Hələ uĢaqlIqdan mən qocalmIĢam
Yüklə 3,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
"- …Ordunu təzədən düzəltdik. Təsəvvür edin hansı Ģəraitdə və hansı çətinliklərlə. 54 min hərbi qüvvəmiz vardı. Biz 100 min adamlıq ət və baĢqa qida məhsulları buraxırdıq. Nəzərdə tuturduq ki, yaxın gələcəkdə ordumuz 100 minə qaldırılacaq, qoy indidən buraxaq ki, əsgərlərimiz yaxĢı yaĢasın, ordumuz özünü yaxĢı hiss etsin.
-Əsgərlər konservi bəyənmirdilər. -Bəli, konservi niĢan götürüb güllə atırdılar. Biz əsgərlərə sadə siqaret göndərmirdik - əksəriyyəti xarici siqaretdi. Xalq da, cəmiyyətlər də bir tərəfdən gətirib batalyonlara verirdi. Yeganə məqsəd ordunu saxlamaqdı ".
Bəy Raffaellini qəbul edəndə Azərbaycan əsgəri artıq Laçın bölgəsində ermənilərə ağır zərbələr endirməkdəydi. 28 avqustda prezidentin mətbuat xidmətinin bu bəyanatı yayıldı: "Son hərbi əməliyyatlar nəticəsində "Laçın dəhlizi"nə Azərbaycan Milli Ordusunun bölmələri tam nəzarət edirlər. Bunun sayəsində Ermənistanın Yuxarı Qarabağdakı ekspedisiya korpusuna hərbi kömək gətirilməsinin qarĢısını almağa imkan yaradılmıĢdır. [...] Azərbaycan ordusu bölmələrinin əvvəllər düĢmən tərəfindən iĢğal olunmuĢ yaĢayıĢ məntəqələrini azad etmək üçün keçirdiyi uğurlu hərbi əməliyyatlarla əlaqədar erməni bölmələri arasında son dərəcə gərgin vəziyyət yaranmıĢdır. ...Erməni silahlı qüvvələrinin Ģəxsi heyəti arasında kütləvi fərarilik halları var. Belələri özgə torpağında qan tökmək istəməyərək "Laçın dəhlizi" vasitəsi ilə vətənlərinə qayıtmağa cəhd göstərirlər".
Bu bəyanat həmin dövrdə Azərbaycanın mövqelərinin Ermənistanla müqayisədə üstünlüyünü çox incəliklə əks etdirirdi. Bu üstünlüyü qazanmağa nail olmuĢ, beynəlxalq aləmdə də dövlətimizin mövqelərini gündən-günə möhkəmləndirən prezident Qarabağ məsələsinin həllində barıĢmazlıq göstərir və ermənilərə yalnız mədəni muxtariyyət verməyə, bir də onların təhlükəsizliyini təmin etməyə boyun olurdu. Ancaq ermənilərin tərəfini saxlayan xristian dünyasını bu mövqe əsla təmin etmədiyinə görə Azərbaycana qarĢı təzyiqlər daha geniĢ, əhatəli və dözülməz olurdu. Avqustun 26-sında BMT Təhlükəsizlik ġurası Dağlıq Qarabağda atəĢi dərhal dayandırmağa və münaqiĢəni ATƏM çərçivəsində aradan qaldırmağa çağırdı. Doğrudur, bu çağırıĢ məsələnin həllindən Rusiyanın kənarlaĢmasını istəyən Azərbaycanın mənafeyinə bir yandan uyğun gəlirdisə baĢqa yandan o əslində Azərbaycan Ordusunun qalib irəliləyiĢini dayandırmaq məqsədi güdürdü və istər BMT, istər ATƏM (sonralar ATƏT), istərsə də fövqəldövlətlər səviyyəsində son xətt davam etdirildi - Azərbaycan əsgəri cəbhədə azca irəliləyən kimi bütün dünya təlaĢa düĢməyə baĢladı. Azərbaycan BMT-nin bu təklifinə hörmətlə yanaĢdı. 27 avqustda Almatıda Azərbaycan və Ermənistan arasında Qazaxıstanın arabuluculuğuyla xarici iĢlər nazirləri səviyyəsində danıĢıqlar baĢlandı. Bu danıĢıqlar nəticəsində hər iki tərəf hərbi əməliyyatları 1 sentyabrdan dayandırmağa hazır olduğunu bildirdi. Xarici diplomatik əlaqələrini geniĢləndirən Azərbaycan, əlbəttə, bu vaxt güney qonĢusunu da gözdən qaçırmırdı. 26 avqustda Milli Məclis Ġran Ġslam Cümhuriyyətinin Təbriz Ģəhərində Azərbaycan Respublikasının baĢ konsulluğunun açılması haqqında qərar çıxardı.
"Məni çox təəccübləndirir ki, Azərbaycanın Quzeyində oxuyan tələbələrdən, Ģagirdlərdən soruĢsanız ki, Çikaqo, Berlin, London, Bern, yaxud hər hansı Avropa, Amerika Ģəhəri haradadır - sizə onların yerini dəqiq deyəcək. Amma birdən soruĢsanız ki, bəs MeĢkin haradadır, deyəcək ki, birinci dəfə eĢidirəm. Desəniz ki, bəs Ərdəbil haradadır, cavab verəcəklər ki, vallah bilmirəm, ancaq eĢitmiĢəm ki, Ərdəbil var. Saqqız, Həmədan, Urmiyə gölü... haqqında da eyni sözləri eĢidəcəksiniz. Güneydə də buradakı bölgələrin çoxunun adını yaxĢı bilmirlər. Millətimiz bu baxımdan parçalanmıĢ sayıla bilər, ancaq bu parçalanma bilik, savad çatıĢmazlığından irəli gəlir, buna görə də keçicidir.
Güneyli-Quzeyli Azərbaycanın iqtisadiyyatı, yeraltı, yerüstü sərvətləri, əhalisinin durumu, xalqının istəyi, mövcud təbəqələri, təbəqələrin məqsədləri - bunların hamısı öyrənilməlidir. Biz bilməliyik ki, xalqımızın nə qədər hissəsinin Ģüurunda Bütöv Azərbaycan ideyası hakim olub, bu yolda mübarizə və mücadiləyə, hətta ölməyə hazır olan, bu yoldan dönməyəcək nə qədər soydaĢımız var. Təhqiqatların, təhlillərin aparılması, böyük həcmli ümumi məruzələrin hazırlanması zəruridir".
(Ə.Elçibəyin Ə.Tahirzadə ilə söhbətindən. - "Elçibəylə 13 saat üz-üzə", Bakı, 1999, s.135-136). Gözləri qarĢısında köhnə quruluĢun məhv edilərək rüĢvətsiz bir cəmiyyətin yaradıldığını görən minlərcə rüĢvətxor və fırıldaqçı məmur, bir az öncə də bildirdiyim kimi, yeni hakimiyyətə qarĢı mübarizə aparmağa baĢlamıĢdı. Sözsüz ki, onların müqavimətini qırmadan yeni dövlət quruculuğunu uğurla baĢa çatdırmaq mümkün deyildi. Görkəmli Amerika alimi Aleksis de Tokvil özünün "Amerikada demokratiya" kitabında (1835) yazır ki, zəif və mülayim hökumət "itaətsizliyin çoxlu xırda hallarına əhəmiyyət verməyərək yalnız ən son anda gücə əl atacaq və onda dövlət anarxiyanın hakimiyyəti altına düĢəcək. Əgər hökumət güclü və qətiyyətlidirsə o, hər gün zorakılığa əl atacaq və tezliklə hərbi-müstəbid hökumətə çevriləcək" . Bu uzaqgörən düĢüncələr Azərbaycan gerçəkliyində bütünlüklə təsdiqləndi. Onun ikinci cümləsi H.Əliyev dövründə özünü tam doğrultdusa birinci cümləsi də, təəssüf ki, Elçibəy hakimiyyətində öz yerini tutdu. Cəmiyyətin açıq-aĢkar düĢmənləri olan qəddar, yırtıcı və dağıdıcı kommunistlərə qarĢı ölüm-dirim savaĢına girməkdənsə yeni hakimiyyət onları mücərrəd "milli barıĢıq" ifadəsi altında əslində əfv etdi və bu adamlar pozuculuq fəaliyyəti göstərməyə sərbəst imkan qazandılar. Ən pisi də buydu ki, onlar bağıĢlanmazdan öncə həm də hirsləndirilirdilər. Məsələn, 27 avqustda Azərbaycan Prokurorluğu bildirirdi: "Azərbaycanın keçmiĢ partiya nomenklaturasından və indiki bəzi rəhbərlərindən xarici banklarda gizli hesabı olanların adları məlumdur". Çox təəssüf ki, Əbülfəz Elçibəy öz hakimiyyətinin sonunadək nəinki dövlətə sədaqətli güc qurumları yaratmağa nail ola bilmədi (1 il içərisində bu əslində qətiyyən mümkün də deyildi), hətta onlardan heç olmazsa birinin yeni hakimiyyət uğrunda sonadək fədakarcasına mübarizə
Yüklə 3,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|