Inocte 2017 II. International New Tendencies Congress in Ottoman Researches
Yüklə 4,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku
- Anahtar Kelimeler
- Mehmet YILMAZ * ÖZET
- Ключевые слова
Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 69 Bu çalışmada, ailesinde birçok bilgin yetişmiş Bağdat’ın tanınmış ailelerinden Haydarizâde Asım Efendinin oğlu olan ve Osmanlı Padişahı VI. Mehmed Vahdeddin’in ve Osmanlı devrinin Şeyhülislâmı olan Haydarizâde İbrahim Efendinin “Irak Ordusuna Hitab” adlı eseri günümüz Türkçesine aktarılarak, şairin okuyucuya dönemin hangi olaylarını ne şekilde aktardığı etraflıca irdelenecektir. Anahtar Kelimeler: Irak Ordusu, Haydarizâde İbrahim Efendi, Şeyhü’l-islam, 20. Yüzyıl Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 70 ŞAH MURAD DÖNEMİNDE OSMANLI-BUHARA İLİŞKİLERİ (1785-1800) Mehmet YILMAZ * ÖZET 1785 yılında ölen babası Danyal Biy’in yerine Atalık (Sadrazam) olan Şah Murad, 1789 senesinde son Cengizi kukla han Ebu’l-Gazi’yi tahtından indirmiştir. Bu sırada eşlerinden birisinin Cengizi olmasından faydalanarak, Buhara’da Canoğulları sülalesine son vermiş ve yerine Mangıt hanedanını kurmuştur. Oldukça dindar ve karizmatik bir şahsiyet olup, hem Altınorda kökenli hanlıklar arasında ‘han olmak için Cengizi olmak gerekir’ geleneğini yıkmış, hem de dağılma tehlikesi geçiren Buhara’da birliği sağlamıştır. Gençliğinde aldığı sağlam tahsilin etkisiyle alimleri korumuş ve onun zamanında medreseler yeniden ihya edilmiştir. Çoğu Tatar, Başkurt ve Buhara dışından gelen Türkistanlı talebeler olmak üzere bu medreselerde okuyan öğrencilerin sayısı 30.000’i bulmuştur. Halifeye yakın olmanın, sözde Cengizi beylerin başlattıkları meşruiyet tartışmalarına karşı kendisine güç vereceğini düşünen Şah Murad, devletin başına geçtikten hemen sonra Osmanlı ile yakınlaşmaya çalışmıştır. Şah Murad’ın bu tutumu, Kırım’ın Ruslar tarafından ilhakıyla kendisini yalnız hisseden Osmanlı’yı çok memnun etmiştir. İstanbul’da sanki Şah İsmail’e karşı, Yavuz Sultan Selim ile Muhammed Şeybani Han arasında kurulan ittifak havası terennüm edilir olmuştur. Şah Murad’ın teklifi ile heyecanlanan ve Türkistan’ın siyasi yapısını pek tanımayan I. Abdülhamit, Ruslara karşı Turan ülkeleriyle bir ittifak hayal etmeye başlamıştır. Fakat 1788 yılında ülkesinde İslamiyet’i tanıyarak karşı atağa geçen II. Katerina, Rusya Müslümanlarına verdiği bazı önemli dini haklar ve Türkistan’a karşı gösterdiği özel ilgi ile I. Abdülhamit’in Turan birliği düşüncesini daha doğmadan yok etmiştir. Bu sırada Maveraünnehir ülkelerinin İran ile ilişkileri bozuk olduğundan Türkistanlıların haç yolu Rusya topraklarına doğru kaymıştır. Buharalı hacılar önce Kızılsu ve Astrahan üzerinden Azak veya Anapa’ya inerek, Karadeniz yoluyla İstanbul’a ulaşmaya başlamıştır. Osmanlı, başkentteki Özbek tekkelerini dolduran Türkistanlı hacıların ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanmıştır. Arşiv kayıtlarına dayanarak hazırlayacağımız bu tebliğimizde öncelikle Şah Murad döneminde Osmanlı ile Buhara arasındaki siyasi ilişkiler ve sonuçları, değişen haç yolu, Özbek hacıların karşılaştıkları sorunlar ve Türkistanlı hacılara yapılan yardımlar ele alınacaktır. Hazırlayacağımız özgün haritalar ile konuya açıklık getirilmeye çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Buhara Hanlığı, Buhara Emirliği, Mangıt Hanedanı, Özbek, Türkistan, Turan * Yrd. Doç. Dr., Selçuk Üniversitesi, email: myilmaz32@gmail.com , TÜRKİYE Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 71 OSMANLI DEVLETİ’NE NADİR ŞAH AFŞAR DÖNEMİNDE CAFERİLİĞİN BEŞİNCİ MEZHEP OLARAK KABULÜ TEKLİFİ VE GÖRÜŞMELERİ Mehmet Zahit YILDIRIM * ÖZET XVIII. Yüzyılın ilk yarısı Osmanlı Devleti’nin tarihinde çok önemli olayların yaşandığı bir tarihtir. Osmanlı Devleti bir taraftan Avrupa ile uğraşırken diğer taraftan da doğuda İran’la baş etmek durumundadır. Bu bağlamda, Osmanlı Devleti, 1723’te başlayıp 1740’ların sonlarına kadar İran’la harpler yapmıştır. Ancak Nadir Şah’ın İran’da tahta çıkması ve tahta çıkarken de İran coğrafyasında iki asırdır devam eden sünni-şii ihtilafında İranlılarca sahabe ve üç büyük halifeye yapılan sebb’in terk edilmesini istemesi ve İran’da etkili olan kişilere bunu kabul ettirmesi Türk Dünyasında çok önemli bir gelişmenin ve birleşmenin gerçekleşmesine yol açabilirdi. Ancak Nadir Şah’ın bir suikast sonucu öldürülmesi bu ihtimalin ortadan kalkmasını sağlamış ve arkasından da dönemin üç büyük siyasi gücü olan Osmanlı-İran ve Hindistan Babür İmparatorluğunun çöküşünün başlangıcı olmuştur. Bu tebliğde Nadir Şah tarafından Osmanlıya sunulan ve Osmanlı-İran yetkililerince sekiz defa görüşülen Caferiliğin Beşinci Mezhep olarak Kabul edilmesi ve bunun etrafındaki diğer istekler değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı, İran, Nadir Şah, Beşinci Mezhep, Caferilik * Doç. Dr., Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarih Bölümü, email: mzahit.yildirim@ksu.edu.tr , TÜRKİYE Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 72 "ОСМАНСКАЯ ИМПЕРИЯ В ПЕРВОЙ МИРОВОЙ ВОЙНЕ" Məmmədova AYGÜN * ÖZET В стать рассказывается о положении Османской империи в периоды начала Первой мировой войны и участия Османской империи в Первой мировой войне освещаются подробности движения «младотурков». Главным врагом для Турции в 1914- 1916 гг. являлась Россия. Сначала Русские войска отступали, но в итоги под Сарыкамышем нанесли туркам поражение. Естественно это привело на данном участке фронта к значительной потере турецких войск. В основном отмечаются подробности партии «Единение и прогресс», которое являлась главенствующей партией. Несмотря на их активную роль в этот период истории Османской империи, они не смогли обеспечить стабильность в государстве. Цель статьи указывать на то, как Османская империя была вовлечена во Первую мировую войну и как было окружена врагами. В том плане, как мировая империя хотела развала Османской империи. Как пало это империя, но вместо Османской империи образовалась сильное Турецкое государство. Подъем национально освободительного движения в Турции привело к подписанию к Лозаннского мирного договора (24 июля 1923 году), который закрепил границы современной Турции. Ключевые слова: Османская империя, младотурки, Первое мировая война, Турция, Балканская война * Dr., Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutu, email: kamandari_a@mail.ru , AZERBAYCAN Yüklə 4,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|