1
FEVRAL. 2012. № 12
www.uluturk.info
Vasim Məmmədəliyev akademik
İsa Həbibbəyli akademik
Şahlar Əsgərov professor
Oruc İbrahimoğlu Türksevər professor
Nizami Cəfərov professor
Kərim Şükürov professor
Firudin Ağasıoğlu professor
Şamil Vəliyev professor
Fəzail İbrahimli professor
Zahid Məmmədov professor
Хəqani Məmmədov professor
Fəthi Gədikli (Türkiyə) professor
Qulu Məhərrəmli professor
Qənirə Paşayeva millət vəkili
Əhməd Qəşəmoğlu fəlsəfə doktoru
Elçin Əsgərov İslam Konfransı Gənclər Forumu
Nəzirməmməd Qaramanlı politoloq
Hacı Sabir Həsənli Azərbaycan İslam Universitetinin rektoru
Akif Əli yazıçı - publisist
Akif Aşırlı “Şərq” qəzetinin baş redaktoru
Araz Qurbanov Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzi
Nizami Zöhrabi şair
Dr. Abdulhamit Avşar (Türkiyə) ТRТ
Güllü Yoloğlu tarix elmləri doktoru
R E D A K S İ Y A H E Y Ə T İ
2
FEVRAL. 2012. № 12
www.uluturk.info
Editюr:
Halil Юзtörk
Тясисчи:
Мöбариз Gюyушlö
Bаш редактор:
Gölnar Ящмяд
Redaktor:
Əfsanə Bayramqızı
Гейдиййат:
Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййата алыныб.
Гейдиййат нюмряси 2607 - ВЮЕН 2000841282
Тел: (+994 12) 434 34 44
Mob: (+994 55) 250 77 99
(+994 70) 902 70 97
(+994 50) 529 28 33
Е-маил: turk-elи@uluturk.иnfo; URL: www.uluturk.иnfo
“ГÈÑÌßÒ” няшриййат-полиграфийа
гiсметаз@йащоо.com
Ñайы: 500 ядяд;
Гиймяти: 5 манат;
“Azяrbaycan Beynяlxalq Bankı”” Yasamal fиlиalы
Bankыn kodu: 805562
Mцxbиr hesab: 0137010002944
VЮEN: 9900001881, SWИFT: ÈBAZAZ2X
Mцшtяrи hesabы: 33821019443103392216
Цз габыьындакы шякилин мцяллифи ряссам Гафар Сарывялли.
YAYIM QAYDALARI
Редаксийанын иъазяси олмадан журналдакы мягаля вя шякилляри чап етдирмяк гадаьандыр. Эюндярилян мягаля
вя шякилляр эери гайтарылмыр. Редаксийа дахил олан материаллары редактя вя ихтисар етмяк щцгугуна маликдир.
Мягаля, рясм вя рекламларын мязмунуна эюря мясулиййяти йазар вя сифаришъи дашыйыр.
elmi-ictimai-idioloji jurnal
FEVRAL. 2012. № 12
3
FEVRAL. 2012. № 12
www.uluturk.info
İ Ç İ N D Ə K İ L Ə R
Arzu ŞİRİNOVA
Xocalı fəryadı
..................................................................................................................................
5
“Səhərin soyuğunda biz Daşbulaq yaxınlığındakı bataqlıqdan keçmək üçün ölülərdən körpü düzəltməli olduq.
Mən ölülərin üstünə getmək istəmədim. Bunu görən podpolkovnik Ohanyan mənə işarə etdi ki, qorxmayın.
Mən ayağım 9-11 yaşlı qızın meyidinin sinəsinə basıb addımlamağa başladım”.
Prof. Şahlar ƏSGƏROV, Anar ƏSGƏROV
Hər iki dünyadan xəbər verən indeks
..................................................................................................
8
Yüksək həyat səviyyəsini təmin etmiş dövlətlər üçün bu indeks “1” , dözülməz, ağır şəraitdə yaşayan dövlətlər
üçün bu indeksin qiyməti sfıra yaxındır. 2010 –cu il təqdimatında, birinci yerdə Norveç, axırıncı yerdə (169)
isə Zambabve durur. Azərbaycan 2010-cu ilin hesabatında 2005-ci illə müqayisədə 34 pillə yüksələrək 169 ölkə
arasında insan inkişafı indeksinə görə 101-ci yerdən 67-ci yerə yüksəlmişdir.
Dr. Fəxri VALEHOĞLU
Qafqaza kütləvi Erməni köçləri Gürcüstan arxivlərində
........................................................................11
Gürcüstan Mərkəzi Tarix Arxivində saxlanılan sənədlər içərisində Türkmənçay və Ədirnə sülh müqavilələri
nəticəsində Cənubi Qafqazda (özəlliklə Qarabağ, Naxçıvan, İrəvan çuxuru və Ahısqa-Axalkələk bölgəsində)
Türk etnik varlığının sıxışdırılması və yad etnik ünsürlərin, xüsusən də ermənilərin yerləşdirilməsi yönündə
gerçəkləşdirilən demoqrafik siyasəti əks etdirən sənədlər böyük önəm daşıyır.
Sadiq ERASLAN
Hz. Muhammed’in örnek ahlakı’na genel bir bakış
................................................................................
15
Hz. Peygamber, müslümanın ibadete olduğu kadar ahlâki değerlere de önem vermesini ister. Müslümanlar
arasında kardeşlik, sevgi, saygı ve hoşgörünün yerleşmesini ister. Bu sayede müslümanların birbirlerine zararlı
değil yararlı olmalarını, birbirlerine yardımcı olmalarını ister. Bu ahlâkî kurallara uyulduğu takdirde müslümanlar
arasında güven ve itimat sağlanır.
Dr. Faiq ƏLƏKBƏROV
Türk Cümhuriyyətinə “Azərbaycan” adının verilməsinin 3 səbəbi və 3 hədəfi........................................................17
Türk burjuaziyası hesab edirdi ki, gürcülər və ermənilər millətlərinin adlarına uyğun olaraq ölkələrinə
Gürcüstan və Ermənistan ismi verdikləri halda, Türklərin dövlətlərinə “Azərbaycan” adı verilməsi doğru
deyil. Onlara görə, “Azərbaycan” ismi Türk mənsubiyyətini ifadə etmirdi.
Əhməd bəy AĞAOĞLU
Şiə dinində Məzdəki inancları
............................................................................................................
20
Məlumdur ki, qədim məzdəkilikdə krallıq Şatra-Verya, bu gün isə Şahrivar adlanan ilahi bir qüvvə ilə təmsi olunub.
Krallar həmən Şatra-Veryanın ruh daşıyıcılarıdır və məzdəki inancına görə “onlar insanlar arasında tanrı, tanrılar
arasında insanlar olublar”. Müteşerrilərin, yaxud ortodoks şiələrin gözündə imam sözünün başqa mənası yoxdur: İmam
burada ilahiyyatı, yüksək şüuru təmsil edir və buna görə də dini və mənəvi cəhətdən dünyanı idarə etmək hüququ vardır.
Əfsanə BAYRAMQIZI
Türk toplumlarının inteqrasiyasında medianın rolu ................................................................................................25
Orta Asiya ölkələri – Tarixən bu regionda yaşayan xalqların oxşar tarixi-ictimai, siyasi mərhələləri
keçdiklərindən regionda baş verən proseslər də mediaya öz təsirini bu və ya digər dərəcədə göstərir.
Ceyhun BAYRAMLI
Bir daha Babəkin Türk-müsəlman hökmdarı olması barədə (I yazı)
........................................................
29
Babəkin bir dövlət başçısı olması faktını ortaya qoyarkən hər şeydən əvvəl erkən orta əsrlərdə tarix səhnəsində
olmuş hər hansı bir tarixi dövlətin mövcudluğunu təsdiqləyən ən başlıca amilləri nəzərdən keçirməyə və
bunların Babək dövrü Azərbaycanında nə dərəcədə əks olunduğunu təhlil etməyə ehtiyac var.
www.uluturk.info