209
7.
Cənnətul Firdous (Böyük Baxça) – “Onlardır (bilin) varis olanlar –
Firdovs cənnətinə varis olanlar, orada əbədi qalanlar!”. (əl-Muminun
10-11). “İman gətirib yaxşı işlər görənlərin mənzili isə Firdovs
cənnətləri olacaqdır!”. (əl-Kəhf 107). Firdous – Cənnətin ən yüksəyi
olduğu üçün söylənilən addır. Digər Cənnətlərə görə ən üstün olan bu
Cənnətə bu isim daha layiqdir. Firdousun əsl mənası – Baxça deməkdir.
Kab
– rahmətullahi aleyhi – deyir ki: “Firdous
içində üzümlər olan baxça
deməkdir”. Ərəblərin sözləri arasında eşitdimki: “
Firdous – daha çox
üzümü olan bir-birinə girmiş ağaclar deməkdir”. Bəra
- radıyallahu anhu
– nun qızı Ummu Rabi,
Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – in
yanına gələrək: Ya Rəsulullah! Mənə Hərisədən xəbər ver. Bu kimsə Bədr
döyüşündə kiminsə atdığı bəlli olmayan bir oxla ölmüşdür. Əgər
Cənnətdədirsə (itkisinə) dözərəm, əgər başqa bir haldırsa ağlayaram.
Peyğəmbər: Ey Əbu Hərisənin anası! O, yer Cənnət içində bir (baxçadır)
və sənin oğlun ən yüksək Firdousdadır”
800
.
8.
Cənnətul Nəim (Nemətlər Diyarı) - “İman gətirib yaxşı işlər
görənləri Nəim cənnətləri gözləyir”. (Loğman 8).
9.
Maqamul Əmin – “Müttəqilər isə qorxusuz-xətərsiz bir yerdə -
Bağçalarda və bulaqlar başında olacaqlar!”. (əd-Duhan 51-52). Əmin –
hər cür pisliklərdən uzaq olan yer.
“Onlar orada (Cənnət nemətlərinin
tükənməzliyinə) arxayın olaraq hər meyvədən istəyəcəklər”. (əd-Duhan
55). Məkanın və yeyəcəklərinin əmin olduğu söylənilmişdir.
Qizil Və Gümüşdən Iki Cənnət: “Şübhəsiz ki, Rəbbinin məqamından
(hüzurunda haqq-hesab üçün durmaqdan) qorxanları iki cənnət (Ədn nə
Nəim Cənnətləri) gözləyir!”. (ər-Rahmən 46).
Abdullah b. Qeys
-
radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah
– sallallahu aleyhi və
səlləm – buyurdu: «İki Cənnət vardır ki, qabları və içindəki (digər
əşyaları) da gümüşdəndir. Digər iki Cənnət daha vardır ki, qabları və
içindəki digər əşyaları da qızıldandır. Ədn Cənnətindəki topluluğun
Rəblərinə baxmalarının qarşısında Allahın üzündəki o, əzəmət örtüyündən
başqa bir şey olmayacaqdır»
801
.
Cənnətin Çayları: «(Ya Peyğəmbər!) İman gətirən və yaxşı işlər
görən şəxslərə müjdə var. Onlar üçün (ağacları) altından çaylar axan
Cənnətlər vardır». (əl-Bəqərə 25). «Onları (ağaclar) altından çaylar
axan Ədn Cənnətləri gözləyir». (əl-Kəhf 31). «Möminlərə vəd edilən
Cənnətin vəsfi belədir. (Ağacları) altından çaylar axar, yeməkləri də,
800
Buxari 6/26, 7/304, 11/415.
801
Buxari “Təfsir” Rahmən 1,2, “Tövhid” 13/423, Müslim “İman” 180, (296), Tirmizi “Cənnət” 3,
2530.
210
kölgələri də daimidir…». (ər-Rəd 35). «Müttəqilərə vəd olunan Cənnətin
vəsfi belədir. Orada dadı dəyişməyən, qoxumayan sudan çaylar, tamı
dəyişməyən süddən çaylar, içənlər üçün ləzzət verən şərabdan çaylar və
təmiz baldan çaylar vardır…». (Muhəmməd 15). Əbu Hureyrə –
radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah
- sallallahu aleyhi və
səlləm - buyurdu: «Sayhan (Amudərya), Ceyhan (Sırdəryə), Fərat və Nil
bunların hər biri Cənnətin çaylarıdır»
802
. Əbu Hureyrə –
radıyallahu anhu
– rəvayət edir ki, Rəsulullah
- sallallahu aleyhi və səlləm - buyurdu:
«Cənnətdə yüz dərəcə vardır. Allah oranı yolunda vuruşan mücahidlər
üçün hazırlamışdır. Hər iki dərəcə arasında yerlə göy arası qədər
məsafə
vardır. Allahdan dilədikdə Firdovsu diləyin. O, Cənnətin orta yerində ən
üst yerdədir. Onun üzərində Allahın ərşi vardır. Cənnətin çayları oradan
qaynayır (Başqa rəvayətdə: Dörd çay ondan qaynayır
803
)»
804
. Ənəs –
radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah
- sallallahu aleyhi və
səlləm - buyurdu: “Kövsər Cənnətdə Rəbbimin mənə vermiş olduğu bir
çaydır”
805
. Mucahid
– rahmətullahi aleyhi – deyir ki: “biz
sənə Kövsəri
verdik. Kövsər – çox xeyir verdik”
806
. Ənəs –
radıyallahu anhu – deyir ki:
“
Kövsər – Cənnətdə bir çaydır”. Aişə –
radıyallahu anhə – deyir ki:
“Cənnətdə bir çaydır. Kim barmaqlarını qulağına tıxayarsa belə bu çayın
səsini eşidər”
807
.
Cənnətin Bulaqları: “Məgər sizdən biriniz istərmi ki, içində xurma
ağacları, üzümlüklər, (ağacları) altından arxlar axan və cürbəcür
meyvələr olan bir bağçası olsun...”. (əl-Bəqərə 266). “Orada (o iki
Cənnətdə) fəvvarə verib qaynayan iki bulaq vardır”. (ər-Rahmən 66).
«Allahdan qorxub pis əmələrdən çəkinənlər isə Cənnətdə və bulaqlar
başında olacaqlar». (əl-Hicr 45). «O, Cənnətdə iki axar bulaq vardır».
(əl-Mursəlat 41). «Şübhəsiz ki, yaxşı əməl və itaət sahibləri (Cənnətdə)
kafur qatılmış (soyuq və xoş ətirli) şərab içəcəklər. O, (kafur) elə bir
bulaqdır ki, Allahın bəndələri ondan içəcək və onu (istədikləri yerə)
asanlıqla axıdacaqlar». (İnsan 5,6). «Orada onları zəncəfil qatılmış
(zəncəfil dadı verən) şərab da içirdiləcəkdir. (Zəncəfil) Cənnətdə bir
bulaqdır ki, (suyu boğazdan) çox rahat keçdiyi üçün Səlsəbil adlanır».
(İnsan 17,18). “Ona təsnim (suyu) qatılmışdır. O (təsnim) elə bir
çeşmədir ki, ondan (təmiz halda) yalnız (Allaha) yaxın olanlar içər
802
Müslim 2839.
803
Tirmizi 2531.
804
Buxari 13/404, Tirmizi “Cənnət” 2530, 2533, Əhməd 3/339.
805
Müslim 400.
806
İbn Kəsir “Nihayə” 2/406.
807
İbn Kəsir “Nihayə” 2/406.