Roman, povestlər
Yüklə 3 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yeddinci fəsil
465 olmağa qoymadı... Hətta Fuad Salahlı elmi işə qapananda burada da ona mane olmaq istədi, dissertasiyasını ləğv elətdirməyə çalışdı, intəhası bacarmadı. —Bütün bunlar ara qeybətləridir, Oqtay. Məni bağışla, amma sənə heç yaraşmaz belə xala-bacı söhbətlərini təkrar eləmək... —İncimə, Fuad, bilirəm Şövqü qayınatandır, Rimanın atasıdır, amma mən bilmədiyimi demərəm... Fuad bir an qorxdu, qorxdu ki, Oqtay doğrudan da dəqiq faktlar, inkaredilməz sübutlar gətirər və Fuadçün bu da bir mənəvi problem yaradar; macalı hardaydı Fuadın bu cür köhnə-güləşdə qurdalanmağa, həm də axı indi Fuad Salahlı dünyadan gedəndən sonra bütün bunların kiminçün və nə əhəmiyyəti vardır? —Yaxşı, Oqtay, qadası, mübahisə eləməyək, istəmirsiz, yazmayın mənim adımı, bəlkə Solmaz xanımın da xoşuna gəlmədi bu heç. Axı o da yəqin Şövqünü və məni ərinin düşməni sayır... Oqtay nə hə, nə yox dedi, ayağa qalxdı, dinməzcə Fuadla görüşüb otaqdan çıxdı. Fuadın isə xəyalında çoxdan yadına salmadığı, unutduğu, daha doğrusu, unutmaq istədiyi, demək olar ki, unutduğu, amma büsbütün unuda bilmədiyi bir səhnə canlandı: Fuad Salahlı instituta bərpa olunan gün dəhlizdə dayanıb gülümsünür, tələbələr bir-bir yanaşıb onu təbrik edirlər. O, Balaca Fuad isə ürək eləyib yanaşa bilmir Böyük Fuada. Axı səkkiz aydır ki, görüşüb kəlmə kəsməyiblər. Niyə, axı niyə yanaşmadı, yanaşa bilmədi. O vaxt-Balaca Fuadın Böyük Fuad qarşısında, nə qəbahəti, nə günahı vardı ki, bunu etməkdən çəkındı?! Niyə, axı niyə qorxurdu ki, əl uzatsa Böyük Fuad əlini cibində gizlədər və Balaca Fuadın əli havada qalar...
466
—Fuad qədəş, aerodroma gedirik? —Hə, Qasım, özü də bir az tez sür, iyirmi dəqiqəyə çatmalıyıq. —Oldu. "Axı niyə Oqtayın ürəyində bu qədər pas var? Üzə vurmur, amma hər sözündən, hər hərəkətindən sezilir ki, Fuadı gözləri götürmür. O da, Sultan da, Asəf də. Rumiyyə olsaydı deyərdi: "Əlbəttə, gözləri götürməyəcək, paxıllığını çəkirlər dəU. Rumiyyənin belə məsələlər barəsində qəti və dəqiq fikri var. Amma Fuad keçmiş tələbə yoldaşları haqqında bu cür müstəqim, birbaşa düşünmək istəmirdi, belə fikirləri başından qovurdu... Bir yana baxanda, görünür, Rumiyyənin sözlərində də həqiqət var. Yaxşı deyiblər ki, fələk məni dostlarımdan qorusun, düşmənlərin öhdəsindən birtəhər gələrəm. Doğrudan da düşmənin münasibəti aydındır: düşmən düşməndir. Düşmən dönük çıxa bilməz, üz döndərə bilməz, etibarsızlıq eləməz. Axı düşmənə etibarın yoxdur ki, xainliyində də sarsılasan. Dönük çıxmaq, üz döndərmək, etibarsızlıq — dostların imtiyazıdır. "Dost-dost" deyirsən Sultan Asəf, Cahangir hardan sənin dostun oldu? Salam, əleyksalam, vəssalam. Ümumiyyətlə, vardırmı sənin dostun? Oqtay haqqında müəyyən mənada demək olardı bu sözü, amma bu dostluq da iyirmi ilin arxasında qalmışdı, bu illər uçurumunun dibində o qədər hadisələr, itkilər, qazanclar olmuşdu ki... yaxşı, dostluqları özlərinə qalsın, amma belə ürəkbulandıran atmacalar, iynələr, tikanlar nəyə görədir axı?.. Fuad bütun bunlara nəylə əsas vermişdi... Nə təqsiri, nə günahı vardı onların qarşısında. Bəlkə günahı bir bu imiş ki, onların heç birinin axırı — bu, ya digər səbəbdən bir yana çıxmadı. Tələbəlik həyatları bir başlamışdı, ilk addımlarını birgə atmışdılar, necə deyərlər, startda hamısının imkanları eyni idi. Fuadın təqsiriydi ki, o həyatda daha çox qazanmışdı, Oqtay və Oqtaykimilər isə yalnız və 467 yalnız öz prinsipləri üzərində əsə-əsə qalmışdılar... Həm də məlum deyil, əgər sanballı bir qazancın hesabına bu prinsiplərindən keçməli olsaydılar keçərdilər, yoxsa yox. "Biz satılmırıq!" Bəlkə ona görə ki, alan yoxdur, dostlarım, hə? Prinsip — işdir — tikilmiş bina, salınmış massiv, nimdaş binalardan azad olub açılmış meydan... Onlar əlbəttə, Fuada bağışlaya bilməzdilər ki, Fuadın bu şəhərdə həmişəlik izi qalacaqdır — neçə-neçə bina, prospekt, yaşayış rayonu... Öz aləmlərində onlar yəqin elə düşünürdülər ki, Fuadın planlaşdırdığı məhəllələri daha yaxşı planlaşdıra bilərdilar, saldığı küçələri, tikdiyi binaları daha uğurlu yarada bilərdilər. Amma edə bilmirdilər, ona görə də içlərini yeyə-yeyə qalmışdılar. Yəqin dalınca küncdə-bucaqda qeybət də qırırdılar ki, "Fuadın bəxti Şövqüylə qohum olanda gətirdi". Qoy elə düşünsünlər, cəhənnəmə ki... Qəribədir, niyə mən öz içimdə bu qədər mübahisə edirəm Oqtayla, Oqtaylarla, hətta hirslənirəm, qızıram onlara. Niyə fikrimi bu qədər məşğul edirlər. Niyə mənə elə gəlir ki, Oqtay da, onun dostları da nə səbəbdənsə özlərini məndən yuxarı tuturlar, məni özlərinə tay bilmirlər. Halbuki tərsinə olmalıydı məntiqnən. Oqtay bir dəfə ağzından qaçırtdı ki, "Fuad, sən elə bilirsən biz sənə paxıllıq edirik, vallah, inan ki, eləmirik". Lap "qarğa, məndə qoz var" oldu. Çox əcəb, eləmirsiz, daha yaxşı, atovuz rəhmətlik. Bəs niyə eləmirsiz? Çox nahaq eləmirsiz! Gərək eləyəydiz! Şövqü demişkən sənətkarda gərək bir az paxıllıq olsun, bütün başqa ehtiraslarla və bütün başqa cəhətlərlə yanaşı. Hələ onu demirəm ki, hər bir kişidə, elə yəni qadında da — bu hiss bir qədər olmalıdır... Şübhəsiz, bu hiss başqa hissləri üstələməməlidir, həddən artıq şişib adamın beynini zəhərləməməlidir, amma əndazəsində, xörəkdə duz kimi, şəxsiyyətin tərkibində də paxıllıq olmalıdır. Yaxşı, paxıllıq demə, həsəd de, rəqabət hissi de, özgənin uğurlarına qısqanclıq de, nə bilim nə deyirsən de. İş sözdə deyil ki, məsələnin məğzində, mahiyyətindədir... Nə belə fəxr edirsiz ki, paxıl
Yüklə 3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|