Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 bron
Yüklə 3,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865
186 werd W
.H. VAN HEEMSTRA commissaris tot de introductie van de verponding in Friesland, arrondissement Kollum, wonende des zomers te Kollum en des winters te Groningen, maar later op het vorstelijke Vogelzang-State, toen aan zijne nicht VAN HAREN
6 toebehoorende. Een zoon, S CHELTE
, 13 Maart 1806 geboren, stierf na weinige uren. In 1807, in eene commissie ter herziening van den aanslag der gebouwen in de verponding in Maasland benoemd, moest hij zijne gade in hoog zwangeren staat te Groningen bij hare ouders achterlaten, en, vermits die zending langer duurde, dan hij gerekend had, ontving hij te Rotterdam de tijding, dat zijne echtgenoote den 14 November 1807 van een zoon was bevallen, die den vroegeren S CHELTE verving, en den 10 den
Januarij 1808 in de St. Martini-kerk te Groningen door D s . H ENDRIKS gedoopt werd. S CHELTE
ontwikkelde zich geestelijk voorspoedig in de gezonde streken van Oudwoude, waar zijn vader in 1809 Maire en ontvanger van het middel der verponding was geworden. In een zeer huishoudelijken brief uit Groningen, den 20 sten Maart 1813, schrijft zijn grootvader VAN IDSINGA : ‘Mijn lieve J ANSJE
, je hebt drie jongens7, wanneer zij nu maar profiteren van 't onderwijs, dat gij voorhebt aan haar te besteden en reeds besteedt, daar het mij voorkomt, dat S CHELTE
in het bijzonder groote vermogens bezit. Zoo 't wel geleid wordt, kan en zal hij zijnen ouders tot genoegen en blijdschap verstrekken8’. Gelukkig en tevreden leefden zijne ouders tot 1813 in hetzelfde huis, vroeger door zijnen grootvader9 in eigendom bezeten en waarin zijn vader was geboren en opgevoed, tot dat de tijding, dat de Erfprins van Oranje te 's Hage was aangekomen, Oudwoude bereikte. Toen ontwaakte plotseling bij W .H. VAN HEEMSTRA weder de krijgsmansgeest; hij spoedde zich naar Harlingen, worstelde met eene vischersschuit door het ijs naar Enkhuizen, en na eenen moeijelijken togt over het IJ snelde hij naar 's Hage. Hier kon hij in persoon Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 187 den (zoo lezen wij) door het leger der grooten, vooral in zulke oogenblikken, omgeven vorst, niet naderen en stelde dus eene memorie op, waarin hij de noodzakelijkheid betoogde, om al de door de Franschen nog bezette sterkten te cerneren, ten einde de omliggende plaatsen en huizen voor de gedurige uitvallen en strooperijen der bezettingen te beveiligen. ‘Ik bood,’ zoo zegt hij ‘ter bevordering hiervan Z.H. een volkomen bataillon aan, dat aan het land niets zoude behoeven te kosten, en dat er van 's Landswege niets zoude behoeven gegeven te worden dan wapenen en amunitie.’ Hoe dit aanbod aangenomen, het plan volvoerd werd, en wat W .H. VAN HEEMSTRA vooral voor Coevorden verrigtte, als commandant van het beleg, is reeds elders uit zijn Leven overgenomen en gedrukt te lezen10. Tot Majoor (24 Januarij 1814) bij de Nationale Militie en later tot Luitenant-Kolonel (8 October 1815) aangesteld verwisselde hij achtereenvolgens in korte jaren zeven malen van garnizoen tusschen Leeuwarden, 's Gravenhage en Amsterdam. Eene mindere gewenschte overeenstemming met zijnen Kolonel, en eene andere reden, die W .H. VAN HEEMSTRA tot eere verstrekte, doch die wij vermeenen onvermeld te moeten laten, deden hem besluiten den militairen dienst te verlaten, hetgeen hem bij besluit van 1 Januarij 1819 werd toegestaan. S CHELTE schijnt zijne ouders op hunne verschillende woonplaatsen gedurig gevolgd te zijn met zijnen gouverneur J .L. JEANNET uit Neufchatel, en zoo vond hij zich op het einde van 1819 weder naar Friesland verplaatst door de benoeming van zijnen vader (7 September 1819) tot Grietman van Kollumerland en Nieuw-Kruisland als opvolger van zijnen oom F RANS JULIUS JOHAN VAN SCHELTINGA . Gedurende 1814 tot 1822 was W .H. VAN HEEMSTRA ook lid der Provinciale Staten van Friesland, welke hem in het laatstgenoemde jaar tot lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal verkozen, welke betrekking hij tot zijnen dood, 30 December 1826 te Leeuwarden voorgevallen, bekleedde.
188 Inmiddels was S CHELTE in 1824 als student aan het Athenaeum te Franeker ingeschreven, en had juist vòòr den dood zijns vader s zijn propaedeutisch examen afgelegd te Leiden. De heer J .A.
Baron VAN ZUYLEN VAN NIJEVELT , Gouverneur van Friesland, droeg hem uithoofde van zijn bij uitstek goed gedrag en groote bekwaamheden voor aan Z.M. den Koning als opvolger van zijn overleden vader, en S CHELTE
zoude zonder den minsten twijfel Grietman van Kollumerland en Nieuw-Kruisland geworden zijn, ware niet een ander candidaat aan hem voorgetrokken. Na het overlijden van zijn vader bleef zijne moeder gedurende de eerste jaren met der woon te Kollum, ook S CHELTE
bragt er telkens zijne vakantiën door. Dan was niets hem aangenamer dan dagelijks naar Vogelzang-State te wandelen, en het was dáár, dat de voortreffelijke zoon van O NNO ZWIER VAN HAREN (van wien H ALBERTSMA zulk eene hoogst loffelijke getuigenis geeft in de voorrede van het met hem gehouden ‘Gesprek in den Voghelen-Sanck’) S OCRATES navolgende, zich bijna uitsluitend met zijnen jeugdigen vriend onderhield, dien zijne echtgenoote en hij tot hunnen universeelen erfgenaam hadden bestemd. Sed Deus disponit! De kamers zijn intusschen nog aanwezig en de lommerrijke plekjes nog aan te wijzen, waar W ILLEM ANNE VAN HAREN , het orakel in de vergaderingen en gezelschappen, waar hij zich vertoonde (zie VAN DER AA , Biogr. Woordenboek op dezen naam), onzen S CHELTE eenen diepen en vèrzienden blik in de staatkunde leerde slaan en hem de belangen van het vaderland in het algemeen en van Friesland in het bijzonder onafgebroken deed opmerken. In 1828 werd hij als student in de regten te Groningen ingeschreven; de Juris Romani Cand. verdedigde (14 April 1829) een tiental gedrukte theses ‘publice inter commilitones11, praeside G ABINO DE WAL .’ Hij promoveerde publiek summa cum laude den 26 sten Junij 1830 na het verdedigen van een Specimen exhibens nonnulla de alimentis praestandis. Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 Yüklə 3,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|