Hacı Xanəli Babayev azərbaycançiliq
Yüklə 0,86 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- З Ј Ч i а a
- K İ T A B X A N A S I
sistem ində əhəm iyyətinin aşkarlanması baxımından Heydər Əliyev irsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Əminəm ki, elmi və dini vəhdətdə gözəl bilən Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin Şirvan bölgəsi üzrə qazısı, filologiya elmləri namizədi Hacı Xanəli Babayevin diqqətinizə təqdim olunan kitabında toxunulan məsələlər təkcə respublikamızda deyil, həm də ölkəmizdən kənarda diqqət və marağa səbəb olacaq, Heydər Əliyev irsinin öyrənilməsi işinə böyük töhfə olacaqdır. Allah köməyiniz olsun! Şeyxülislam Hacı Allahşükür PAŞAZADƏ, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri. 12 Müasir Azərbaycançılıq və Heydər Əliyev: tarixi şəxsiyyət amili 13
"A zərb ay can çılıq " - əslində bu məfhum təkcə siyasi, tarixi, coğrafi mənanı, milləti və ya xalqı ifadə etmir. Təbii ki,
burada müasir
dünya dəyərlərindən bəhrələnməkdən savayı qloballaşan beynəlxalq siyasət ümmanında bəşəriyyətin vahidliyinə layiqli töhfələr verən bir xalqın kiməsə buxov olmayıb, müstəqil özünüyaşatma ideologiyası başa düşülməlidir. Şübhəsiz ki, bu məsələ ideoloji, yaxud da maarifçilik anlamı ilə yanaşı elmi, həm də dini-mənəvi məzmunu da özündə ehtiva edir. Dünyada gedən proseslər hamının gözü qarşısındadır. Bütün dövlətlər öz mövcudluğunu, hərbi, iqtisadi, siyasi, mənəvi qüdrətini göstərmək üçün "nə iləsə məşğuldur". Bir çox ölkələr nüfuz dairəsi uğrunda mübarizə aparır, bəziləri dünyanın "şıltaq" dövlətlərinə və ya dövlət başçılarına dərs vermək üçün təzyiqlərdən, hətta hərb maşınından da istifadə etməkdən çəkinmir. Bir başqası, az qala ildə bir dəfə hakimiyyət dəyişməklə millətinin təfəkkürünü məşğul edir. Öz yaşayışını təmin etmək üçün daim kimdənsə ianə umanlar da tapılır. (Əlbəttə, bu sonuncu hal mentaliteti, milli xüsusiyyəti göstərən məsələdir. Şükürlər olsun ki, bu hal öz qüruru ilə seçilən Azərbaycan xalqı üçün xarakterik deyil). Ancaq bütün bunların mahiyyətində konkret millətin və ya xalqın, bəzən hətta ola bilsin ki, konkret qrupun mənafeyi durur. Bir sözlə, artıq ikinci onillikdir ki, dünyanın gərdişi daha mürəkkəb hadisələrlə, proseslərlə müşayət olunur. Belə bir şəraitdə millətini qorumaq, inkişaf etdirmək əsl 15
qəhrəmanlıqdır. Mövcud dünya düzənində bir çoxları öz siyasətini həyata keçirmək üçün qorxu, hədə, aclıq kimi təzyiq vasitələrindən, müxtəlif ideoloji bəhanələrdən, "din düşməni" kimi amillərdən istifadə etməyə çalışır. Şübhəsiz ki, ayrı-ayrılıqda bu məfhumların maraqlı tərəflər üçün müəyyən mənada "səfərbərlik" gücü olsa da, onların heç biri obyektiv reallığı əks etdirmir və siyasi perspektivi təmin etmir. Bu, gələcək və uzunmüddətli inkişaf üçün ideoloji əsas, strateji xətt ola bilməz. Reallıq budur ki, belə bir şəraitdə milləti, xalqı vahid obyektiv kerçəkliyə əsaslanan ideologiya, ümummilli lider və mənəvi baza birləşdirə və qabağa apara bilər. Bu isə kimin tale payına düşübsə, o gərək bu sərvətdən qədərincə istifadə etsin, daxili və xarici siyasəti ilə bağlı m əsələləri səhmana salsın. Təəssüf ki, belə xoşbəxtlik heç də həmişə və hamıya nəsib olmur.
Biz,
azərbaycanlılar Yaradanımıza həmd-səna etm əliyik ki, məhz bizim taleyimizə sələflərimizin arzuladıqları, uzun illər həsrətində olduqları günləri görmək səadəti nəsib olub. Müqəddəs dinimizdən siyasi hakimiyyətin, keçmiş sovet
rejiminin ateist
ideologiyasının amirlik, qadağa siyasəti ilə ayrı salman, Qafqazda yaşayan müsəlman camaatımızın, xalqımızın nisgili, həsrəti həddindən çox olmuşdur. Bunun əsas səbəbi və mənbəyi, bir müddət ömür payımıza dinsiz, imansız bir quruluşda yaşamaq qismətinin düşməsidir. >ө u-' 16
a * ’" г>‘ Həmin dövrdə dinin necə acınacaqlı illər, proseslər yaşadığı, dindarların, ruhanilərin necə amansızcasına təqib olunduğu hamımıza, xüsusilə yaşlı nəslə çox yaxşı bəllidir. O dövrdə mövcud olan totalitar rejimin ideologiyasının əsas məqsədi o idi ki, şüurlara "yeganə düzgün təlim" saydığı kommunist ideologiyasını yeritsin. Həmin illərdə müsəlmanların, o cümlədən Azərbaycan xalqının ictimai fikrinin, fəlsəfəsinin, tarixinin, mədəniyyətinin öyrənilməsi sahəsində aparılan tədqiqatlarda İslam çox vaxt nahaqdan, əsası olmadan tənəzzül meyli ilə əlaqələndirilir, onun ümummədəni və əxlaqi dəyərləri heçə endirilirdi. Yaradıcı fikir dühalarının əzəməti, nəhəngliyi, görkəmliliyi, əksər hallarda, İslama qarşı çıxıb-çıxmamaları, dinə münasibətləri ilə ölçülürdü. ^ İnsanlara, cəm iyyətə açıq-aşkar ateizm ruhu təlqin edilirdi. Bü yolda gücdən, qadağadan, m üxtəlif təzyiqlərdən belə istifadə olunurdu. Uzun əsrlər boyu xalqın ictimai fikri, adət-ənənələri, yaradıcılığınının cilalanması, istiqamətlənməsində, nizamlanmasında dinin böyük rolu inkar olunur, elmin, maarifin, təhsilin ziyasının dini ocaqlardan işıq saçması kimi reallıq nəzərə alınmırdı. Mədəni-mənəvi irsdən dinin təcrid olunması təəssüf doğuracaq, faciələrlə nəticələnəcək bir hal idi. Belə ki, bu etinasızlıq xalqı öz tarixi yaddaşını, milli mənliyini, özünəməxsusluğunu itirməyə doğru sürükləyirdi. Xalqın tarixi varlığının ayrılmaz bir hissəsi kimi dinin mahiyyətinə gəldikdə isə, qeyd edilməlidir ki, İslam nəinki dindarların şüurunda əhatəli dünyagörüşü, onların A Z S R B A Y C A tj n Ş S H JB Ü K A S İ PREZİDENTİNİN İŞ L Ə R İDARƏSİN İN
Yüklə 0,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|