İBTİDAİ İcma quruluşU
Yüklə 1,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QUBA XANLIĞI 1726
- XVIII əsrin 50-ci illəri
1747-1820 Şamaxı xanlığının mövcud olması. Xanlığın əsasını Xançobanı tayfasından olan Məhəmməd Səid və Ağası qardaşları qoymuşdular. Xanlıq şimal-şərqdə Quba, şərqdə Bakı, şimal-qərbdə Şəki, cənub-qərbdə Qarabağ xanlığı və Kür çayı ilə həmsərhədd idi 1747-1763 Şamaxı xanlığında ikihakimiyyətliliyin mövcud olması 1763 Məhəmməd Səid xanın Yeni Şamaxıya hücum etməsi. Hücum nəticəsində Yeni Şamaxı tutuldu və Məhəmmədəli xan əsir alındı, Şamaxı xanlığında ikihakimiyyətlilik ləğv edildi, xanlıqda bütün hakimiyyət Məhəmməd Səid xanın əlinə keçdi, Yeni Şamaxı köhnə Şamaxıya birləşdirdi və Şamaxı şəhəri yenidən xanlığın mərkəzi oldu
Şamaxı xanlığında ikihakimiyyətliliyin ləğv edilməsi 1767 Qubalı Fətəli xan və Şəkili Hüseyn xanla Məhəmməd Səid və Ağası xan arasında döyüş baş verməsi. Döyüş nəticəsində Məhəmməd Səid və Ağası xan məğlub oldular, Şamaxı xanlığının torpaqları Quba və Şəki xanlıqları arasında bölüşdürüldü - xanlığın qərb hissəsi Şəki xanlığına, digər əraziləri isə Quba xanlığına birləşdirildi
Şamaxı xanlığının torpaqlarının Quba və Şəki xanlıqları arasında bölüşdürülməsi 1768 sentyabr Qubalı Fətəli xanla Şamaxı və Şəki xanlığının birləşmiş qüvvələri arasında döyüş baş verməsi. Döyüş nəticəsində Fətəli xan qalib gəldi və Şəki xanlığının ixtiyarında olan Şamaxı torpaqlarını Quba xanlığına birləşdirdi 1768 Şamaxı xanlığının tamamilə Quba xanlığına birləşdirilməsi 1768-1790 Şamaxı xanlığının Quba xanlığından asılı vəziyyətdə qalması 1790
Şamaxı xanlığının Quba xanlığının asılılığından çıxaraq müstəqilliyini bərpa etməsi
QUBA XANLIĞI 1726 Rusiya çarı tərəfindən Hüseynəli xanın Quba xanı təyin edilməsi 1726-1810 Quba xanlığının mövcud olması 1726-1758 Quba xanlığının banisi Hüseynəli xanın hakimiyyəti 1735 Hüseynəli xanın Quba xanlığının iqamətgahını Xudat qalasından Quba şəhərinə köçürməsi 1756 Qubalı Hüseynəli xanın Salyan nahiyəsini Quba xanlığına birləşdirməsi 1758-1789 Qubalı Fətəli xanın hakimiyyəti. Fətəli xan hakimiyyəti dövründə xanlığın ərazisini genişləndirmək siyasəti yeritdi, vergi islahatına əsasən vergilərin mahal naibləri tərəfindən toplanması qaydası ləğv olundu, hər bir kətxuda kəndlilərdən vergini xan xəzinəsinə və anbarlarına özü şəxsən təhvil verməli idi, bəzi mükəlləfiyyətlər yalnız xan yasavullarının tələbi ilə yerinə yetirilməli idi, köçürmə siyasətinə əsasən xanlığın əhalisini artırmaq məqsədilə, Azərbaycanın cənubundan əhali Şabrana köçürüldü, dövlətin sərhədlərini möhkəmləndirmək üçün Muğandan şahsevən tayfalarının bir hissəsini xanlığın ərazisinə köçürüldü
Məhəmmədhüseyn xanın Dərbənd xanlığının əsasını qoyması 1759 Qubalı Fətəli xanın xanlığın ərazisini genişləndirmə siyasətinə başlaması və Dərbəndin Quba xanlığına birləşdirilməsi
Bakı xanlığının Quba xanlığına birləşdirilməsi. O dövrün rəsmi sənədlərində Fətəli xan artıq Quba, Dərbənd, Bakı və Salyan hakimi adlandırılırdı
Şamaxı və Cavad xanlıqlarının Quba xanlığına birləşdirilməsi 1768 Fətəli xanın Dərbənd xanlığının əhalisinin bir hissəsini Muğana köçürməsi 1770 II Yekaterinanın Quba xanlığı ilə Gürcüstanın münasibətlərini nizamlamaq haqqında xarici işlər kollegiyasına göstəriş verməsi
Şəki, Qarabağ və Avar hakimlərinin birləşmiş qüvvələrinin Quba xanlığına yürüşünün Fətəli xan tərəfindən dəf edilməsi
Gavduşan döyüşü. Quba xanlığı ilə Qaraqaytaq üsmisi Əmir Həmzə və Şamaxı xanı Ağası xanın başçılıq etdiyi bir sıra Azərbaycan və Dağıstan hakimlərinin birləşmiş qüvvələri arasında baş vermiş döyüş nəticəsində Fətəli xan məğlub olaraq Salyana tərəf çəkildi. Müttəfiqlər isə Qubanı və Şamaxını tutaraq Dərbəndi mühasirəyə aldılar
Qubalı Fətəli xanın Mirzəbəy Fərhadbəylinin başçılığı ilə Rusiya sarayına birinci elçilər heyəti göndərməsi 1775 mart Qubalı Fətəli xanın Rusiyanın köməyi ilə düşmənləri üzərində qələbə çalaraq Gavduşan döyüşündəki məğlubiyyətin əvəzini çıxması
Qubalı Fətəli xanla Kərim xan Zənd arasında elçilər mübadiləsi baş verməsi 1779 Qubalı Fətəli xanın Bakı hakimi Məlik Məhəmmədi Qarabağa göndərməsi 1780-1781 Qubalı Fətəli xanın Qarabağ xanlığına uğursuz yürüşlər təşkil etməsi 1782 Quba xanlığının Mirzə Sadıq Məmmədvəliyevin başçılığı ilə Peterburqa ikinci elçilik heyəti göndərməsi 1784 Qubalı Fətəli xanın Azərbaycanın cənub ərazilərinə hücum etməsi. Bu hücum nəticəsində Ərdəbil və Meşkin şəhərləri ələ keçirildi. Lakin Fətəli xan Azərbaycanın cənub torpaqlarında Rusiyanın etiraz etməsi səbəbi ilə möhkəmlənə bilmədi 1787 Qubalı Fətəli xanın Rusiya sarayına üçüncü elçilər heyəti göndərməsi 1789 Qubalı Fətəli xanın vəfat etməsi Yüklə 1,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|