Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 bron
Yüklə 3,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 180 L e v e n s b e r i g t
- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865
179 mensch meer kwaad dan goed wil zien; ik sprak en leerde gedurende mijne omdolingen in den vreemde, zoo velen en zoo onderscheidenen kennen; en wanneer men mij nu afvraagt, wat ik er bij won, dan durf ik verklaren, dat ik mij in mijne denkbeelden en verwachtingen niet te leur gesteld vond, dat ik meer goeden, dan kwaden zag, en dat ik geloof, dat er geen mensch bestaat, die werkelijk slecht kan genoemd worden, dat wij allen echter zwakke schepselen zijn’ 1 . Zóó oordeelde A NDREAE
, zóó worde ook hij beoordeeld! Leeuwarden, Augustus 1865. I . TELTING . 1
Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 180 L e v e n s b e r i g t VAN Mr. S CHELTE Baron VAN HEEMSTRA . Wanneer wij den bladwijzer achter S CHELTEMA'S
afdeeling Friezen opslaan en vlugtig doorloopen, dan zal het ons in het oog springen, welk een aantal Friesche adelijke geslachten, vroeger schitterende door staatslieden, voor immer door uitsterving zijn verdwenen. - In de drie voorgaande eeuwen mogt Friesland prat zijn op A YTTA
, B OTNIA
, B URMANIA
, D ONIA
, G OSLINGA
, VAN HAREN , J
, M ARTENA
, en andere geslachten, waarin staatslieden, soms sterren van den eersten rang, fonkelden. Zij zijn verdwenen. Sic transit gloria mundi. 's Werelds roem snelt voorbij. Neen! die spreuk is niet in allen deele op hen toepasselijk. Die sterren mogen ter kimme gedaald zijn, de naglans blijft over, en zelfs de tijd kan de lichtende streep, die zij als zoovele meteoren achterlieten, niet geheel doen verdwijnen. Door de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden uitgenoodigd om een levensberigt van den Frieschen Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 181 staatsman Mr. S CHELTE baron
VAN HEEMSTRA voor hare Handelingen te schrijven, hebben wij uit een waarachtig gevoel van pligt, al wisten wij vooraf, dat onze krachten daarbij te kort zouden schieten, deze roeping niet willen afwijzen. Wij wisten toch, dat het onze taak niet zoude zijn t h a n s eene lofrede, eene oratio panegyrica naar ouden stijl en trant, op te stellen, veel min voor te dragen. De Maatschappij - wij beroepen ons op de woorden onlangs door ons uit den mond van haren Voorzitter, in hare laatste algemeene vergadering vernomen - verlangt beknopte levensschetsen van hare afgestorven leden. Schetsen, welke ons die leden vooral in hunne betrekking tot de Maatschappij der Ned. Letterkunde zelve en in haren werkkring zullen voor oogen stellen. Photographiën dus, geene portretten armés de pied en cap, of in vol costuum in levensgrootte door de hand des meesters geschilderd. Bij de beeldtenis in haar album nedergelegd of neder te leggen behoort een bijschrift min of meer uitgewerkt naar mate van den persoon. - Een bijschrift zij dus onze levensschets volgens het verlangen van onzen lastgever, maar zij moet het ook zijn uit den aard van het onderwerp. Het is nog niet rijp voor discussie, althans om een eindoordeel er over te kunnen vellen, zouden wij bijna zeggen. Het leven van een staatsman, die eenmaal zoo hoog geplaatst was als Mr. S CHELTE Baron
VAN HEEMSTRA , kan niet reeds nu, weinige maanden na zijn onverwacht en voor zeer velen smartelijk verscheiden en het plotseling ophouden van zijne staatkundige loopbaan, volledig, met grondige kennis van zaken, personen en toestanden, en strikte onpartijdigheid, althans door ons, ten papiere worden gebragt. Wij mogen gezien en gehoord hebben, wat in de vergaderzaal van de Tweede Kamer der Staten Generaal voorviel, maar wat in het voormalig boudoir van Willemijntje gesproken werd, toen VAN HEEMSTRA als lid van den Ministerraad tweemaal op de met blaauwe zijde bekleede fauteuils, stomme getuigen van menig pijnlijk uur, plaats nam, konden onze ooren niet
182 opvangen. De tijd zal den daarover nog liggenden sluijer voorzeker ook eenmaal opheffen, wanneer, na jaren, eens een Nederlandsche M ACAULAY
verrijze, die de parlementaire geschiedenis van Nederland van de jaren 1848-1862, alsdan boven partijschappen verheven, schrijve. Wie de vijftien generatiën van het geslacht H EEMSTRA en de levensbijzonderheden van vele leden er van wil leeren kennen, verwijzen wij naar het Stamboek van den Frieschen adel en het Biographisch Woordenboek1. Hij zal er menigen dapperen bevelhebber, die zijn bloed voor het vaderland stortte, j a zijn leven daarvoor liet, en die dezen geslachtsnaam met eere voerde, in vinden. Hij zal er ook H EEMSTRA'S vinden, die het zwaard met den grietmansstaf verwisselden. Onder deze laatsten behoorde ook de vader van S CHELTE Baron van H EEMSTRA , W ILLEM HENDRIK , geboren te Oenkerk op Heemstra State. Zijn door hem zelven voor zijne kinderen geschreven leven, dank zij de welwillendheid van een zijner zonen2, ligt voor ons, en wij kunnen de verzoeking niet wederstaan om in de levensschets van den zoon ook iets uit die van den vader te vlechten. Onze aan spreekwoorden (meestal kernachtige uitdrukkingen van praktische levenswijsheid) zoo rijke taal zegt: Een goed kind, dat zijn vader gelijkt, en: De appel valt niet ver
braaf man kennen, een Stand-Fries, die veel leeds in zijne beste levensjaren moest verduren, omdat hij en zijn vader getrouw bleven aan de spreuk: Fidèles au roi
zoo menig jong Friesch edelman in die dagen, in de nabijheid van het lommerrijk Heemstra State in de bosschen van Trijnwouden, het schuwe wild te vervolgen of uit de vischrijke plassen, welke dien hoogen bekoorlijken gaast omzoomen, den spartelenden visch te trekken. De omwenteling
Yüklə 3,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|