Toshkent «yangiyo‘l poligraf servis»
Yüklə 3,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
| SHUM BOLA
G‘afur G‘ulom ...Domlaga ergashib, hovlisiga bordim. Domla ik - kita qo‘rga ko‘milgan jo‘xori bilan bitta sopol tovoqda moshxo‘rda chiqarib berdi. Bu lazzatli taomni huzur qilib ichib oldim. Domla ichkariga kirib ketdi-da, birozdan keyin qo‘lida bitta katta pichoq, bir bolta va biroz chiyratma arqon bilan to‘ppa-to‘g‘ri mening oldimga keldi. Men bo‘lsam, domlaning nima niyatda ekanligini tushunmasdan, hurko - vuch kiyikdek oyog‘imni bir yerga g‘uj qilib, qochishga hozirlangan, og‘zimni bo‘lsa dodlashga juftlagan edim. 102 Domla mening harakatimdan bir narsa sezdimi, hay - tovur, kulimsirab, meni yupatib dedi: – Qo‘rqma, seni so‘ymayman, men yomon emasman. Senga bir xizmat bor, o‘g‘lim, bir poy ho‘kizim bir necha kundan bu- yon bo‘kib, novqoslanib yotibdi. Mana shu asboblarni boshingga qo‘yib hushyorroq yotasan, mabodo, ho‘kiz yomonlab qolguday bo‘lsa, bo - rib darrov bo‘g‘ziga pichoq tortib yuborasan-da, meni chaqirasan. Ehtiyot bo‘l, tag‘in uxlab qolib, harom o‘ldirib qo‘yma. – Xo‘p, taqsir, – dedim. – Choy-poy yo‘qmi? – Nima-nima, nimchorak choy bir miri-ku, sen choy ichasan - mi, suv ariqda oqib yotibdi, erin- sang, ana obdastada ham bor, ichaver... Domla buyurgan ishning oson ko‘chganligini bilib sevindim, dom - la ichkariga kirib ketdi. Dom - la chiqarib bergan ko‘rpachaga cho‘zildim. Allavaqtlargacha ko‘kka qarab, termilib yotdim. Qo‘rg‘onchaning atrofida har bir qoraygan ko‘lanka vahima solib, meni qo‘rqitar edi. Uxlay olma - dim. Yarim kechadan og‘ib, tong yaqinlashib qolganda, ko‘zimni g‘ira-shira uyqu bosgan bo‘lsa 103 ham, xayolim uyg‘oq edi. Og‘ilxona tarafda bir nima- ning «gurs» etib yerga yiqilib, xirillay boshlagani eshi- tildi. «Obbo, harom o‘lgur, yomonlab qoldi-yov», deb o‘yladim-da, arqon bilan pichoq-boltani ko‘tarib, og‘ilxonaga qarab yugurdim. Qorong‘ida qandaydir bir hayvon yerda yotib, xirillamoqda edi. Tikka oldiga bo - rib, devkor salloxlarday bo‘g‘ziga pichoq tortib yubor - dim. Qon demaganingiz tizillab otilib ketdi. Oyog‘imdan tortib basharamgacha qonga bo‘yaldim. Jon bermoqchi bo‘lgan hayvon eng so‘nggi nafasda ma’rab qolmoq- chi bo‘ldimi, ichidan butun o‘pkaning siqilib yoyilishi - dan paydo bo‘lgan hansirash bilan katta hammomning dudbo‘roniday pishqirib yubordi. Hayvon jon berib bo‘ldi. Garchand, domla: «Meni chaqir yoki hafsalang kelsa terisini shilib, nimta qilib qo‘ygin», degan bo‘lsa ham, qorong‘i bo‘lgani, ham bir chekkasi o‘zim charchaganim uchun... bu ishlarni erta tongga qoldirdim. Katta bir tashvishdan qutulgan kishilarday osoyishta - lik bilan tinchlanib, yana ko‘rpachaga cho‘zilib, uyquga ketdim. Azonga yaqin shirin uyquda ekanman, och biqinim - ga tumshug‘i qayrilib ketgan baland poshnali sag‘ri ka - vushning bergan achchiq tepkisidan cho‘chib uyg‘ondim. Tepamda xalta ko‘ylakli... har bir ko‘zi g‘ayni olxo‘ridek qinidan chiqib ketgan domla pochcham turar edilar. Alanglab o‘rnimdan turishim bilan domlaning qo‘lidagi teskari ushlangan boltaning muhrasi yelkamga kelib tushdi. Alamlanib ketdim. 104 – Ha, taqsir, bir yetimni hadeb ura berishmi, xiz - matga tuhmatmi, taqsir? – deb yig‘lab yubordim. – Ha xizmating boshingni yesin! – dedi domla. – Eshakni so‘yib qo‘yibsan-ku, padar la’nat! Men bu eshakni Buxoroyi sharifdan uch tilloga olgan edim. O‘zi ham qanday eshak edi-ya, bay-bay eshagim... Eshakka motamzada bo‘lgan domla meni hech im - kon bermay savalar edi. Ma’lum bo‘lishicha, men kechasi qorong‘ida yang - lishib, kulga ag‘anab yotgan eshakni novvos ho‘kiz gu - mon qilib, bo‘g‘ziga pichoq tortib yuborgan ekanman. Ho‘kiz bo‘lsa allaqachon yomonlab harom qotgan ekan. Sirlangan xumchaga tushgan sichqonday to‘rt tomonga alanglab, o‘zimga bir najot yo‘li qidirar edim... 1. Domla yetim bolani ovqatlantirib, unga qanday ish topshirdi? 2. Domlaning bola bilan dastlabki va keyingi suhbatini taqqoslab o‘qing. U yetim bolaga qanday munosabat - da bo‘ldi? Yüklə 3,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|