İzahli şƏRİƏt hökmləRİ


NAMAZ VƏ ORUCUN MÜXTƏLİF MƏSƏLƏLƏRİ



Yüklə 3,68 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə217/223
tarix30.10.2018
ölçüsü3,68 Mb.
#76140
1   ...   213   214   215   216   217   218   219   220   ...   223

597

 

NAMAZ VƏ ORUCUN MÜXTƏLİF MƏSƏLƏLƏRİ



 

................................

 

 

 ............................................................................................................................................  

dem


ək müşküldür. Ehtiyat_-__lazım'>Ehtiyat-vacib budur ki, hər iyirmi dörd saatda 

günd


əlik beş vacib namazları yerinə yetirsin.  

Bu m


əsələdən  aydın  olur  ki,  əgər onun sürəti yerin hərəkət 

sür


ətinə bərabər və ya az olsa və məğribdən məşriqə doğru getsə 

g

ərək  gündəlik  beş  vacib  namazları  öz  vaxtlarında  qılsın.  Yəni 



f

əcr, zəval və məğrib vaxtı qılsın. Amma əgər onun sürəti yerin 

sür

ətindən daha artıq olsa, məsələn hər üç saatda, yaxud ondan az 



vaxtda yerin 

ətrafına  dolansa,  onun  məsələsi qeyd olunanlardan 

aydın olur. 

M

əsələ: 2955. Əgər səfərdə vəzifəsi oruc tutmaq olan bir şəxs 

m

əsələn,  işi  müsafirət  olan  şəxs  kimi,  sübh  açılandan  sonra  öz 



şəhərində oruc niyyəti edib hava yolu ilə səfər etsə və hələ sübh 

açılmadığı bir şəhərə çatsa yemək, içmək və ya orucu batil edən 

dig

ər işlər edə bilərmi?  



Zahir budur ki, yeyib, içib v

ə ya orucu batil edən işlərdən edə 

bil

ər. Hətta bunların icazəli olmasına heç bir şübhə yoxdur. Çünki 



o gec

ə olan bir yerdədir, gecədə oruc tutmaq icazəli deyil. 



M

əsələ: 2956. Əgər bir şəxs Ramazan ayında günortadan sonra 

öz  şəhərindən səfər edib hələ  günorta  olmamış  bir  şəhərə  çatsa 

imsak edib orucu tamamlaması vacibdirmi? 

Zahir budur ki, vacibdir orucunu açmasın və onu sona çatdırsın. 

Çünki bu d

əlildən başa düşülür. Dəlil budur ki, Ramazan ayında 

zöhrd

ən sonra öz vətənindən səfər edən  şəxs gərək orucunu 



açmasın və orucu batil edən işlərdən çəkinsin.  

M

əsələ: 2957. Əgər mükəlləf  ilin  altı  ayının  gecə,  altı  ayının 

gündüz  olduğu  yerdə  olsa namaz və  orucunu  vaxtında  yerinə 

yetir

ə biləcəyi bir şəhərə köçə bilsə köçməsi vacibdir. Əgər köçə 



bilmirs

ə  ehtiyat-vacib budur ki, hər iyirmi dörd saatda gündəlik 

beş  vacib namazları  yerinə  yetirsin.  Bu  o  haldadır  ki,  havanın 

işıqlı və qaranlıq olması ilə gecə və gündüzü təyin edə bilməsin. 

Əgər gecə və gündüzü təyin edə bilsə gərək havanın qaranlıqlayıb 

v

ə işiqlanması ilə namaz vaxtını təyin edib namazını qılsın. 



Əl-həmdulillahi rəbbil aləmin

 



 

 ............................................................................................................................................  

 

 



 

 

 



 

 

ŞƏRİ TERMİNLƏRİN İZAHI 

 

 



Axar su: Axar su o suya deyilir ki, 

yerd


ən  coşub  çıxsın  və  axmaqla 

h

ərəkətdə  olsun. Yerdən  çıxan 



çeşmə və kəhriz və s. kimi. 

Az su: 

Kürr  miqdarında  olmayan, 

yerd

ən  coşmayan  və  göydən 



yağmayan  sulara  (məsələn, kasa, 

kuz


ə, aftafa suyuna və  bu kimi 

sulara), az su deyilir. 





Böyük h

ədəs:  Qüslə  səbəb olan 

h

ər şey, cima və heyz kimi. 



Bid`

ət:  Yeni  bir  şey;  Dində 

olmayan v

ə  sonradan  İlahi 

hökml


ərə  əlavə  olunan yeni bir 

şey. 




Vacib:  Yerin

ə  yetirilməsi  lazım, 

t

ərk olunması isə İlahi əzaba səbəb 



olan 

əməldir (namaz, oruc və  s. 

kimi). 

Vacibi eyni: H

ər bir şəxsin özünə 

(başqalarını nəzərə almadan) vacib 

olan 


əməldir (namaz, oruc, kimi). 

Vacibi kifai: 

Hamıya  vacib  olan, 

amma bir, yaxud bir neç

ə  nəfər 

yerin

ə 

yetirdikd



ə 

hamının 


öhd

əsindən götürülən 

əməl 

(m

əsələn: meyyit namazı kimi). 



Vacibi t

əxyiri: Bir neçə vacibdən, 

ist


ədiyini görməkdə 

ixtiyar 


sahibidir. 

Varis: 

İrs aparan şəxs. 



V

əliyy: Şəri cəhətdən ixtiyar sahibi 

olan şəxs. 



V

əsiy:  Vəsiyyəti icra etməyə 

m

əsul olan şəxs. 





Q

əyyum: Başcı, sərpərəst. 

Qürb

ət qəsdi:  Yəni  bir  işi  Allah 

üçün yerin

ə yetirmək. 

Ğ 

Ğüsalə:  Adətən  bir  şeyi  yuyan 

zaman, yaxud yuyandan sonra o 

şeydən öz-özünə və ya onu sıxmaq 

v

ə  bu kimi əməllə  ayrılan  suya 




600

 

ŞƏRİ TERMİNLƏRİN İZAHI



 ............................................................................... 

 

 ............................................................................................................................................  

deyilir. 



Ğait: İfrazat. 



Dinin z

ərurətləri:  Şübhəsiz dinin 

bir hiss


əsi hesab olunanlar. 

(m

əsələn, namaz və  orucun  vacib 



olduğu kimi). 



Ehtiyat-vacib:  O 

əməldir ki, 

ehtiyata müvafiqdir, amma f

əqih 


onunla  yanaşı  fətva verməyibdir. 

Bel


ə  olan halda müqəllid, 

ələmlikdə  sonrakı  rütbdə  gələn 

müct

əhidin fətvasına  əməl edə 



bil

ər. 


Ehtiyat-

lazım:  O ehtiyata deyilir 

ki, müct


əhidin fətvası 

olmadığından  ona  riayət  olunması 

lazımdır.  Əks  halda  başqa 

müct


əhidin fətvasına  müraciət 

etsinl


ər. 

Ehtiyat-müst

əhəb: 

Müst


əhəbə 

əsasən olan ehtiyat. 



Ə 

Ələm: Daha elimli. 

Əhvət: Ehtiyata uyğun. 

Əhli-kitab:  Səmavi kitaba sahib 

olan  peyğəmbərlərin  ardıcılları. 

Y

əhudi, Məsihi və Zərdüşti kimi. 





Zira: 

Dirs


əkdən  barmaqların 

ucuna q


ədədər olan məsafədir. 

Zimmi-kafir, Zimm

ə 

əhli: 

əyyən  şərtlər daxilində  İslam 



hökm

ətinin pənahında  yaşamağa 

iltizamlı olan kitab əhli. (Yəhudilər 

v

ə Məsihilər kimi). 



İ 

İbnus-səbil:  Səfərdə  xərclik pulu 

v

ə yaşayış üçün lazım olan əşyaları 



olmayan, yarı yolda qalan musafirə 

deyilir.  



İrs: Ölümündən sonra vərəsələrinə 

çatan şeylər. 



İstifta:  Fətva tələb etmə; Bir 

m

əsələ barədə onun şəri hökmünü 



ələ  gətirməkdən ötrü müctəhiddən 

sual etm


ək. 

İstimna:  Məninin  xaric  olması 

üçün özü il

ə hər hansı bir işi yerinə 

g

ətirmək. 



İftar: Orucu açmağa deyilir. 

İmam-cəmaət:  Namazda iqtida 

olunan şəxs. 





Yais

ə:  Seyidə  (Qüreyşiyyə) olan 

qadınların 

altmış, 

seyidə 


(Qüreyşiyyə) olmayan qadınlar isə 

əlli  yaşları  tamam  olduqdan  sonra 

yais

ə  olurlar, yəni  heyz  qanı 



görmürl

ər. 




Kiçik h

ədəs:  Yalnız  dəstəmazın 

pozulmasına  səbəb olan hər  iş. 

(M

əsələn, bövl və  ifrazatın  xaric 



olması kimi).  

Kafir: 

Allahı, 


sonuncu 

peyğəmbərin 



(S

əlləllahu  ələyhi və  alihi 

v

ə  səlləm)

  risal


ətini və  ya Məadı 

inkar ed


ən və  yaxud Allah, onun 

r

əsulunda şəkk edən, yaxud Allaha 



şərik  qoşan  və  ya  Allahın 

yegan


əliyinə şəkk edən şəxs. 


Yüklə 3,68 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   213   214   215   216   217   218   219   220   ...   223




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə