhəmiyyətli nəzəriyyəsi olan Big Bang-in məlumatları tarixi iddiaların hansını təsdiqləyir, hansını təkzib edir? Minlərlə illik mübahisənin mühakimə olunmasını bu ki- tabda məhz Big Bang öz üzərinə götürür. Təbii ki, minlərlə ilin mühakimə olunması indiki vaxtda da eyni fikirlərə inananlar baxımından əhəmiyyətli nəticələr doğurmaq- dadır. Son əsrdə elm adamlarının çoxu elmi məlumatların fəlsəfə və dinlər baxımından yaratdığı nəticələrə qarşı çox laqeyd olublar. Digər tərəfdən, filosoflar və ilahiyyatçılar (teoloqlar) elmi məlumatlar ilə maraqlanmadan fəlsəfəni və elmi bir-birlərilə heç əlaqəsi olmayan ayrı-ayrı sahələr olaraq görməyə və göstərməyə çalışmışlar. Bəzi alimlər isə elmi müvəffəqiyyətləri ilə tərs mütənasib şəkildə çox müvəffəqiyyətsiz fəlsəfi yanaşmalar sərgiləmişdirlər. Kita- bımızın bundan sonrakı dörd hissəsində Big Bang-in fəlsəfə və dinlər baxımından doğurduğu nəticələri göstərməyə çalışacağam. Bu çalışma ilə elmin və fəlsəfənin -üsulla- rı fərqli olsa da- bir-birlərindən ayrı ola bilməyəcəyini və bəşəriyyətin şüurunda bölünmə yaşanmayacağını, elmin və fəlsəfənin fərqli həqiqətləri ifadə etmədiyini göstərməyə ça- lışacağam. 119 VI HISSƏ BIG BANG-IN KÖMƏYI ILƏ TANRININ VARLIĞINI INKAR EDƏN VƏ MADDƏNIN ƏZƏLILIYINI QƏBUL EDƏN GÖRÜŞ Hamleti təqlid edən materialist nə deyir Bu görüş ateistlərin, materialistlərin fikridir. Bu görüşə əsasən, maddə yaradılmamışdır, yox edilə bilməz, özbaşına varlığını davam etdirir, kainat tək bir quruluşa sahibdir, on- dan savayı heç bir şey yoxdur. Əgər Hamletin “Olmaq ya da olmamaq, bax bütün məsələ budur” sözünü Hamleti təqlid edən bir materialist fəlsəfənin ideoloqu deməyə çalışsaydı, hər halda belə deyərdi: “Maddənin əzəli olub olmaması, bax bütün məsələ budur”. Materialistlərin fikrincə, var olan hər şey maddə sayəsində var olur və maddidir. Dinlərin müdafiə etdiyi, maddəni yaradan, maddəyə forma verən, maddənin varlığının asılı olduğu, maddədən kənarda bir Tanrı var ola bilməz. Bu maddi kainat yaradılmamış və yox edilməz olduğuna görə onun bir başlanğıcı da, bir sonu da yoxdur. Bax bunlar ateistlərin tarix boyunca ən fundamen- tal iddiaları olmuşdur. Bu hissədə görüləcəyi kimi, tarix boyunca materializm bu şəkildə müdafiə olunmuşdur. İndiki vaxtda məcbur şəkildə və əsassız izahlarla materializmin mövcud elmlə uyğunlaşdığını söyləyənlər var. Bu izahların elmi olmaq- dan çox psixoloji olduğu aydındır. Bunun başa düşülməsi 120 üçün materialistlərin tarix boyunca müdafiə etdikləri təməl iddialarının araşdırılması faydalı olacaqdır. Çünki elmi sü- butların ortaya qoyulmadığı dövrdə açıqlanan bu fikirlər əgər həqiqətən materializm doğrudursa, nəyin necə olması lazım olduğunu göstərməkdədir. Buna görə də bu kitabda araşdırılan görüşlər tarixi keçmişləri ilə bir yerdə nəzərdən keçirilməkdədir. Beləcə, minlərlə illik mübahisənin qiymət- ləndirilməsi ediləcək, Big Bang-in köməyi ilə kimin haqlı, kimin haqsız olduğu araşdırılacaq. İki problemin cavabını aydınlaşdırmağa çalışacağıq: 1 - Nə dedilər? 2 - Nə oldu? Hind fəlsəfəsi və buddizm Hind fəlsəfəsinin içində həm monoteist, həm politeist, həm də ateist ünsürlər var. E.ə. 2000-ci illərə qədər uzanan Hind fəlsəfəsinin böyük bir hissəsinin kainatı əzəli qəbul et- diyi və Tanrıya yer vermədiyi görülməkdədir. Buna görə də Hind fəlsəfəsinə inananların böyük bir qismi də maddəni əzəli qəbul edib Tanrını yox sayan materialistlərlə birlikdə dəyərləndirilməlidir. Hind fəlsəfəsinin əhəmiyyətli qolların- dan olan Ceynaların bir şairi inancındakı əzəli kainat fikrini bu cür ifadə edir: Heç bir varlıq bu kainatı meydana gətirə bilməz. Necə maddi olmayan bir Tanrı maddi bir kainat yarada bilər? Əgər əvvəlcə bunu, sonra kainatı etdi desən, sonsuz geri dönüşlə qarşılaşarsan. Əgər bu maddə təbii olaraq meydana gəldi desən, baş- qa bir boş söz girdabına düşərsən. Bütün kainat yaradıcısı olmalıdır özünün… Yüklə 70,94 Kb. Dostları ilə paylaş:
|