İsmayil şixli seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 3,41 Mb. Pdf görüntüsü
|
31
Ay doğandan sonra ulduzlar solğunlaşıb titrəşdi. Asta, olduqca mülayim bir bahar küləyi əsdi. Şamxalın burnunu çəmən çiçəklərinin qoxusu qıcıqlandırdı. Çərkəzin xorultusu mışıltıya çevrilmişdi. Şamxal qibtə ilə ona baxırdı. Ay doğanda onu oyatmalı olduğunu belə unutmuşdu. Birdən Çərkəz hövlnak oyanıb, başını yorğanın altından çıxartdı: - Aya, a Şamxal. - Nədi? - Deyəsən, hava aydınlaşıb? - Hə, dur, ay çoxdan doğub. Çərkəz yorğanı üstündon atıb ayağa durdu. Qollarını açıb gərnəşdi. Sərin havanı ciyərlərinə çəkib bərkdən əsnədi. - Deyəsən, yatıb qalmışıq. - Yaman şirin yuxuya getmişdin, özüm qaldırmadım. Çərkəz yorğanı kilimə büküb çardaqdan endi. Həyətdən içəri atdı. Bir az kənarda onu gözləyən Şamxalın papirosu işıldayırdı. Onlar kəsə cığırla birbaş sahilə yollandılar. Ətraf səssiz idi. Kükrəyib daşan Kürün qıjıltısı daha aydın eşidilirdi. Cələdəki çaqqallar ulaşırdı. Yarğanın qaşına çatdılar. Suyun sərin havası onların üzünə çırpıldı. Şamxalın bədəni üşürgələndi. Çərkəz Ay işığında parıldayan qol-qanadlı Kürə baxdı: - Deyəsən, su daşıb? - Yəqin yenə yuxarıya yağıb. Axşamdan dağların başında şimşək çaxırdı. Çərkəz köksünü ötürüb uzaqda qaraları qayalıqlara baxdı. - Yazıq kişi hələ də gəlib evə çıxmayıb. - Kim, Qoca dayımı? - Hə, - deyə Çərkəz cavab verdi. Sonra köksünü ötürüb əlavə etdi: - Kişi yaman qocalıb. Daha əvvəlki kimi deyü, əldən-ayaqdan düşüb. - Qoyma getsin. O yaşda adama gəmiçilik etmək çətindir. - Əlacımız nədir? Bir də, onu ölənəcən gəmidən ayırmaq olmaz. Srağagün gəminin başını aldırırlar. Kişi çəpi dayayıb gəmini saxlayır. Suyun ortasına gələndə çəp yerə çatmır. Özü də suya düşür. Birtəhər üzüb çıxır. İndi neçə gündür evə gəlmir. Şamxal susdu. Çərkəz də dinmədi. Tozlu araba yolunu keçib sahilə endilər. - Su yaman bulanıb. - Onda bəxtimiz kəsib.
32
- Asmaları su aparmaz ki? - Ağlım kəsmir. Ancaq sən de ki, su daşıb adanı basmamış ola. Səs eşidən şələquyruq bir tülkü gözləri parıldaya-parıldaya qaçıb, özünü yarğanın altındakı yulğunluğa verdi. Çərkəz zil səslə qıy çəkib onu daha da qorxutdu. - Gərək tüfəngi götürəydim. - Ə kişi, sən balıqdan danış, tülkünü neyləyirsən? - Tülkülərlə mənim haqq-hesabım çoxdur. Köpək oğlunun malı qapıda toyuq-cücə qoymayıb. Çərkəz suyun qırağına çatan kimi paltarını soyımdu. Bir neçə gün əvvəl su daşanda əmələ gələn gölməçəyə yaxınlaşdı. - Ə, hara gedirsən? - Qurbağa tutmağa. Qarmağa keçirəcəyəm. O özünü şappıltı ilə suya atdı. Bir az bundan qabaq səs-səsə verib suyun üzündə süzən qurbağalar susdular. Çərkəz balaca gölməçədə xeyli əlləşdi. Bir-iki dəfə əlinə toxunan soyuq və süruşkən qurbağaları qaçırtdı. Şamxal dolaqlarını açıb ayaqlarını soyunana qədər çərkəz qayıtdı. Onun əlində beş-altı qurbağa vardı. Çərkəz onları başıaşağı sallamışdı. Qurbağaların qarnı ağarırdı. - Al, qarmağa keçir. Özün də əlli tərpən. - Əlimə ziyil düşməz ki? - Boş sözdür. Amma qarmağa elə keçir ki, ölməsinlər. Onlar paltarlarını soyunub, yarğanın dibində, iri bir daşın altında gizlətdilər. Şamxal suya girməzdən evvəl dönub Çərkəzin üzünə baxdı. - Hansı tərəfə gedəcəyik? - Adanın o üzündəki çiləkənlərin alt tərəfinə. Orada həmişə balıq olur. Kürün üstünü qatı duman bürümüşdü. Xırdaca və köpüklü ləpələr yarğanın dibini yalayır, ağac qırıntılarını və çör-çöpü kənara atırdı. Onlar sahilboyu qalxdılar. Bir azdan Şamxal dayandı. - Ə, hara gedirsən, gəl elə şığanıb buradan keçək. - Yox, bir az da gəl. Yuxarıdan düşək ki, birbaş adanın üstünə çıxaq. - O. dayanıb Şamxala baxdı. - Yoxsa üşüyürsən? - Niyə sən üşümürsən, mən üşüyürəm? - Mənə baxma, rəiyyət balasının canı bərk olur. - O, sözünün dalını demədən şappıltı ilə suya atılıb üzməyə başladı. - Gözlə ha, qurbağaları axıdarsan. Su soyuq idi. Ancaq bunu nə Şamxal, nə də Çərkəz hiss edirdi. Onlar bir-birinin bəhsinə üzüb adaya çatdılar. Yalnız burada bədən- 33
lərinin soyuqdan qızardığını hiss etdilər. Çərkəz yaxşı tanıdığı cığırla yulğunluğu keçib, qarmaq atdığı yerə gəldi. Qarmağın biri yerli-dibli yox idi. Bunu görən Çərkəz özünü saxlaya bilmədi. -Vay, köpəkuşağı! - Nə olub? - deyə ona yaxınlaşan Şamxal soruşdu. - Bəlkə balıq kəndiri qırıb? Yox...Dayan, dayan, ayaq izi var. Vay sizin... Özüdə indicə aparıblar- Yəqin balıq düşübmüş. Adamın o tərəfindəki qamışlıqdan səs gəldi. Çərkəz birbaş oraya yüyürdü. Şamxal onu tək buraxmadı. - Anasının əmcəyini kəsənlər, hara qaçırsımz? Əyə, dal tərəfdən qabaqlarına keç, qoyma bunları, - deyə Çərkəz qışqırıb, ayağına batan çökürlərə fikir vermədən irəli cumdu. Onlar qamışlığa çatanda heç kəsi görmədilər. Duman daha da qatılaşmışdı. Ancaq o taydan, yarğanın qaşından səs gəlirdi. Xısın-xısın danışıb gülürdülər. - Gəl qayıdaq, heç kəs yoxdur. - Görmürsənmi səs gəlir?! Yəqin Sadıqlının uşaqlarıdır. Yaxşı, borc olsun!.. Onlar geri qayıtdılar. Atılan qarmağın birini də balıq aparmışdı. Çərkəz daha da əsəbiləşdi. Elə bu vaxt sudak: qarmağın zərblə dartıl-dığını gördülər. Çərkəz hər şeyi unudub, birbaş çiləkənin yanına qaçdı. Balıq çırpınıb suyun üzərinə çıxır, quyruğunu şappıldadıb dartınır, sonra da suyun dibinə cumurdu. Kəndir az qalırdı ki, üzülsün. - Əyə, tez özünü yetir, deyəsən yaman zırpı balıqdır, gücüm çatmır. Çərkəz kəndirdən tutub var gücü ilə dartır, balıq isə onu sürüyüb aparırdı. Şamxal onun köməyinə çatmasa idi, Çərkəz axıracan tab gətirə bilməyəcəkdi. Naqqa bir anlığa suyun üzünə qalxdı. Sanki düşmənlərinin kim olduğunu bilmək istəyirmiş kimi onlara baxdı və birdən quyruğunu suya elə çırpdı ki, onların hər ikisi səksənib geri sıçradı. Balıq yenə suya cumdu. İslanmış kəndir dartınıb onların əlini kəsirdi. Balıq onları addım- addım su aşağı aparırdı. - Əyə, tez kəndiri bir yerə bağla, - deyə Çərkəz qışqırdı. Şamxal güc- bəla ilə ipi yulğun koluna dolayıb dayandı. Onlar nəfəslərini dərdilər. Görünür, balıq da dincəlirdi. - İndi ipi yavaş-yavaş yığ! Onlar güc-bəla ilə kəndiri çəkdilər. Naqqa yavaş-yavaş təslim olurdu. Nəhayət, onu çəkib çıxartdılar. Çərkəz sahildə, qumluqda, ça-
Yüklə 3,41 Mb. Dostları ilə paylaş:
|