İBTİDAİ İcma quruluşU
Yüklə 1,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XVII əsr
- XVII əsrin II yarısı
- XVIII əsrin 20-ci illəri
- 1722 15 iyun
- 1722 15 avqust
- 1723 12 sentyabr
Hacı Davudun başçılığı ilə üsyan baş verdi, əhali siyahıya alındı, əfqanlar Səfəvilər dövlətinə qarətçi yürüşlər edərək İsfahan şəhərini tutdular. Şah musiqini qadağan edən fərmanlar verməsi ilə də yadda qalmışdır 1699-1702 Səfəvilər dövləti tərəfindən əhalinin və onun əmlakının siyahıya alınması. Siyahıya alma nəticəsində ölkədə toplanan vergi və mükəlləfiyyətlərin sayı artırıldı, bu isə xalqın var-yoxdan çıxmasına səbəb oldu XVII əsr Qədim İpək yolunun öz əhəmiyyətini itirməsi XVII əsr Azərbaycan haqqında osmanlı səyyahı Övliya Çələbi, alman səyyahı Adam Oleari və holland səyyahı Yan Streysin məlumat verməsı
Gəncədə Şah Abbas (Cümə) məscidi, Suraxanıda hind atəşpərəstlərinin məbədi, Şamaxının Kələxana kəndində məqbərələr kompleksi (1663), Nardaran kəndində məscid (1663), Sanqaçalda ovdan, Təbrizdə Şibli karvansarasının inşa edilməsi XVII əsr
Təbriz miniatür məktəbinin nümayəndələrinin İsfahan rəssamlıq məktəbini yaratması XVII əsr
Təbriz, Gəncə Şamaxı bəylərbəyiliyinin şəhərlərindəki saraylarda teatr kollektivlərinin təşkil olunması XVII əsrin II yarısı Səfəvilər dövlətinin idarəçiliyində irsilik prinsipinin saxlanılması
Rusiyanın Azərbaycana əlverişli satış bazarı kimi yanaşması və digər dövlətlərin Azərbaycanla iqtisadi əlaqələrinə mane olmaq siyasəti yeritməsi. Azərbaycan tacirlərinin Kazan, Novqorod, Yaroslav, Arxangelsk şəhərləri ilə ticarət əlaqələri saxlaması XVII əsrin II yarısı Şah II Abbasın baş tarixçisi Məhəmməd Tahir Vahidin “Tarixi-vahid” (“Abbasnamə”) əsərini yazması XVII əsrin II yarısı Səfəvi dövlətində pul böhranı baş verməsi XVII əsrin sonları Səfəvilər dövlətinin dərin iqtisadi-siyasi böhran keçirməsi 1707 Səfəvi zülmü əleyhinə Car-Balakəndə ilk kütləvi xalq çıxışı baş verməsi 1709 Təbrizdə sənətkar və şəhər yoxsullarının Səfəvi zülmü əleyhinə çıxışı baş verməsi 1709-1715 Soucbulaq və Muğanda Səfəvi zülmü əleyhinə kəndli çıxışları baş verməsi 1711 Car camaatının yenidən Səfəvi zülmü əleyhinə üsyan qaldırması. Şirvan bəylərbəyinin qoşunu ilə döyüşdə üsyançılar qalib gəldi və bəylərbəyi döyüş meydanında həlak oldu
Rus çarı I Pyotrun A. Volinskiyə gizli göstəriş verərək İrana göndərməsi. I Pyotrun Volinskiyə verdiyi gizli göstərişlər Cənubi Qafqazdakı xristian əhali ilə əlaqə yaratmaq, Səfəvi dövlətinin ərazisində rus ticarətinin rerspektivlərini öyrənmək, karvan yollarının, yerli qoşunun və müdafiə qurğularının vəziyyətini öyrənmək idi 1719-1721 Şirvanda feodal və Səfəvi zülmünə qarşı Hacı Davudun başçılığı ilə üsyan baş verməsi 1720 Qazıqumuxlu Surxay xanın köməyi ilə Hacı Davudun Şabran, Xudat və Şamaxı şəhərlərini tutması. Şamaxının üsyançılar tərəfindən tutulması zamanı buradakı rus tacirlərinə böyük zərər dəydi, bəziləri isə öldürüldü
Cənubi Qafqaz uğrunda Rusiya, Osmanlı və Səfəvilər dövləti arasında mübarizə başlaması 1722 8 mart Əfqanların Səfəvilər dövlətinə hücum etməsi. İsfahan yaxınlığında döyüş. Əfqanların bu yürüşü nəticəsində İsfahan yaxınlığında şah qoşunları məğlub edildi, paytaxt İsfahan mühasirəyə alındı, Səfəvilər dövlətində mərkəzi hakimiyyət devrildi - Şah Sultan Hüseyn taxtdan salınaraq həbsə alındı
Təhmasibin Astarabadda özünü II Təhmasib adı ilə şah elan etməsi 1722-1732 Şah II Təhmasibin hakimiyyəti. II Təhmasibin dövründə əfqanlar Azərbaycandan qovuldu, I Pyotr Xəzərsahili vilayətlərə hücuma başladı və Rusiyanın Xəzəryanı vilayətləri işğal etməsinin I mərhələsi başa çatdı, osmanlılar ölkənin bir hissəsi işğal etdi, Azərbaycan torpaqları Səfəvi, Osmanlı və Rusiya arasında bölüşdürüldü, Peterburq, Nabur, Kirmanşah və Rəşt sülhləri imzalandı, Nadir xan osmanlılara qarşı müharibəyə başladı
I Pyotrun Azərbaycan dilində “Bəyannamə” nəşr etdirərək Şirvana və Xəzəryanı bölgələrə göndərməsi. “Bəyannamə”də rus qoşununun yürüşünün əsas səbəbi gizlədilir, Xəzəryanı bölgələrdə yaşayan şiə əhalisini imnandırmağa çalışılırdı ki, o, Səfəvi şahının dostudur, yürüşdə onun məqsədi bu yerlərdə əmin-amanlıq yaratmaqdan və rus tacirlərini qarət edən qiyamçıları cəzalandırmaqdan ibarətdir. I Pyotr Səfəvilərə qarşı üsyan edən feodalların, Osmanlı türklərinin bu torpaqları zəbt etməsinin qarşısını alacaq, burada Səfəvilərin hakimiyyətini bərpa edəcəkdir
I Pyotrun Həştərxandan Azərbaycanın Xəzəryanı vilayətlərinə yürüşə başlaması. I Pyotrun bu yürüşdə əsas məqsədi Xəzərin qərb sahil bölgələrini işğal etmək və Cənubi Qafqazda möhkəmlənmək idi
Şirvan üsyanının başçısı H.Davudun Rusiyaya qarşı mübarizədə kömək üçün Osmanlı sultanı III Əhmədə müraciət etməsi
Rus eskadrasının Bakını işğal etməsi. Knyaz İ.Baryatinskinin Bakının komendatı təyin edilməsi. I Pyortun əmri ilə Bakının alınması münasibəti ilə Peterburqda yaylım atəşi açıldı. Bakı işğal edildikdən sonra M.Matyuşkin Bakı hakimi Məhəmməd Hüseyn bəyin H.Davudla əlaqədə olduğunu bəhanə edərək onun həbsə alınmasını əmr etdi. Bakı tutulduqdan sonra rus komandanlığı asanlıqla Salyanı da işğal etdi
Dərbənddən Gilana qədər olan Xəzəryanı torpaqları Rusiyaya ilhaq edildi və Rusiya əfqanlarla müharibədə Səfəvi şahına hərbi yardım edəcəyini öhdəsinə götürdü
Xəzəryanı bölgələrin Rusiya tərəfindən işğalının birinci mərhələsinin başa çatması 1723-1735 Rusiyanın Azərbaycanın Xəzəryanı vilayətlərində hökmranlığı dövrü 1723-1725 Şimali-qərbi Azərbaycan əhalisinin kömək üçün osmanlılara müraciət etməsi Yüklə 1,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|