Güney azərbaycan nəSRİ Başlanğıcdan bu günə qədər Antologiya
Yüklə 2,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- PƏNAHİ MAKULU
114 Həmzə Fəthi Xoşginabi * * *
Evə qayıtmayacağını yazıb mizin üstünə qoyduqdan sonra Lyuda küçədə Alfredə rast gəldikdə hansı bir hissin təsirindənsə onun yanında dayana bilmədi. Elə bil ki, nənəsinin dediyi söz- lər ona indi, Alfredlə üz-üzə gəldiyi zaman təsir etmişdi. Elə bil ki, o öz sevgisini nənəsinin qəlbində yaşayan nifrətə qurban vermək qərarına gəlmişdi. Alfreddən uzaqlaşan Lyuda pərişan düşüncə lərə daldığı halda haraya getdiyini özü də bilmirdi. O, Moskvanın küçələri ilə addımlayır, heç kəsin üzünə baxmır, kirpiklərinin lap kökündə axmağa hazır olan göz yaşla rını güclə saxlayırdı. Vacib bir işi fövtə gedəcəkmiş kimi tələ sir di. Nəhayət, “Kolxoz” meydançasına çatdı. Yolun sol tərəfi ndə döngədə olan kitab mağazasının qabağında dayan- dı. Sonra heç bir məqsədi olmadan içəri girdi. O, kitabları gözdən keçirdisə də, kitablardan birinin belə adını oxumadı. Təzədən küçəyə çıx dı. Yolun sağ tərəfi ni keçib oradakı ko- misyon mağazasının qar şısında dayandı, vitrinlərdəki gözəl, bəzəkli çini qablara, metal heykəllərə, yan tərəfdən asılmış balaca ipək gəbəyə nəzər saldı. Sonra üzünü bu tərəfə çevirib, gəldiyi yolu nəzərdən keçirdi. Elə bil ki, lap indicə Alfredin elə bu gün gedəcəyini xatırladı. Əllə rini ovuşdurduğu halda bir anlıq tərəddüd içərisində dayandı və birdən geri dönərək, yeyin addımlarla 2 və 9 nömrəli trolleybus ların dayanacağına gəldi. İndi o, Alfredlə danışmadığına təəssüfl ənirdi. Lyuda Alfredi əvvəlki yerində tapmadı. “Yataqxanaya ge- dim”, – deyə düşündü... Yataqxana isə uzaqda, Sokolnikidə idi. Oraya gedib çatıncaya qədər Lyuda nə qədər də iztirab çəkdi. Alfredin orada da olmadığını gördükdə isə Lyuda hər şeyin məhv olduğunu təsəvvür edərək çaşıb qaldı. Saatına baxdı. Ber lin qatarının hərəkətinə o qədər də qalmırdı. Qız yüyür- məyə baş ladı... Metroya çatanda onun ürəyi yerindən qopmaq istəyirmiş ki mi şiddətlə döyünürdü. Qızın sifətindən tər axırdı.
115 Məhəbbət və nifrət Gözləri acı şırdı. İndi hər bir dəqiqə, hər bir saniyə Lyuda üçün əziz idi. Vaxtı itirmək olmazdı. Bəzən bir dəqiqə, hətta bir neçə saniyə belə böyük bir xoşbəxtliyin məhv edilməsinə və ya insa- na nəsib olmasına səbəb ola bilər. Çünki insan vaxt içərisində yaşayır. İn san da, səadət də ancaq vaxt içərisində mövcud ola bilər. Vaxt, insanın həyatını təşkil edir və heç bir zaman geri qa- yıtmayan sa niyələrdən təşkil olunduğu üçün də həssas anlarda o özünü bütün qüdrəti ilə nümayiş və hiss etdirir. Belorusskaya vağzalına çatıncaya qədər intizar anları Lyu danı taqətdən salmışdı. O, köks ötürür, məqsədsiz nəzər- lərlə adamları gözdən keçirir, barmaqlarını ovcunun içərisin- də sıxır, dodağını dişləyirdi. Belorusskaya vağzalına çatanda isə Berlin qatarının hərə- kətinə üçcə dəqiqə qalırdı. Lyuda adamların arasından sü- rüşərək, özünü platformaya yetirdi. Lakin burada da o, vaxt itirməli oldu: qatarın hansı platformadan hərəkət edəcəyini aydınlaşdırıncayadək bir qədər keçdi. Lyuda vaqonların pəncərələrinə baxır, irəliləyirdi. Al- fred görünmürdü... Axırda Lyudanın gözü uzaqdan öz institut yoldaş larına sataşdı. – Alfred! Alfred! Alfred! – deyə çığıra-çığıra özünü yed- dinci vaqona çatdırdı. Alfred başını pəncərədən çıxarıb onu yola salmağa gələn dostlarına baxırdısa da, olduqca narahat görü nür dü. İzdiham içərisində o sanki kimi isə axtarırdı. Lyuda özünü vaqona saldı, Alfredin qarşısında dayan- dı... Onu qucaqlamaq istəyirmiş kimi Alfred də qollarını açdı. Qata rın axırıncı nərəsi eşidildi. Lyuda Alfredin çamadanını götürdü, onun sol əlindən tutub öz arxasınca bayıra çəkdi... – Gedək! Gedək! – deyə o, həyəcanlı bir səslə təkrar edirdi. Onlar artıq yerindən tərpənmiş olan qatardan tullandılar. Lyuda onun əlindən bərk tutmuşdu. “Gedək! Gedək!” – de- yirdi. Hamı bu rus qızı ilə alman oğluna baxırdı. Alfred isə çamadanı Lyudanın əlindən alıb götürməyi belə unutmuşdu... 116 PƏNAHİ MAKULU Pənahi Makulu (1902-1971) Güney Azərbaycanın Maku şəhərində tacir ailəsində doğulmuşdur. İlk təhsilini Xoyda almış dır. Atasına təsərrüfat işlərində kömək etdi- yindən onunla birlik də Azərbaycanın və Qafqazın müxtə- lif bölgələrində olmuşdur. Milli azadlıq hərəkatında iştirak etdiyinə görə 1935- ci ildə şah hökuməti məmurları tərəfi ndən həbsə alınıb Zəncana sürgün olunmuşdur. 1941-ci ildə rus sovet or- dusu İrana daxil olanda həbsdən azad edilərək Təbrizə dönmüşdür. Bir müddət Xoy və Maku şəhərlərində sovet ordusunu ərzaqla təmin etmək işində çalışmışdır. Azərbaycan Demokrat fi rqəsinin fəaliyyətində yaxın- dan iş ti rak etmişdir. Azərbaycan Milli Hökumətinin süqutundan sonra – 1946-cı ilin dekabrından siyasi mühacir kimi Bakıya gəl- mişdir. Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Əlyazmaları Fondunda kiçik elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. 117 Bakıda vəfat etmiş və burada da dəfn olunmuşdur. Pənahi Makulu ədəbi yaradıcılığa şeirlə başlamışdır. İlk qə ləm təcrübələrindən biri olan “Pərişan” povestini 1923-cü ildə Tifl isdə çıxan “Yeni fi kir” qəzetində dərc et- dirmişdir. Sonralar “Təbriz gecələri” (1950), “Mübariz- lər” (1952), “Səttarxan” (1957), “Gizli zindan” (1964), “Xiyabani” (1979), “Heydər Əmioğlu” (1985) və başqa hekayə, povest və romanlardan ibarət kitabları nəşr olun- muşdur. Azərbaycan ədəbiyyatında daha çox tarixi romanlar müəl lifi kimi tanınır. Yüklə 2,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|