Ishlab chiqarishda boshqaruv

4. Xalqaro iqtisodiy munosabatlarda innovatsion rivojlanishdagi o’zgarishlar.
Bugungi jahon iqtisodiyotining tobora o’zaro integratsiyalashuvi sanoat korxonalarining raqobat muhitiga moslashuvchan jihatlarini kengroq o’rganish, har tomonlama rivojlanayotgan bozor munosabatlari talablariga mos holda ishlab chiqarishni tashkil etish va samarali boshqarishni zaruratga aylantirmoqda. Tarkibiy o’zgarishlar va iqtisodiyotni liberallashtirish sharoitida faoliyat ko’rsatayotgan sanoat korxonalari milliy iqtisodiyotimizning bir bo’g’ini sifatida Respublika iqtisodiyotiga, xalqimizning farovon turmush kechirishiga katta hissa qo’shib kelmoqda.
Xorij mamlakatlarida raqobatdosh va arzon ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarni mamlakatimizga kirib kelishi mutaxassis va yetakchi olimlardan pespublikamizda mavjud bo’lgan sanoat korxonalarini rivojlantirish va samarali faoliyat ko’rsatishiga doir ilmiy asoslangan qirralarini ochib berishni dolzarb masalaga aylantirmoqda. Shularni hisobga olib mazkur sohadagi ilmiy izlanishlarga e’tibor qaratgan holda, innovatsion jarayonlarni rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillarni quyidagi jadvalda keltirilgandek turkumlashimiz mumkin. Chunki mazkur omillarni har tomonlama tadqiq etish korxonalarida raqobatdosh yangi mahsulotlar ishlab chiqarishga asoslangan innovatsion jarayonlarni boshqarishning samarali yo’llarini ilmiy asoslash hisobiga ish yuritish faoliyatiga ta’sir ko’rsatishi tabiiydir.
1-Jadval
Innovatsion jarayonlarni rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillar

Omillar	Innovatsion faoliyatni rivojlantiruvchi omillar	Innovatsion faoliyatga to’sqinlik qiluvchi omillar
Siyosiy	Davlatning monopoliyaga qarshi siyosati, erkin iqtisodiyotni shakllanishi, milliy innovatsion tizimni rivojlanishi	Tadbirkorlik faoliyatidagi byurokratik to’siqlar, xususiy mulkchilikni davlat tomonidan kafolatlanish tizimini to’la shakllanmaganligi, siyosiy beqarorlik
Huquqiy	Intellektual mulk ob’yektlarini himoya qilish tizimi, mualliflik huquqlarini himoya qilinganlik darajasi	Patent va litsenziya berish to’g’risidagi qonunchilik hujjatlaridagi kamchiliklar