ELEKTRON CƏDVƏL VERİLƏNLƏRİ. DÜSTURLAR
Cədvəl prosessorlarında müxtəlif tipli verilənlərlə – simvollarla (mətnlərlə),
ədədlərlə, məntiqi və tarixi göstərən verilənlərlə işləmək imkanı vardır. Bu və ya digər
xana üzərində hansı əməliyyatların aparıla bilməsi həmin xanadakı verilə nin tipindən
asılı olur. Tutaq ki, xanada 28051918 rəqəmləri yazılıb. Bəs cədvəl prosessoru onları
necə qəbul edəcək? Əgər
mətn formatı qoyulmuşsa, onda həmin rəqəmlər 2, 8, 0, 5,
1, 9, 1, 8 simvollarının ardıcıllığı kimi «başa düşüləcək». Əgər
ədədi format qoyul-
muşsa, onda elektron cədvəl xanada yazılanı ədəd kimi qəbul edəcək. Xanaya
tarix
formatı təyin olunmuşsa, xanadakı rəqəmlər 28 may 1918 tarixi kimi qəbul ediləcək.
Mətn verilənlər tipi. Mətn verilənləri müəyyən simvollar yığınıdır. Onun
birinci simvolu hərf, dırnaq işarəsi, apostrof,
yaxud boşluq simvoludursa, eləcə
də simvolların içərisində həm rəqəmlər, həm də hərflər vardırsa, onda belə yazı
mətn kimi qəbul edilir.
Simvol verilənləri üzərində əməliyyatlar mətn prosessorunun obyektləri üzə -
rin dəki əməliyyatlar kimidir.
Ədədi verilənlər tipi. Ədədi verilənlər onluq nöqtə ilə ayrıla bilən rəqəmlər
ardıcıllığıdır. O, rəqəm, ədədin işarəsi (+ və ya – ), yaxud onluq nöqtə ilə başlana bilər.
Elektron cədvəldə ədədi verilənlər üzərində cürbəcür riyazi əmə liy yatlar aparmaq olar.
Unutmayın ki, cədvəl xanasında saxlanılan rəqəmlər ardıcıllığı dırnaq işarəsilə
başlanırsa, ədəd kimi görünməsinə baxmayaraq, onlardan hesablamalarda istifadə
etmək olmaz. İstənilən mətn verilənləri həmişə sıfır kimi qəbul olunur.
Xanada olan verilənlərin mətn, yaxud ədəd olduğunu belə mü əyyənləşdirmək olar:
əgər yığımdan sonra xanadakı qiy mə ti cədvəl prosessoru mətn kimi qəbul edirsə, onda
da xil et mənin sonunda (
klavişi basıldıqdan son ra) on lar
avtomatik olaraq xananın sol qırağına nəzərən düzləndirilir.
Ədəd kimi qə bul edi lən verilənlər isə daxiletmədən sonra xana -
nın sağ qırağına nəzərən düz lən di r ilir.
3.3.
Mətn
12.5
.0123
0.0123
\456
-456
Ədədi verilənlərə örnəklər:
232.5
–13.7
.546
+100
Mətn (simvol) verilənlərinə örnəklər:
Dərs cədvəli
“236
9 A sinfi
001
3.
CƏDVƏL
prosessoru
97
Məntiqi verilənlər tipi. Məntiqi verilənlərdən məntiqi düsturlarda və
funksiyalarda istifadə olunur. Bu tip verilənlər xanada belə əks olunur: əgər sıfır-
dan fərqli istənilən ədəd (tam, yaxud kəsr)
daxil edilirsə, onda
klavişini
basdıqdan sonra xanada True [doğru] qiyməti çıxacaq. Sıfır uyğun xanada False
[yalan] kimi əks olunacaq.
Verilənlərin belə göstərilməsi məntiq cəbrində istifadə olunan məntiqi dəyi -
şən anlayışı ilə bağlıdır.
Tarix verilənlər tipi. Bu verilən tipindən tarixə ədəd əlavə edilməsi, iki tari -
xin fərqinin hesablanması, yaxud tarixin geriyə və ya irəliyə yenidən sayılması
kimi funksiyaların yerinə yetirilməsi zamanı istifadə olunur. Ədədlərin tarixə
çev ril mə si verilmiş formatdan asılı olaraq avtomatik baş verir. Cədvəl prosessoru
daxil edilən ədədləri tarix kimi bir neçə formada göstərməyə imkan verir.
Məsələn,
28 aprel 2008
Aprel 2008
Aprel
28.04.2008
04.2008
28 aprel
Düsturlar. Elektron cədvəl, ilk növbədə, hesablamaları avtomatlaşdırmaq
üçün nəzərdə tutulub. Bu məqsədlə cədvəlin xanasına düsturlar daxil edilir.
Düsturda ədədi verilənlər, əməl işarələri, müxtəlif funksiyalar, eləcə də cəd-
vəl obyektlərinin ünvanları ola bilər. Xanaların ünvanları olan düsturları riyazi
tənliklərlə müqayisə etmək olar: orada xanaların ünvanlarının yerinə dəyişən-
lərdən istifadə olunur.
Düsturlarda istifadə olunan ünvanlara istinadlar deyilir. İstinadlar elektron
cədvəlin ixtiyari xanalarını bir-birilə əlaqələndirməyə və cədvəl verilənlərinin
lazım olan emalını həyata keçirməyə imkan verir.
İstinad düsturun yazılışında istifadə olunan obyektin (xananın, sətrin, sütunun, xa -
nalar diapazonunun) ünvanıdır.
İstənilən düsturun daxil edilməsi bərabərlik işarəsi ( = ) ilə başlanır. Bu işarə olmazsa,
daxil edilən düstur mətn kimi qəbul ediləcək.
98