Hollandiya! Səciyyəvi Holland memarlığı

26

27

Niderland və demokratiya: fərdi 

seçim azadlığı 

Niderland parlamentli demokratiyadır. Hər dörd 

ildən bir hollandlar insanların adından hökumətin 

fəaliyyətinə nəzarət edən yeni parlamenti seçir. Rəsmi 

olaraq hökumət dövlət başçısı və nazirlərdən təşkil 

edilmişdir, lakin əslində kral, əsasən, nümayəndə 

rolunu oynayır. Mülki azadlıqlar və qanunun hökmü 

konstitusiyada tam təsbit edilmişdir. Hollandlar fərdi 

azadlığa, üstünlüyə və seçimə xeyli üstünlük verirlər, 

ona görə də homoseksualların evlənməsinə, aborta 

və eftanaziyaya qarşı burada az etiraz eşitmək olar. 

Hollandların əksəriyyəti bunları rəsmi problem kimi 

deyil, fərdi seçim kimi qəbul edir.

Əsrlərlə davam edən 

qanun

Hər dövlətin öz qanunvericilik sistemi var. Bu 

sistemlərin əksəriyyəti elə oxşardır ki, onlar 

hüquqi ənənənin bir hissəsi kimi götürülür. 

Avropada iki qanunvericilik ənənəsi var: 

mülki qanunvericilik və ümumi qanunvericilik. 

Niderland qanunvericilik sistemi mülki 

qanunvericilik prinsipinə əsaslanan ölkələrdən 

biridir. Avropanın materik hissəsində ölkələrin 

çoxu bu sistemdən istifadə edir, yəni qanun 

məcəllələrdə təsbit edilmişdir  və peşəkar 

hakimlər bu qanunlar əsasında qərar qəbul 

edirlər. Digər, ümumi qanunvericiliyə əsaslanan 

sistem 14-cü əsrdə İngiltərədə yaranmış və 

əsasən Britaniya İmperiyası vasitəsilə dünyanın 

hər yerinə yayılmışdır. Ümumi qanunvericilik 

ənənəsinə malik olan ölkələrdə yazılı məcəllələr 

yoxdur. Qanun orada qanunvericilər tərəfindən 

deyil, məhkəmə təcrübəsi və ya presedent 

əsasında yaradılır.

Somali dəniz quldurlarını 

dayandırmaq üçün ciddi tədbirlər

Atlanta Əməliyyatı Aden Körfəzində və Hind Okeanında dəniz 

quldurluğuna qarşı aparılan kampaniyanın şifrəli adıdır. O, 

gəmiləri, xüsusilə də Dünya Ərzaq Proqramı (WFP) çərçivəsində 

hərəkət edən təchizat gəmilərini Somali sahillərindəki dəniz 

quldurlarından qorumaq üçün nəzərdə tutulub. Ərazinin 

ölçüsünü və hər il Aden körfəzindən 20.000 - 30.000 gəminin 

keçdiyini nəzərə alsaq, bu heç də asan məsələ deyil. Dəniz 

quldurları sahildən 750 kilometr məsafəyə qədər ərazidə 

fəaliyyətdədir. 2010-cu ilin aprel ayında Johan de Witt HNLMS 

(əlahəzrət Niderland kralının gəmisi) Atlanta Əməliyyatında 

iştirak etmək üçün Somali sularına üz tutdu. Johan de Witt 

dəniz quldurlarına qarşı göndərilmiş altıncı Holland gəmisidir. 

Tutularaq gəminin göyərtəsinə gətirilmiş quldurlar Hollandiya 

Dövlət Prokurorluğunun cavabdehliyi altına düşür.

iderlandda beynəlxalq 

məhkəmə və tribunallardan 

və Avropa təşkilatlarından 

tutmuş KSQT-a (Kimyəvi 

silahların qadağan edilməsi 

üzrə təşkilat) kimi 30-a qədər beynəlxalq 

təşkilat yerləşir. Onların birlikdə 8000 

əməkdaşı vardır və bu əməkdaşlar demək 

olar ki, 6.000 ailə üzvü ilə müşayiət olunur. 

Onlardan bir neçəsini sizin diqqətinizə 

çatdırırıq.

| Beynəlxalq sülh və təhlükəsizlik

N

  Maastricht sazişi 1991-ci ilin 

dekabr ayında Niderland Avropa Birliyinə sədrlik 

edərkən imzalanmışdır. Bu AB sazişi siyasi və valyuta 

birliyinin əsasını qoydu. Sözügedən saziş 1993-cü 

ildə qüvvəyə minmişdir.

Paris Müqaviləsi Qərbi 

Almaniya, Fransa, Belçika, Lüksemburq və 

İtaliya tərəfindən 18 aprel 1951-ci il tarixində 

Niderlandda imzalanıb. Bu müqavilə Avropa 

Kömür və Polad Cəmiyyətinin başlanğıcını qoydu 

və bu cəmiyyət sonradan AB-nə çevrildi.

1991

1951

İran-ABŞ iddiaları üzrə tribunal  

İranda yerləşən Amerika 

əmlakının milliləşdirilməsi ilə 

bağlı iddiaları həll edir və 

Amerika Birləşmiş Ştatları girov 

saxlananların buraxılması 

əvəzində dondurulmuş İran 

vəsaitlərini azad etdikdən 

sonra yaradılıb.

ESA Avropa Kosmos 

Agentliyinin 

bir neçə Avropa 

ölkələrində sahələri var. 

Onlardan ən böyüyü, təşkilatı 

texnoloji qovşağı olan Kosmik 

Tədqiqatlar və Texnologiyalar 

üzrə Avropa Mərkəzi (KTTAM) 

Noordwijk şəhərində 

yerləşmişdir.  

Haaqa Beynəlxalq Cinayət 

Məhkəməsi 

hərbi cinayətlərdə 

və insaniyyətə qarşı 

cinayətlərdə təqsirləndirilən  

şəxsləri mühakimə etmək 

məqsədini güdür.

Avropol

 beynəlxalq 

cinayətkarlıqla mübarizə 

məqsədi ilə cinayət kəşfiyyat 

məlumatlarını toplayır və təhlil 

edir. Haaqada yerləşən baş 

ofisdə Avropa Birliyindən və 

Avstraliya, Kanada, ABŞ və 

Norveç kimi digər tərəfdaş 

ölkələrdən olan həmkarları ilə 

yaxından əməkdaşlıq edən 620 

işçi çalışır.

Keçmiş Yuqoslaviya üçün 

Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi  

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı 

tərəfindən Balkanlarda aparılan 

müharibə zamanı təşkil 

edilmişdi. Onun məqsədi 

müharibə zamanı hərbi cinayət 

törətməkdə təqsirləndirilən  

şəxslərin işinə baxmaq və lazım 

gələrsə, onlara cəza tətbiq 

etməkdir.

Photo: Peter van Bastelaar/AVDD

  | 

---