Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 bron
Yüklə 3,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865
189 Deze verhandeling van 116 bladzijden druks handelt Over de verpligting tot het verstrekken van levensbenoodigdheden in zijnen geheelen omvang volgens het natuurregt, het Romeinsch, Fransch en destijds toekomstig Nederlandsch regt. In het eerste hoofdstuk wordt naar deze volgorde onderzocht, wie tot het verstrekken van levensbenoodigdheden verpligt zijn, bevattende in drie afdeelingen de verpligtingen te dien opzigte van ouders jegens hunne kinderen, van kinderen jegens hunne ouders en van andere personen onderling. In het tweede hoofdstuk wordt onderzocht, wat onder de verpligting tot voeding (alimentatie) vervat is, en in het derde hoe die verpligting ophoudt. Helder, logisch worden deze onderwerpen behandeld, en het Specimen getuigt van veel studie en het raadplegen van vele schrijvers over dit niet onbelangrijk onderwerp. Slechts voor korten tijd vestigde S CHELTE VAN HEEMSTRA zich als advocaat te Leeuwarden, daar hij in October 1830 de betrekking van Grietman van Doniawerstal aanvaardde, doch het te wapen! had geklonken, en de afstammeling van zoovele militairen gehoorzaamde aan 's Konings roepstem. Hij maakte als eerste luitenant, bij de vierde compagnie, derde bataillon, deel uit der mobiele Friesche schutterij onder den majoor D EPPE . Hij kon echter geen deel hebben aan den roem, dien zij in den veldtogt van 1831 behaalde, want zijn bataillon bleef eerst in garnizoen te 's Hage en later te Bergen op Zoom. Als kapitein keerde hij in het stille Langweer, de hoofdplaats van zijne kleine grietenij terug, maar zag zijne eenzaamheid weldra gedeeld door haar, die hij tijdens zijn verblijf in Groningen had leeren kennen. Zijn huwelijk met H ENRIETTE HILDEGONDA DE WAAL , dochter van den Groninger hoogleeraar in de wijsbegeerte, C ORNELIS DE WAAL , en van vrouwe S ARA MARIA WEYLAND
, (geboren 29 Junij 1810) werd den 8 sten
Julij 1833 voltrokken, waarvoor hij een verlof van 14 dagen had gekregen; hij keerde met zijne echtgenoote naar Bergen op Zoom terug. Deze
190 echt werd met een zestal kinderen gezegend12, en door den dood op den 1 sten Mei
1857 verbroken. H ENRIETTE HILDEGONDA Baronnesse VAN HEEMSTRA ontsliep toen te Utrecht, diep betreurd door haren voor lief en leed zoo gevoeligen echtgenoot en hare beminnende kinderen. Niet eerder dan in 1838 begint voor VAN HEEMSTRA de staatkundige loopbaan. Ofschoon geen lid van de Ridderschap van Friesland zijnde koos deze hem toen tot lid van de Provinciale Staten, iets wat nog nooit gebeurd was. Den 21 sten November 1839 benoemd tot Grietman van Oost-Dongeradeel, aanvaardde hij die betrekking den 4
den Januarij 1840, en vestigde zich met der woon te Metslawier. Het was eene verplaatsing uit een lommerrijk zanddorp naar een schaduwloos bijna aan zee gelegen kleidorp; uit eene binnenlandsche grietenij vol poelen en meren naar eene hooge en aan zee gelegene; maar ook deze verwisseling van werkkring had zijn eigenaardig nut, al was het alleen om VAN HEEMSTRA met het dijkwezen bekend te maken. Met ijver en naauwgezetheid werden zijne betrekkingen door hem behartigd en waargenomen; zij waren hem een oefenschool tot het opdoen van vele kundigheden, die de praktijk leert, maar die de studeerkamer niet alleen kan geven. Wat die praktijk gevoegd bij studie hem in kleinen kring geleerd hadden, dat werd bij VAN HEEMSTRA later slechts toepassing in den grooteren kring. Het is toch ook dáár dikwijls waar: Mutato nomine narratur eadem fabula. Door de praktijk in het bestuur over de zoo vele dorpen en belangen omvattende, uitgestrekte plattelands-gemeenten van Friesland, gedurende eene reeks van jaren (1830-1848) geoefend, moet later voor het heldere en werkzame hoofd van VAN HEEMSTRA het beklimmen der hoogere sport tot Commissaris des Konings, toevallig ook eerst in een binnenlands gelegen (Utrecht) en later in een door het water steeds besprongen gewest (Zeeland), niet zoo moeijelijk zijn geweest. En toch was er zeer sterke herhaalde aandrang toe noodig om den toen (1860) door bijna Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 191 dertigjarige praktijk (1830-1860) gerugsteunden staatsman te bewegen, om eindelijk de hoogste sport te beklimmen, en de portefeuille van Binnenlandsche Zaken aan te nemen.
Van hetgeen VAN HEEMSTRA als lid der Staten van Friesland (1838-1844) verrigtte, zullen wij zwijgen en ons spoeden tot het mededeelen van dat, waardoor hij in Friesland eensklaps op den voorgrond trad, en veler oogen in Nederland op hem gevestigd werden. Het was zijn op den 2 den Julij 1844 in de genoemde vergadering gedaan voorstel, onder N o . 17 der poincten voorkomende. Toen sprak VAN HEEMSTRA het volgende: Edel Groot Achtbare Heeren! ‘Toen in den jare 1830 de opstand der Zuidelijke gewesten de afscheiding van dezelve ten gevolge had, en alzoo een der schoonste Koningrijken werd vanéén gescheurd, werd de behoefte aan eene herziening en wijziging onzer staatsinstellingen algemeen gevoeld, door de regering erkend en door deze toegezegd. De betreurenswaardige loop der gebeurtenissen van de daarop volgende jaren beletteden evenwel de vervulling van den lang zoo vurig gekoesterden wensch, tot de eindschikking met België in 1839 het gunstige tijdstip daartoe scheen aan te wijzen. Het is U E.G.A. bekend, op welk eene wijze aan aller wensch en verwachting in 1840 is voldaan geworden, en welken geringen invloed eenige onbeduidende veranderingen op den gang des bestuurs moesten en konden uitoefenen. Ondertusschen trad Nederlands eerste Koning af, en eene nieuwe regering opende een tijdvak in 's Lands geschiedenis; een tijdvak, met de heerlijkste verwachtingen begonnen, maar weldra door de grievendste teleurstellingen gekenmerkt. De ongunstige toestand toch van 's Rijks aangelegenheden, hoe bezwarend ook door velen ingezien, kwam met donkerder kleuren te voorschijn dan men immer had verwacht, maar de bekendheid met dezen ongunstigen toestand werkte krachtig op den geest des volks, en een nieuw leven is sedert dien tijd onder de natie opge- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 Yüklə 3,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|