Ia9 -fesil-1: 9 qxd
Yüklə 9,12 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- $F3, yaxud E$7 . 1. Cədvəl prosessorunu başladın. 2. Yeni sənəd (iş kitabı) yaradın. 3. Cədvəli nümunəyə uyğun doldurun. 4. E3
Düsturlar hesab və məntiq əməlləri ilə birləşdirilmiş operandlardan ibarətdir. Konkret qiymət, istinad, yaxud funksiya operand ola bilər. Düsturlar iki cür olur: cəbri və məntiqi. Cəbri düsturlar. Cəbri düsturlarda hesab əməllərindən («+» toplama, «–» çıxma, «*» vurma, «/» bölmə, «^» qüvvətə yüksəltmə) istifadə olunur. Düs tur lar - la hesablamalar zamanı riyaziyyatda hesab əməllərinin yerinə yetirilmə ardıcıl- lığına burada da əməl olunur: öncə qüvvətə yüksəltmə, sonra vurma və bölmə, nə ha yət, toplama və çıxma əməlləri yerinə yetirilir. Eyni səviyyəli əməllər (məsə - lən, vurma və bölmə) soldan sağa yerinə yetirilir. Hesab əməllərinin yerinə yetiril mə ardıcıllığını dəyişmək üçün mötə rizələrdən istifadə olunur. Mötərizənin içərisində olan operandlar üzərində əməllər birinci növbədə yerinə yetirilir. Cəbri düsturlar vasitəsilə aparılmış hesablamaların nəticələri ədədlərdir. Hər dəfə düstura daxil olan operandları dəyişdirdikdə nəticə yenidən hesablanır və uyğun xanada əks olunur. Məntiqi düsturlar. Məntiqi düstur şərtdən ibarət olur və onun doğru, yaxud yalan olması müəyyənləşdirilir. Doğru ifadəyə «true» («doğru», 1), yalan ifadəyə isə «false» («yalan», 0) qiyməti mənimsədilir. Eynitipli düsturlar. Elektron cədvəllə işləyərkən çox zaman müəyyən diapa- zonda olan xanaları eyni struktura malik olan, ancaq dəyişənləri müxtəlif qiymətlər alan düsturlarla doldurmaq lazım gəlir. Bu o deməkdir ki, onlar yalnız istinadlara görə fərqlənir. Belə düsturlara eynitipli düsturlar deyilir. Eynitipli düsturların daxil edilməsini asanlaşdırmaq və tezləşdirmək üçün belə bir üsuldan istifadə olunur: düstur yalnız bir xanaya daxil edilir, sonra isə o, başqa xanalara köçürülür. Eynitipli düsturlara nümunələr: Mütləq, nisbi və qarışıq ünvanlama. Eynitipli düsturlarda ən müxtəlif isti- nadlardan istifadə oluna bilər. Elə eynitipli düsturlar ola bilir ki, bir düsturdan =A1+5 =A1*5 =A1+B3 =A1*B3 =(A1+B3)*D2 =A2+5 =B1*5 =A2+B4 =B1*C3 =(C3+D5)*F4 =A3+5 =C1*5 =A3+B5 =C1*D3 =(D4+E6)*G5 =A4+5 =D1*5 =A4+B6 =D1*E3 =(B4+C6)*E5 Eynitipli (oxşar) düsturlar elə düsturlardır ki, onlar eyni struktura (quruluşa) malikdir və yalnız konkret istinadlara görə fərqlənir. 3. CƏDVƏL prosessoru 99 başqasına keçid zamanı istinadların müəyyən bir qismi qanunauyğun şəkildə dəyi şilir, digər qismi isə bütün düsturlar üçün dəyişilməz qalır. Düsturu cədvəlin başqa yerinə köçürərkən ona daxil olan istinadların avto - matik dəyişilməsi üsulunu müəyyənləşdirmək lazımdır. Bunun üçün nisbi, müt - ləq və qarışıq istinadlardan istifadə olunur. • Düsturda nisbi istinaddan o halda istifadə olunur ki, o, köçürmə zamanı dəyişilməli olsun. Nisbi istinad adi formada yazılır, məsələn, F3, yaxud E7. Köçürmədən sonra düsturun köçürüldüyü bütün xanalarda həm sütunun hərfi, həm də sətrin nömrəsi köçürülməyə uyğun olaraq dəyişilir. • Düsturda mütləq istinaddan o halda istifadə olunur ki, köçürmə zamanı onun hər iki hissəsi – sütunun hərfi və sətrin nömrəsi dəyişilməsin. Mütləq istinadda sütunun hərfinin və sətrin nömrəsinin qabağında $ simvolu qoyulur, məsələn, $F$3, yaxud $E$7. Köçürmə zamanı düstur bütün xanalarda dəyişilməz yerləşdiriləcək. • Düsturda qarışıq istinaddan o halda istifadə olunur ki, köçürmə zamanı onun iki hissəsindən biri – ya sütunun hərfi, ya da sətrin nömrəsi dəyi şil - sin. Bu zaman $ simvolu istinadın yalnız dəyişil məz qalacaq hissəsinin qabağına qoyulur. Məsələn, $F3, yaxud E$7. 1. Cədvəl prosessorunu başladın. 2. Yeni sənəd (iş kitabı) yaradın. 3. Cədvəli nümunəyə uyğun doldurun. 4. E3 xanasını seçdirin. Klaviaturadan =b3+c3+d3 daxil edin. Diqqət edin ki, yazdığınız düstur həm xanada, həm də düstur zolağında (Formula Bar) görünür. Ç a l ı ş m a 100 5. Enter düyməsini çıqqıl- dadın. Düsturun nəticəsi, 50313 ədədi E3 xanasında görünəcək. 6. E3 xanasını çıqqıldadın. Diqqət edin ki, düstur hələ də düstur zolağında görünür. 7. E4 xanasını çıqqıldadın. Klaviaturadan = daxil edin. Sonra B4 xanasını çıqqıl- dadın. Diqqət edin ki, B4 xanasına istinad = işarəsindən sonra həm düstur zolağında, həm də E4 xanasında görünür. 8. Klaviaturadan + daxil edin və sonra C4 xanasını çıqqıldadın. + daxil edin və D4 xanasını çıqqıldadın. Həm xanada, həm də düstur zolağında =B4+C4+D4 düsturu görünəcək. 9. dadın. Düsturun nəticəsi, 51476 ədədi E4 xanasında görünəcək. 10. B4 xanasını qoşa çıqqıldadın. Mövcud məbləği 16750 edin. Sonra klavişini basın. Diqqət edin ki, E4 xanasındakı nəticə dəyişərək, 50476 olacaq. 11. E5 xanasını seçdirin. Klaviaturadan =b4+c4+d4 düsturunu daxil edin və sonra Diqqət edin ki, görünən məbləğ E4 xanasındakı ilə eynidir, çünki hər iki xana eyni bir düsturla hesablanır. 12. E5 xanasını qoşa çıqqıldadın və düsturdakı B4 istinadını b5 ilə əvəz edin. 13. E5 xanasını çıqqıldadın, C4-dən c5-ə dəyişin. 14. Düstur zolağını çıqqıldadıb üçüncü istinadı (D4) d5 ilə əvəzləyin. Sonra 15. E6 xanasını çıqqıldadın və klaviaturadan = daxil edin. Sonra B6 xanasını çıqqıldadın, + daxil edin, C6 xanasını çıqqıldadın, + daxil edin və D6 xanasını çıqqıldadın. ədədə baxın. Siz 64597 nəticəsini görəcəksiniz. 3. CƏDVƏL prosessoru 101 Yüklə 9,12 Kb. Dostları ilə paylaş:
|