Roman, povestlər
Yüklə 3 Mb.
|
462 mənimçün maraqlıdır: deməli, elan verməyə kömək lazım olanda Fuad Mehdiyev yaxşıdır, amma adının sizinlə yan- yanaşı çəkilməsinə layiq deyil... —İndi bir yaxşılıq elədin, o saat gərək başımıza qaxıb burnumuzdan tökəsən? —Yox, niyə ki. İntəhası sənin hərəkətindən belə çıxır ki... —Yaxşı... — Oqtay elə bil birdən qarara gəldi — indi ki, açıq danışmaq istəyirsən, mən də açıq danışaram. Məsələ onda deyil ki, sənin adın bizim siyahıya layiq deyil. Özün də bilirsən ki, bu əbləh söhbət olardı. Məsələ ondadır ki, Fuad Salahlının ailəsinə verilən başsağlığında sənin adının düşməsi... necə deyim... münasib deyil. —Niyə?
—Özün bilirsən niyə... Bütün o əhvalatlar yadından çıxıb? —Ay sağ ol, aton rəhmətlik! Mənə də elə bunu bilmək lazım idi. O, əhvalatlardan iyirmi üç il keçir. Ən ağır cinayəti də müddətin uzaqlığına görə bağışlayırlar. Siz, sən və sənin dostların isə hələ də bu kini ürəyinizdə saxlayırsız! Halbuki mənim heç bir cinayətim-zadım da olmamışdı. Elə Fuad Salahlı rəhmətlik özü də ömrünün axırınacan mənimlə barışmadı və bu dünyadan da mənə olan ədavətini apardı. Amma mən ona hörmət edirdim, edirəm və edəcəm xatirəsinə... İndi Oqtay, sən, mənim məktəb yoldaşım, sən de görüm, yəni doğrudan da bu fikirdəsən ki, o vaxt Salahlını mənim üstümdə çıxartmışdılar institutdan... —Nə bilim, Fuad, amma hər halda o vaxt hamıda belə fikir oyanmışdı ki, onu sən satmısan Şövqüyə? —Şövqüylə qohum olacağım o vaxt mənim heç yuxuma da girməzdi. Doğrudur, məni institutdan çıxartdırmağa Şövqü qoymadı, kstati o vaxt Fuad Salahlı hardaydı? —Yalan demə! Fuad o günlər sənə kömək eləmək üçün dəridən, qabıqdan çıxırdı, döymədiyi qapı qalmamışdı, indi neyləsin ki, gücü çatmadı. Yalnız Şövqünün və Şövqü kimilərin gücü çatardı bu işə.
463 Fuad:
—Nə isə, keçənə güzəşt deyərlər, — dedi — amma bu məsələni birdəfəlik gəlin ayırd edək: mən heç vaxt heç kəsi satıb-eləməmişəm. Düzdür, o vaxt Şövqü məni evinə çağırdı, soruşdu, mən də dedim ki, Fuad Salahlının məruzəmin umumi ruhundan xəbəri var idi. Bu məgər sirr idi? Məgər Fuad Salahlı onda, ya sonralar kimdənsə gizlədirdi Şövqüyə olan münasibətini? Hamı bilirdi ki, Şövqünü görməyə gözü yoxdur... —Məsələ onda deyil, Fuad. Məsələ tamam başqa şeydədir. Sən axı bilirsən ki, Salahlı sənə və mənə neçə münasibət bəsləyirdi. Övladı yox idi, ona görəmi, ya başqa səbəbdənmi bizi oğlu bilirdi, ardıcılları bilirdi, səni məndən də artıq istəyirdi... Nədənsə beyninə batırmışdı ki, özünün eləyə bilmədiklərini, həyata keçməmiş planları, layihələri biz yerinə yetirəcəyik və birinci növbədə də sən, məhz sən!.. Amma sən... onu institutdan çıxardandan sonra, kim çıxartdırdı, nə yolla, necə, bunda işim yox, amma Salahlı institutdan qovulandan sonra sən bircə dəfə də onun qapısını açmadın; o vaxt bərk Şövqüylə cur olmuşdun... Şövqügilə gedib-gələndən bəri bircə dəfə də olsun Fuada yaxınlıq göstərmədin, elə bil heç o adda adam tanımırsan. Fuadı bu bilirsən necə yandırırdı. Heç cür beyninə sığışdıra bilmirdi ki, insan birdən-birə belə dönük çıxa bilər, bütün o söhbətlərimizi, birgə arzularımızı, mübahisə və müzakirələrimizi, hər şeyi, hər şeyi tapdalayar. Bəzən gecələr mübahisəmiz uzananda Solmaz bizə kartof qızardardı, yadında... bir dəfə pulumuz yox idi, yadında, Fuadın ad günüydü, olan-qalan qəpik-quruşumuzu verib araq almışdıq, Fuadgildə də yalnız bircə dənə, bircə dənə lumu qalmışdı, lumunu da yeyib qurtardıq, sonra araq içib lumu qabıqlarını zakuska eləyirdik, yadında? — Oqtay adda-budda danışırdı, amma bu hətərən-pətərən danışıq deyildi. Fuad bu pərakəndə sözlərin, dağınıq xatirələrin dəqiq məntiqini izləyə bilirdi. — Bütün bunları sən bir günün içində unutdun, adlayıb keçdin...
464 Şövqünün... — Əgər desəydi ki, "qızın aldın" Fuad onu otağından qovacaqdı, Oqtay bir an susub — Şövqünün... adamı oldun — dedi, yenə susdu, baxışları harasa çox uzaqlara dikildi və sükutdan sonra əlavə etdi: — Bilirsən nə çətin günləri oldu Fuadın... İnstitutdan çıxardılandan sonra... —İnstitutdan çıxardılandan sonra — deyə Fuad Oqtayın dalğın tonunu yamsıladı. — Başa düşmürəm nə bayraq eləmisiz bunu institutdan çıxartdılar, səkkiz aydan sonra da bərpa elədilər... Hətta işləmədiyi vaxtın maaşını da aldı, səhv etmirəmsə... Oqtay qəmli-qəmli: —Yox, səhv etmirsən, — dedi, — amma səkkiz ay — 240 gün, 240 gecə deməkdir, Fuad, hər saatı, hər dəqiqəsi min əzaba çevrilən 240 gün, 240 uzun-uzadı, qurtarmaq bilməyən gecə...
Fuad güldü: —Afərin, tez hesabladın! Ayı günə tez vurdun, amma 240 gün, nə bilim neçə min saat, neçə milyon dəqiqə olsa da, hər halda bu müddət keçib getdi və Fuad yenə instituta, əvvəlki mövqeyinə qayıtdı ki... —Çünki təslim olmadı, haqqını tələb etdi, haqlı olduğunu isbat elədi. —Xeyr, bağışla, tamam başqa səbəblərə görə... Qəzetlərdə partiyanın qərarı çap olundu — memarlıqda bəzəkçilik barəsində. Fuadın da dili uzun oldu ki, mən də məhz elə bunları deyirdim də... —Görürsən ki! Deməli, ədalət hökmən qalib gəlir. —Mən görürəm, amma sən də bil ki, mənim vicdanım təmizdir Fuad Salahlının ruhu qarşısında. Bilmək istəyirsənsə Şövqünün də... Oqtay:
—Dilinə gətirmə bunu, Fuad, — dedi. — Səni deyə bilmərəm, amma Şövqü Fuada elədiyini eləyib... Əlindən gələni eləyib, onu layihəçi memar, yaradan, tikən memar
Yüklə 3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|