Ызбек диалектологияси

Nazorat topshiriqlari
1.Lahjaning leksik xususiyatlari haqida fikr yuritishga harakat qiling (kategoriya-
idrok).
2.Qavm-qarindoshlik atamalarini o’z shevangiz va adabiy til bilan qiyoslab sharhlang
(kategoriya-idrok).
3.Kasb-hunar leksikasini o’z shevangiz va adabiy til bilan qiyosan izohlang
(kategoriya-idrok).
4.Lahjadagi o’z qatlamni izohlang.
5.O’zlashgan qatlam haqida fikr yuriting. O’zlashish sababini tushuntirishga harakat
qiling.
6.Lahjaga o’zlashgan arabcha so’zlarni adabiy til bilan qiyoslab izohlang
(kategoriya-idrok)
7.Tojik tilidan o’zlashgan so’zlarni adabiy til bilan qiyosan sharhlang (kategoriya-
idrok).
4-amaliy mashg’ulot.
Qorluq lahjasi.
1-asosiy savol bo’yicha o’qituvchining maqsadi:
Qorluq guruh shevalari haqida
ma’lumot berish. Ularning fonetik xususiyatlarini sharhlash. Boshqa lahjalar va
o’zbek adabiy tili bilan qorluq lahjasining munosabatini belgilash.
Identiv o’quv maqsadlari
1.1.Qarluq lahjasi haqida qisqacha ma’lumot beradi.
1.2.Qorluq guruq shevalarining unlilar tizimini sharhlaydi.
1.3.Qorluq guruh shevalarining undoshlar tizimini izohlaydi.
1.4.Qorluq guruh shevalarining o’zbek adabiy tili bilan fonetik munosabatini
belgilaydi.
Kerakli jihozlar
: darsga oid ko’rgazmali qurollar tayyorlash, kartotekalar qilish.
Ishni bajarish tartibi:
1.Qorluq lahjasi haqida bilganlaringizni bayon qiling (kategoriya-bilish).
2.Qorluq guruh shevalarining unlilar tizimini sharhlang (kategoriya-bilish).
3.Shevalardagi unlilarni bir-biri bilan qiyoslashga harakat qiling (kategoriya-bilish).

---

43
4.Shevalardagi unlilar tizimini adabiy tildagi unlilar tizimi bilan qiyoslang
(kategoriya-bilish).
5.Lahjadagi undoshlar tizimini izohlang (kategoriya – bilish).
6.Undoshlarda yuz beradigan tovush jarayonlarini sharhlang (kategoriya –bilish).
7.Undoshlar bo’yicha shevalararo munosabatni belgilashga harakat qiling (kategoriya
– bilish).
8.Undoshlar tizimi yuzasidan lahja va adabiy til munosabatini belgilashga harakat
qiling (kategoriya – bilish).
Kerakli adabiyotlar:
1.V.V.Reshetov., Sh.Shoabdurahmonov., O’zbek dialektologiyasi, Toshkent 1978
(Leksika bo’limi)
2.B.To’ychiboyev., B.Hasanov. O’zbek dialektologiyasi. Toshkent, A.Qodiriy
nomidagi xalq merosi nashriyoti., 2004 yil.
3. Sh.Shoabdurahmonov. O’zbek tilining dialektologik atlasi, O’TA,1969.