Muh?ndis ekologiyas? 11esas
Yüklə 3,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
263
atmosfer havasının sanitar normalara uy un olmasına imkan yaradır. I 2 9 V VIII VII 6 3 4 5 8 12 VI
II II
IX III
IV II
1 10
7 11
kil 8.13. Sulfola ma prosesl rind yaranan qaz tullantılarının t mizl nm sinin tipik texnoloji sxemi 1 – xammal tutumu; 2,4 – tsiklonlar; 3 – filtr; 5 – bo qablı absorber; 6 – filtr-dumantutucu; 7 – istid yi dirici; 8,9 – skrubberaltı tutumlar;10,11,12 – nasoslar. Axınlar: I – çirkli qazlar; II – su; III –xammal; IV – qaynar su; V – 10%-li NaOH m hlulu; VI – sulfola ma m rh l sin qaytarılan xammal; VII – atmosfer atılan qazlar; VIII – filtrd tutulan sulfat tur usu; IX– sulfokütl neytralla - maya.
264
Kükürd anhidridinin ayrılması il ged n sulfola ma prosesi
raitind lav reaksiyaların ba verm si il laq dar olaraq qazların t mizl nm sinin bir sıra f rqli c h tl ri vardır. Bel ki, ya t mizl m m rh l sind NaOH-ın sulu m hlulu v zin ammonyakın sulu m hlulundan istifad etm k daha m qs d uy un hesab olunur. Bu halda a a ıdakı reaksiyalar ba verir: 3 2
3 3 4 3 4 2 2 3 2 4 3 2 4 2 3 2 ) ( 2 ) ( ) ( 2 SO NH NH HSO NH HSO NH O H SO SO NH SO NH O H NH SO ⎯→ ← + ⎯→ ← + + ⎯→ ← + + ........(8.1) 35-40
0 C temperaturda v ilkin qazın t rkibind SO 2 -
anhidridl rind n t mizl nm d r c si mühitin PH göst ricisind n d asılıdır. PH-ın optimal qiym ti 6-6,2 olur. PH göst ricisinin bu qiym td n daha a a ı oldu u halda t mizl nm effektivliyi xeyli azalır, lakin PH optimal qiym td n yüks k olduqda çıxan qazların t rkibind ammonyakın miqdarı çoxalır. Eksperimental d lill r n tic sind mü yy n olunmu dur ki, effektiv t mizl nm üçün ammoniumun bisulfit v sulfit duzları qatılı ı 0,8÷0,85 h ddind olmalıdır. M hlulun sulfit anhidridi il doydurulmasını 3 2 / NH SO C C nisb tinin 0,92-0,98 qiym tinin 265
alınmasına q d r aparırlar, bundan sonra ammonium sulfit-bisulfit m hlulu SO 2 -nin ayrılması m qs dil regenerasiya prosesin gönd rilir. Desorbsiya prosesi 80-98
0 C-d bo qablı kalonlarda h yata keçirilir, bu halda a a ıdakı reaksiyalar ba verir: 0 ) ( 2 2 2 3 2 4 3 4 H SO SO NH HSO NH + + ⎯→ ⎯ ......(8.2) 0 ) ( 2 ) ( 2 2 . 4 2 4 2 3 2 4 3 4 H S SO NH O H SO NH HSO NH + + ⎯→ ⎯ + + .........(8.3) Yüks k temperaturlarda sas n (3) reaksiyası getdiyin gör prosesi vakuum altında aparırlar. S naye qazları t rkibind sulfit anhidridi il yana ı sulfat anhidridi d oldu una gör güman edilir ki, ammonium sulfit-bisulfit m hlulunda ammonium sulfatın da m l g lm si ba verir ki, bu da absorbentin kimy vi h cmini azaldır, odur ki, qazların qabaqcadan sulfat anhidridind n t mizl nm si m qs d uy un hesab olunur. Qazların t rkibind s thi aktiv madd l rin olması onun özlülüyünün artmasına s b b olur v bu adsorbentin kimy vi tutumunu azaldır. Bel ikl , yuma m hlullarının t rkibin s thi aktiv madd l rin dü m sin imkan verilm m lidir.
266
Sulfit anhidridinin regenerasiyası il sulfola ma prosesind yaranan qazların t mizl nm sinin texnoloji sxemi kil 8.14-d göst rilmi dir. Sulfuratordan çıxan v separasiya m rh l sini keç n qazlar maye damcılarından azad olmaq üçün 1 damcıayırıcısına daxil olur. Sonra qazlar t rkibl rind olan maye hiss cikl rin azaldılması v SO
3 -ün qism n absorbsiyası üçün ilkin m hsulla suvarılan 2 filtrin gönd rilir. 1 damcıayırıcısı v 2 filtrind n ayrılan maye faza sulfola ma prosesin qaytarılır, qazlar is sulfit-bisulfit m hlulları il suvarılan Venturi borusuna verilir. M hlulun sirkulyasiyası 7 nasosunun köm yil h yata keçirilir, vaxt keçdikd n sonra is m hlulun bir hiss si regenerasiya olunmaq üçün 9 tutumuna gönd rilir, absorbent is t z ammonyak il doydurulur. 3 kalonunun kubunda qazlar sulfat tur usu dumanı v ammonium sulfatdan t mizl nm k m qs dil aparılan damcıların tutulması üçün istifad olunan doldurma layını keçm kl 5 laylı filtr daxil olur. Qazların t mizl nm si prosesi raitinin yax ıla dırılması üçün filtrin, xüsus n doldurmaların ilkin sulfit-bisulfit m hlulu il suvarılması m qs d uy un hesab olunur. Yuyucu m hlulun regenerasiyası kub hiss si buxarla qızdırılsn 10 buxarlandırıcı kalonda Yüklə 3,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|