Həyat bilgisi 8
Yüklə 373,03 Kb. Pdf görüntüsü
|
6. SIĞORTA Həyat bəzən bizi gözləmədiyimiz təhlükələrlə üz-üzə qoyur. Bu təhlükələr bizim sağlamlığımıza, malımıza, mülkümüzə ziyan vura bilər. Dəyən zərərləri aradan qaldırmaq çox çətin olur. Dost-tanışdan yardım istəmək isə problemi həll etməyə də bilər. Bu ziyanları aradan qaldırmaq üçün bizə hər hansı bir kömək lazımdır.
İnsanlar həmişə həyatlarını təhlükəsiz keçirmək, gözlənilməz hadisələrin ziyanını azaltmaq istəyi ilə yaşamışlar. Bundan çıxış yolları tapmaq üçün isə sığorta anlayışı həyatımıza daxil oldu. Sizcə, həyatın bu cür gözlənilməz sürprizlərini az zərərlə ötüşdürmək üçün nə etmək olar? Bizim hansı çıxış yollarımız vardır? Belə bir öhdəliyi üzərinə götürən qurumun fəaliyyəti haqqında nələri bilirsiniz? Maliyyə sisteminin tərkib hissəsi olan sığorta dəyən ziyanın aradan qaldırılması üçün məqsədli pul vəsaiti fondlarının yaradılması və istifadəsi prosesidir. Hələ XIV əsrin əvvəllərində Almaniyanın Brugge şəhərində əmlakın sığorta edilməsi üçün “Sığorta” palatası yaradılmışdı. İlk sığorta şirkəti isə 1424-cü ildə Genuya şəhərində təşkil edilmişdi. Sığorta cəmiyyətin ictimai-iqtisadi həyatının bütün tərəflərini əhatə etməklə əhalinin maddi rifahının və sahibkarlıq riskinin zəmanətçisi kimi çıxış edir. Gözlənilməz və fövqəladə hadisələr əmlak mənafelərinin qorunmasına, dövlətin maliyyə sisteminin möhkəmləndirilməsinə təsir göstərir. O nəinki sığorta hadisələri zamanı büdcəni dəyən zərərlərin ödənilməsindən azad edir, hətta uzunmüddətli investisiyaların mənbəyinə çevrilir. Şəklə əsasən fikirlərinizi bildirin. Sığorta münasibətləri icbari və könüllü formalarda həyata keçirilir, icbari (yəni məcburi) sığorta dövlət tərəfindən qanunvericilik əsasında həyata keçirilməklə cəmiyyətin maraqlarının təmin edilməsi üçündür. Sığortanın icbari forması sığortaçını müdafiə edir. Ona görə də sosial sığorta, hərbi xidmətçilərin sığortası və digər bir neçə sığorta forması bizim ölkədə icbari sığortadır. Hər bir ölkədə icbari sığorta obyektləri müxtəlifdir. İcbari sığortada obyektlərin siyahısı, sığorta ödənişlərinin aparılması dövrü, sığorta edənlə sığorta olunanın əsas hüquq və vəzifələri və s. nəzərdə tutulur. İcbari sığorta, bir qayda olaraq, dövlət sığorta orqanlarına tapşırılır. Bunun üçün sığorta orqanları hər il bütün ölkə üzrə sığortalanmış obyektlərin qeydiyyatım aparır, sığorta ödənişlərinin hesablanmasını və müəyyən olunmuş müddətə yığılmasını həyata keçirir. İcbari sığortadan fərqli olaraq, sığortanın könüllü formasında sığortaçılarla sığorta olunanlar arasında müqavilə könüllü olaraq bağlanılır. Qanunvericiliyə uyğun olaraq, könüllü sığortanın hər bir növü üzrə qaydalar müəyyənləşdirilir. Bir qayda olaraq, könüllü sığorta müqaviləsi əvvəlcədən müəyyən edilmiş sığorta müddəti üçün bağlanılır. Könüllü sığorta könüllü əsaslarla fəaliyyət göstərir. Qanun könüllü sığortaya aid olan bütün obyektləri müəyyənləşdirir. Konkret şərait sığorta qaydaları vasitəsilə tənzimlənir. Sığorta şərtlərinə uyğun olaraq, sığorta müqaviləsinin bağlanması üçün bəzi məhdudiyyətlər mövcuddur. Belə ki könüllü sığorta həmişə sığorta müddəti ilə məhdudlaşdırılır. Müqavilədə müddətin başlama və sona çatma vaxtı xüsusi olaraq müəyyənləşdirilir. Könüllü sığortada fasiləsizlik yalnız müddət bit-
məmişdən qabaq təkrar müqavilənin bağlanması yolu ilə müəyyən edilir. “Sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən sığorta iki əsas sahədən: həyat və qeyri-həyat sığortası sahələrindən ibarətdir. Sığortaçılar bu sahələrdən biri və ya hər ikisi üzrə fəaliyyət göstərə bilərlər. Həyat sığortası - sığortalanan şəxsin sağlamlığının, iş qabiliyyətinin qocalığa, yaxud əlilliyə görə tamamilə və ya qismən itirilməsi hallan üçün apanlan sığortadır. Həyat sığortası üzrə müqavilə müddəti bitdikdə və ya sığorta hadisəsi baş verdikdə sığorta məbləği sığorta müqaviləsində müəyyən edilmiş qaydada və şərtlərlə sığortaçıya və ya onun varisinə ödənilir. Həyat sığortası müqavilələri uzun müddətə bağlanılır. Qeyri-həyat sığortası sığorta hadisəsi baş verdiyi zaman sığortaçıya vurulan zərər ödənilməklə onun məsuliyyəti, əmlakı və əmlak mənafeləri ilə bağlı risklərin sığortasıdır. Milli Məclisin 25 iyun 1999-cu il qərarı ilə respublikamızda ilk dəfə “Sığorta haqqında” qanun qəbul edilmişdir. Bu qanunla ölkəmizdə sığorta işi hüquqi bazaya malik olmuş, milli sığorta bazarının yaranmasına şərait yaradılmışdır. 1. Könüllü və icbari sığortanın oxşar və fərqli cəhətlərini izah edin. 2. Sizcə, qəbul edilmiş “Sığorta haqqında” qanunun əhəmiyyəti nədir? 3. Hansı sığorta şirkətini tanıyırsınız? Tanıdığınız sığorta şirkəti haqqında təqdimat hazırlayın. 4. Sığortalar haqqında məlumat yazmaqla cədvəli tamamlayın. Tibbi sığorta Həyat sığortası Əmlakın yanğından və riskdən sığortası Bədbəxt hadisələrdən sığorta 5. Genuya şəhərində yaradılmış ilk sığorta şirkəti haqqında məlumat toplayın. Yüklə 373,03 Kb. Dostları ilə paylaş:
|