Günah lüğət elmində
Yüklə 3,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 17-“NƏCVA” (PIÇILTI) AYƏSĠ
- لْاُِةُىمٌَّ ةٌولْاِ١اَف اَن
- اَمَّالله اٛةُع١ ٛاَأاَٚ اَحباَومَّيٌا اٛةُرآاَٚ اَح اَلامٌَّٖا اٛةُّ١ لاَتاَـ لْاُِةُىلْاِ١اٍَاَ ةُ مَّالله اَةباَراَٚ اٛةٍُاَعلْاِفاَر لْاُِاٌَ لْاِم اَـ ءٍدباَلاَلإَ
- اَْٛةٍُاَّلْاِعاَر باَّ ث ةٌو١ جاَف ةُ مَّاللهاَٚ ةُٗاٌَٛةٍُاَهاَٚ “Ey iman gətirənlər! Peyğəmbərlə məxfi danıĢığa getməzdən
- “Əgər Peyğəmbərlə məxfi Ģəkildə danıĢmaq istəyirsinizsə, bu iĢdən öncə Allah yolunda sədəqə verin.”
- ؾ مَّْ ا ٝ ٌ اَْبو اَيبل ،ٜٛ لْاِغمٌَّٕا ةُخاَ٠آ اَٝ ٘اَٚ ٜ للْاِعاَث لااَٚ ٝ ٍلْاِجاَل ةٌلاَؽاَا بٙ ث اًَ ّاَ بِ خاَ٠٢ ْآ لْاِوةُملْاٌِا ٜ
- مَّٝ جٌّٕا اَٝ عبٔةُا لْاِْاَا ةُدلْاِكاَهاَا بّمٍَّةُىاَـ ،اَُ ٘اهاَك حاَواَْاَع ث ةُٗةُزلْاِع جاَـ ةٌهبٕ٠ ك ( ٓ )
217 vasitsilə Salman Farsi, Səid ibn Cübeyr və Süfyan Suridən nəql etdikdən sonra belə yazır: “Mənim nəzərimcə, bu rəvayətlər səhih və düzgün olsa da, bu ayənin təfsiri ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Üstəlik sufilərin bir çox ayələrlə bağlı yozumlarına bənzəyir. Əlbəttə, bizim nəzərimizcə, Əli və Fatimə elm və fəzilət baxımından dəryalardan da böyükdür. Həmçinin Həsən və Hüseyn inci və mərcandan daha gözəl, daha cəlbedicidir.” 1 Həqiqətdə, onun Peyğəmbərin (s) Əhli-beytinə münasibətdə bu etirafı tərifəlayiqdir; bu Ģərtlə ki, qeyd etdiyimiz rəvayətləri dəyərdən salmaq məqsədi olmasın. Alusi guya unutmuĢdur ki, bu hədis müxtəlif sənədlərlə Peyğəmbəri-əkrəmdən (s) nəql olunmuĢ və o həzrətin də ayələri yozmağa ixtiyarı var! Amma bunun sufilərin azğın fikirləri və sənədsiz yozumları ilə müqayisəsi zülm, haqsızlıqdır və belə bir alimin Ģənindən uzaqdır. Ümumiyyətlə, bu ayə də imam Əli (ə), Fatimeyi-Zəhra (ə.s), Həsən (ə) və Hüseynin (ə) böyük fəzilətini sübuta yetirən ayələrdən biridir. Çünki Əli (ə) və Fatimeyi-Zəhra (ə.s) Alusinin yazdığı kimi, iki böyük dəryaya bənzəyirlər. Belə ki, onlar Allahın əzəmətli niĢanələri, xeyir-bərəkət mənbəyi, elm və biliklərin baĢlanğıcı, ismət, paklıq, səxavət, əxlaq və s. göstəriciləridir. Alusi onların övladlarını elm və təqvada, fəzilət və paklıq baxımından dəryanın tayı-bərabəri olmayan, qiymətli, misilsiz ləl-cavahirinə bənzədir. Axı, Ġslamda kimin haqqında bu qədər fəzilət sadalanmıĢdır?! Peyğəmbərin (s) caniĢinliyinə Əli (ə) və onun övladlarından baĢqa kim layiq ola bilər?! Alimlər özlərinə bu qədər fəzilətlərə etinasızlıqla yanaĢmağa necə icazə verirlər?! 1 “Ruhul-məani”, 37-ci cild, səh. 93 (bəhs etdiyimiz ayənin təfsirində). 218 17-“NƏCVA” (PIÇILTI) AYƏSĠ “Mücadilə” surəsinin 12-13-cü ayələrində buyurulur: ياَم ًخاَلاَلإَ لْاُِةُوااَٛ لْاِغأَ لْاِٞاَلاَ٠ آَلْاِ١اَث اٛةُِدِّلاَماَـ اَيٛةٍُمَّوٌا ةُُةُزلْاِ١اَعبأَ ااَم إ اٛةُٕاَِآ آَ٠ نمٌَّا باَُّٙ٠اَأ باَ٠ لْاُِةُىمٌَّ ةٌولْاِ١اَف اَن لْاُِةُوااَٛ لْاِغأَ لْاِٞاَلاَ٠ آَلْاِ١اَث اٛةُِدِّلاَمةُر ْاَأ لْاُِةُزلْاِماَفلْاِّاَأاَأ ةٌُ١ ؽمَّه ةٌهٛةُفاَؼ اَ مَّالله مَّْ اَـ اٚةُل غاَر لْاُِمٌَّ ْ اَـ ةُواَٙلْاِٛاَأاَٚ اَمَّالله اٛةُع١ ٛاَأاَٚ اَحباَومَّيٌا اٛةُرآاَٚ اَح اَلامٌَّٖا اٛةُّ١ لاَتاَـ لْاُِةُىلْاِ١اٍَاَ ةُ مَّالله اَةباَراَٚ اٛةٍُاَعلْاِفاَر لْاُِاٌَ لْاِم اَـ ءٍدباَلاَلإَ اَْٛةٍُاَّلْاِعاَر باَّ ث ةٌو١ جاَف ةُ مَّاللهاَٚ ةُٗاٌَٛةٍُاَهاَٚ “Ey iman gətirənlər! Peyğəmbərlə məxfi danıĢığa getməzdən öncə (Allah yolunda) sədəqə verin. Bu sizin üçün daha xeyirli, daha pakdır. Əgər bir Ģey tapmasanız, (bilin ki,) Allah bağıĢlayan və rəhm edəndir. Yoxsa siz məxfi danıĢmazdan əvvəl sədəqə verməkdən qorxdunuz?! Ġndi ki, siz bu iĢi etmədiniz və Allah da tövbənizi qəbul etdi, onda namaz qılın, zəkat verin, Allaha, Onun Peyğəmbərinə itaət edin (və bilin ki,) Allah nə etdiklərinizdən xəbərdardır!” Bu iki ayədə mövcud olan dəlillərdən, eləcə də, bir çox alimlərin, o cümlədən, Təbərsinin “Məcməül-bəyan”, Fəxri-Razinin “Kəbir”, Qurtubinin “Əl-camiu li-əhkamil-Quran”, Alusinin “Ruhul- məani” və digər təfsir kitablarında onun nazil olma səbəbilə əlaqədar qeydlərindən belə baĢa düĢülür ki, bəzən müsəlmanlar (bəzi təfsirçilərin yazdıqları kimi, sərvətli müsəlmanlar) Peyğəmbərin (s) yanında mövqe qazanmaq üçün hər bir kiçik və əhəmiyyətsiz məsələni ona pıçıltı ilə və məxfi Ģəkildə bildirirdilər. Nadanlar anlamırdılar ki, Peyğəmbər (s) vaxtını bir fərdin əhəmiyyətsiz sözlərinə sərf etməklə mühüm iĢlərdən qalır. Bu iĢ həm də zəif və yoxsul təbəqəni narahat edirdi. Bu zaman qeyd etdiyimiz birinci ayə nazil oldu və müsəlmanlara belə bir göstəriĢ verildi: “Əgər Peyğəmbərlə məxfi Ģəkildə danıĢmaq istəyirsinizsə, bu iĢdən öncə Allah yolunda sədəqə verin.” Bu göstəriĢ maraqlı bir sınaqla yanaĢı, Peyğəmbərlə (s) səmimi əlaqədə olduğunu iddia edənlərə tutarlı bir cavab oldu. Bir nəfərdən (yalnız imam Əmirəl-möminin Əlidən (ə)) baĢqa heç kim Peyğəmbərlə (ə) məxfi danıĢmaqdan əvvəl sədəqə vermədi. 219 Bununla da müsəlmanlar imam Əlinin (ə) Allah və Onun Peyğəmbərinin (s) yanında yüksək məqama malik olduğunun Ģahidi oldular. Qısa bir müddətdən sonra ikinci ayə nazil olub, birinci ayədə qeyd olunan hökmü ləğv etdi. Bununla da məlum oldu ki, bəzilərinin ürəklərində sərvət, mal-dövlət sevgisi Peyğəmbərlə (s) məxfi danıĢmaqdan artıqdır. Həm də aydın oldu ki, məxfi danıĢmaq istəyənlərin sözləri əhəmiyyətsizdir. Onların bu iĢdə məqsədi yalnız ictimai mövqe qazanmaq idi. Bu ayənin təfsiri ilə bağlı çoxlu rəvayət nəql olunmuĢdur ki, onun hökmünə əməl edən Ģəxs yalnız imam Əli (ə) olmuĢdur. “ġəvahidut-tənzil” kitabında nəql olunur ki, Mücahid imam Əlinin (ə) belə buyurduğunu demiĢdir: ؾ مَّْ ا ٝ ٌ اَْبو اَيبل ،ٜٛ لْاِغمٌَّٕا ةُخاَ٠آ اَٝ ٘اَٚ ٜ للْاِعاَث لااَٚ ٝ ٍلْاِجاَل ةٌلاَؽاَا بٙ ث اًَ ّاَ بِ خاَ٠٢ ْآ لْاِوةُملْاٌِا ٜ مَّٝ جٌّٕا اَٝ عبٔةُا لْاِْاَا ةُدلْاِكاَهاَا بّمٍَّةُىاَـ ،اَُ ٘اهاَك حاَواَْاَع ث ةُٗةُزلْاِع جاَـ ةٌهبٕ٠ ك ( ٓ ) مَُّةُص ةُٗلْإِ ِ ءٍُاَ٘ لْاِه ل ث ةُذلْاِلمَّلاَٖاَر لْاِذ اَق َةُٔ : “Quranda bir ayə var ki, məndən qabaq və məndən sonra ona əməl edən bir kəs olmayıb və olmayacaq da; bu “nəcva” ayəsidir. Mənim bir dinar pulum var idi, onu on dirhəmə satdım. Bununla da hər vaxt Peyğəmbərlə (s) məxfi danışmaq istəsəydim, bir dirhəm sədəqə verərdim. Lakin bir müddətdən sonra o ayənin hökmü (sonrakı ayənin vasitəsilə) ləğv oldu.” 1 BaĢqa bir rəvayətdə Əbu Əyyub Ənsaridən belə nəql olunur: “Bu ayə Əli (ə) haqda nazil olmuĢdur. Əli (ə) Peyğəmbərlə (s) on dəfə məxfi danıĢdı və hər danıĢığından əvvəl bir dirhəm sədəqə verdi.” 2 Növbəti rəvayətdə Mücahiddən belə nəql olunur: “Qurani- kərimdə bir ayə var ki, hökmü ləğv olana qədər Əli ibn Əbi Talibdən (ə) baĢqa heç kim ona əməl etmədi. Həmin ayə “nəcva” ayəsidir. O, Allahın Peyğəmbəri ilə məxfi danıĢdı və bir dinar pul sədəqə verdi.” 3 Həmin kitabda bu barədə təxminən, on rəvayət nəql olunmuĢdur. Süyuti “Əd-durrul-mənsur” təfsirində də bu rəvayəti (yeddi müxtəlif sənədlə), onun düzgünlüyü ilə bağlı Hakim NiĢapurinin etirafını və imam Əlinin (ə) belə buyurduğunu nəql edir: “Qurani- kərimdə bir ayə var ki, məndən qabaq və sonra ona əməl edən 1 “Şəvahidut-tənzil”, 2-ci cild, səh. 231, hədis: 951. 2 Yenə orada, səh. 240, hədis: 946. 3 Yenə orada. Yüklə 3,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|