Китабханашцнаслыг
Yüklə 3,64 Kb. Pdf görüntüsü
|
34 Kitabxana otaqları əksər məktəblərdə normal vəziyyətdə deyildir. Əksər kitabxanaların oxu otaqları yox idi. Ancaq sonradan məktəblərdə oxu otaqlarının təşkili işində QTD popeçiteli böyük əhəmiyyət verirdi. Mənbələrin birində deyilirdi: “Məktəbin həyatında oxu zalı çox real rol oynaya bilər. Məktəb günün müxtəlif saatlarında hər zaman şagirdlərin bir hissəsi bu və ya digər səbəb üzündən boş qalırlar. Bezikən və bekar şagirdlər üçün oxu zalı əla sığıncaqdır. Arzu edilir ki, belə oxu zalları şagirdlər üçün nahar vaxtlarından sonra da açıq olsun. Müəllimlərin şagirdləri oxu zalı və kitabxana müdirlərinin köməyinə cəlb edilməsini lazımdır bilmirdi. 4. Şagirdlərin sinifdən və məktəbdənxaric mütaliəsinə zəif rəhbərlik edilirdi, bütün şagirdlər mütaliəyə cəlb edilmirdi. Bunun da iqtisadi səbəbi olmuşdur. Belə ki, Gəncə gimnaziyasından başqa heç bir məktəbdə kitabxanaçıya və şagirdlərin sinifdən və məktəbdənxaric mütaliəsinə rəhbərlik edən şəxslərə maaş verilmirdi. Kitabxana müdirləri yalnız cüzi mükafat alırdı. Nəhayət, 15-23 dekabr 1903-cü ildə Tiflisdə çağırılmış QTD popeçitelinin Şurası şagirdlərin sinifdən və məktəbdənxaric mütaliələri ilə əlaqədar olaraq orta məktəb kitabxanalarının vəziyyətini müzakirə edərək aşağıdakı nəticəyə gəlmişdir. 1) Şagird kitabxanasını yaxşılaşdırmaq və onların xüsusi şöbələrə ayırmaq zəruridir: onların rəhbərliyini müvafiq fənn müəllimlərinə tapşırmaq. 2) Kitab verilişində şagirdin marağını istiqamətləndirə və qaydaya sala bilən müəyyən suallar qoymaq lazımdır.: bununla bərabər aşağı siniflərdə kitabların məzmununu tamamlayan suallar qoymaq təklif olunur, yuxarı siniflərdə isə müəllifin hər hansı bir məsələdə nəzər sistemini əhatə edən, həyat hadisələrini və iştirak edən şəxslərin (əsərdə- Y.Q.) xarakterlərini aydınlaşdıra bilən suallar tərtib etmək arzu olunur; 3) Elə əsərlər irəli sürmək lazımdır ki, onların məzmunu ilə həmin sinfin şagirdləri mütləq tanış olsunlar; 4) Mütaliə elmi-ədəbi söhbətlərdə əlaqədə olmalı, onun yoxlanması müvafiq fənn müəllimləri tərəfindən aparılmalıdır; 5) Sinif rəhbəri müxtəlif ixtisaslar üzrə mütaliənin bərabərliyini izləməli və sinfin hər yarım ildə sinifdənxaric mütaliəsinin hesabatını pedaqoji şuraya təqdim etməlidir; 6) Pedaqoji sovetlər məktəblərdə oxu otaqlarının açılmasına və təşkilinə cəhd göstərsinlər, bunlar (çox otaqları-Y.Q.) şagirdlərə nahar vaxtlarından sonra yaxşı kitablar haqqında söhbət imkanı yaradır və həm də məktəb günü müddətində boş şagirdlərə xidmət edə bilər”(26). Ancaq qeyd edilən tələblər problem olaraq qalırdı. 35 ƏDƏBĠYYAT 1.Qafqaz Tədris dairəsinin (QTD) 1882-ci il hesabatı, Tiflis (T) 1883-cü il , səh. 129, 179, 182. 2.Gürcüstan Respublikası Mərkəzi Dövlət Arxivi (GRMDTA) Fond(f) 423, Siyahı(s) 1, iş 29, vərəq (v) 27, s.3, iş. 174, v. 31, 43. 3. Fond 423, s.1, iş 177, v. 172 arxa. 4. GRMDTA, fond 416, s. 3, iş 474, v. 43-44; QTD popeçitelinin 1869-cu il sərəncamı, T.1969, №4, səh.25. 5. GRMDTA, f.423, s. 1, iş 29, v. 97, 101. 6. GRMDTA, f. 422, s.4, iş 136, v. 39. 7. DTD-nin 1883-cü il heabatı, T. 1984, səh.2-3. 8. GRMDTA, f. 422, s.4, iş136, v.40 arxa, v. 52 arxa. 9. QTD-nin 1882, 1883, 1884-cü il hesabatları, T. 1883, 1884, 1885-ci illər üzrə səh.33, 36, 2. 10.QTD hesabatları: 1884 (cədvəllər, 6,7, 36, 66, 67, 98, 130, 132, 133, 156; T. 1885; 1900-cu il, T. 1901, cədvəllər-25, 77. 106, səh.54, 135, 167; 1902, T.1903, cədvəllər: 1,2, 25, 32, 77, 108, səh.6,7,8,9,111,135,174; 1913, T. 1914, cədvəllər: 1, 16, 17, 36, 51, 84, 138, 164. 11.GRMDTA, f. 416, s.3, iş 496, v.15, 21. 12. GRMDTA , f. 423, s.1, iş 38, v. 17. 13.GRMDTA. f. 416, s.3, iş 496, v.14. 14.QTD popeçitelinin 1882-ci il hesabatı, T. 1883, səh.129, 179, 182. 15. QTD popeçitelinin 1888-ci il hesabatı, T. 1889, səh.34. 16. Soposinskiy A. Ukazatel kniqam, Kiyev, 1887, səh.1, 2. 17. Jurnal zasedanii popeçitetskoqo soveta KYO. Na prava rukopisi, T. 1904, III, XVI bölmə, səh.7. 17a. Yenə orada, III hissə, II bölmə, səh.7. 17b.QTD popeçitelinin şurasının iclaslarının jurnalı. Əlyazma hüququnda, T. 1904,III hissə, II bölmə, səh.7. 17c. III hissə, VIII bölmə, səh. 59-60. 17ç.QTD popeçitelinin şurasının iclasları jurnalı, T. 1904, səh. 59.. 17d. QTD popeçiteli şurasının iclasları jurnalı, T. 1904, III hissə, IV bölmə, səh. 17, 26. 17e. Yenə orada səh.19. 17ə. Yenə orada səh.60. 17f. QTD popeçitelinin 1883-cü il hesabatı, T. 1884-cü il, səh.55. 17g. QTD popeçiteli şurasının iclasları jurnalı, səh.7, 18-19. 36 17ğ. Yenə orada. III hissə, Iv bölmə, səh.18-19. 17h. Yenə orada. III hissə, II bölmə, səh.7. 17x. Yenə orada səh.79, 94. 17i. Yenə orada səh.79-94. 17j. Yenə orada səh.77 17q. Yenə orada səh.77. 18. Саков Н. С. Т. Внекласснойо чтения учашыхсийа Кафказскайа школа.( jurnal), T. 1913, səh.10 18a. Кафказскайа школа (jurnal), T. 1913, s.12-13. 18b. Yenə orada səh.9. 18c. Yenə orada səh.13. 19. QTD popeçitelinin 1883-cü il hesabatı, T. 1884, səh.55. 20. GRMDTA, f. 416, s.3, iş 475, v.44, QTD popeçitelinin 1869-cu il sərəncamları, T. 1869, N 4əh.25. 21. QTD popeçitelinin 1905-ci il hesabatı, T. 1906, səh.7. 22. GRMDTA, f. 416, s.3, iş 535, v.7-8. 23.QTD-nin sərəncamları 1881-ci il, T. 1881.ş №2, səh.12. 24. QTD popeçitelinin 1882-ci il hesabatı, T. 1883-cü il səh.60. 26. QTD xalq məktəbləri Direktorlarının və İnspektorlarının 1903- 1904-cü illər üzrə hesabatları, T. 1904, səh.154-155. Й.ГАЗИЕВ “НЕПОЛНЫХ БИБЛИОТЕКИ НЕПОЛНЫХ СРЕДНЫХ И СРЕДИЛЯ ПОЛНЫХ СРЕДНЫХ ШКОЛ”, СУЩЕСТВУЮЩИХ В АЗЕРБАЙДЖАНЕ РЕЗЮМЕ В сооветствии политикой царской России пользование местных жителей для более благоприятных намерений и политику обрусования, по Уставу 1864 года в Азербайджане были созданы 18 средных школ и были предоставлены библиотеки на базе школьных библиотек. Главное значение средных школьных библиотек было в том, что они служили не только ученикам и учителям, в том числе они служили для сельского и городского общества. Эти библиотеки сыграли главную роль в образовании и учеников, и учителей и народных масс. Yüklə 3,64 Kb. Dostları ilə paylaş:
|