Filasofiya az: filosofia qxd

Əbülqasim əl-Cunayd
(910-cu ildə vəfat etmişdir) haqlı olaraq
rasionalist mistisizmin banisi hesab edilir. Onun fikrincə, mistik
təcrübənin mahiyyəti bundan ibarətdir ki, mistik Allahla saziş
bağlamışdır, özü üçün öləndə Allah üçün diri olacaqdır. Mistik
öz iradəsini daim Allahın iradəsinə tabe etməklə, özünün var-
lığını, bəşəri keyfiyyətlərini tamamilə itirir və Allahın içində əri -
yib gedir. Lakin bundan sonra mükəmməl mistik öz yolunu
davam etdirməli və sayıqlıq vəziyyətinə çatmalıdır. Bu vəziyyət-
də onun Allahı dərk etməsi onu daha mükəmməl insana çevirə
bilər, o, özünə tam nəzarət edə bilər. 
Rasionalist mistisizmin ən böyük nəzəriyyəçilərindən biri