Kitabın nəşrinə göstərdiyi köməyə görə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı

---

 

 

 

---

Kitabın nəşrinə göstərdiyi köməyə görə 

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı 

cənab Çingiz Əsədullayevə minnətdarlığımızı bildiririk. 

Tərcümə edən: 

Rauf Şaiq oğlu Hacıyev 

iqtisad elmləri namizədi 

Elmi redaktor: 

Şəmsəddin Hümmət oğlu Hacıyev 

iqtisad elmləri doktoru, professor 

УДК 33 ББК 65.5 я 73 

X24 

Xasbulatov R.İ. “Beynəlxalq iqtisadi münasibətlər” / Rus dilindən tərcümə. Bakı, 

“Zərdabi LTD” MMC, 2015, 808 səh. 

İqtisad elmləri doktoru, professor, Rusiya Elmlər Akademiyasının müxbir 

üzvü,  Rusiya  Federasiyasının  əməkdar  elm  xadimi  R.  İ.  Xasbulatovun  müəllif 

olduğu  kitabda  beynəlxalq  iqtisadi  münasibətlərin  müasir  sisteminin  əsas 

problemləri,  onların  formaları  və  təzahürləri  nəzərdən  keçirilir,  nəzəriyyə  və 

metodologiya  məsələlərinə  diqqət  yetirilir.  Burada  istehsal  amillərinin 

beynəlxalq miqyasda hərəkəti, beynəlxalq ticarət və beynəlxalq valyuta- maliyyə 

münasibətlərinin 

dinamikası, 

tənzimləmə 

orqanlarının, 

transmilli 

korporasiyaların fəaliyyəti, strukturu və təkamülünün yeni istiqamətləri açıqlanır. 

Müəllif  beynəlxalq  əmək  qüvvəsi  bazarının,  milli  və  beynəlxalq  əmək 

miqrasiyasının  məzmununu,  müasir  formalarını  və  tənzimlənməsi  üsullarını 

açıqlayır,  beynəlxalq  iqtisadi  təşkilatların  fəaliyyətini  təhlil  edir.  Dünya 

ölkələrinin  beynəlxalq  iqtisadi  münasibətlərdə,  dünya  təsərrüfatında  gedən 

proseslərdə  iştirakı  barədə  məlumat  verilir.  XXI  əsrdə  bəşəriyyətin  qlobal 

problemlərinin əsas əlamətləri və xüsusiyyətləri göstərilir. 

Müəllimlər, elmi işçilər, tələbələr, iş adamları, habelə dünya iqtisadiyyatı 

və beynəlxalq iqtisadi münasibətlər problemləri ilə maraqlananlar üçündür. 

ISBN 978-5-9916-1618-8 

© Xasbulatov R.İ., 2014 

©“Zərdabi LTD” M MC, 2015 

---

II

 

BOLMƏ 

MÜASİR BEYNƏLXALQ TİCARİ-İQTİSADİ 

MÜNASİBƏTLƏR VƏ DÜNYA TİCARƏT SİYASƏTİ Fəsil 3. 

BİM SİSTEMİNDƏ ÖLKƏNİN XARİCİ İQTİSADİ 

ƏLAQƏLƏRİ .................................................................................. 74 

3.1.

 

Beynəlxalq ticari-iqtisadi əməkdaşlıq .............................................. 74 

3.2.

 

Xarici iqtisadi əlaqələrin nəzəri aspektləri ....................................... 76 

3.3.

 

Xarici iqtisadi əməliyyatlar: anlayışların kateqoriyaları, 

təsnifatı .............................................................................................  78 

3.4.

 

Xarici iqtisadi əlaqələrin tənzimləyiciləri: xarici iqtisadi 

siyasət ................................................................................................ 85 

Xülasə........................................................................................................ 87 

Yoxlama sualları ....................................................................................... 88 

Referatların mövzuları .............................................................................. 88 

Fəsil 4. DÖVLƏTİN XARİCİ İQTİSADİ SİYASƏTİ VƏ İQTİSADİ 

DİPLOMATİYASI .......................................................................... 89 

4.1.

 

Dövlətin xarici iqtisadi siyasəti, onun fonnalaşması 

mexanizmi ......................................................................................... 89 

4.2.

 

ABŞ-m xarici iqtisadi siyasətinin mexanizmi.................................. 92 

4.3.

 

İqtisadi diplomatiya və beynəlxalq danışıqların texnologiyası ........ 99 

Xülasə...................................................................................................... 106 

Yoxlama sualları ..................................................................................... 107 

Referatların mövzuları ............................................................................ 107 

Fəsil 5. BEYNƏLXALQ TİCARƏTDƏ TƏDİYYƏ BALANSLARI ... 108 

5.1.

 

Tədiyyə balansının ümumi təsviri .................................................. 108 

5.2.

 

Tədiyyə balansının standart modeli və onun strukturu .................. 118 

5.3.

 

Xarici ticarətin multiplikatoru ........................................................ 122 

Xülasə...................................................................................................... 128 

Yoxlama sualları ..................................................................................... 130 

Referatların mövzuları ............................................................................ 130 

Fəsil 6. MÜASİR BEYNƏLXALQ TİCARƏT: NƏZƏRİYYƏ ............. 131 

6.1.

 

Beynəlxalq ticarətin nəzəriyyəsi .................................................... 131 

6.2.

 

Hekşer-Olinin beynəlxalq ticarət nəzəriyyəsi, 

Samuelsonun töhfəsi, Leontyev paradoksu və s ............................. 138 

6.3.

 

Porterin rəqabət üstünlükləri nəzəriyyəsi ....................................... 131 

6.4.

 

Dünya bazarı və beynəlxalq ticarət ................................................ 148 

6.5.

 

Beynəlxalq ticarətin xüsusiyyətləri və dinamikası ......................... 170 

4 

---