Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Arterial hipertenziyanın medikamentoz müalicəsi
- Arterial hipertenziyanın korreksiyasına dair tövsiyələr
45 Dislipidemiya: ÜXS>5,0 mmol/l (190 mq/dl) və ya XS-ASLP >3,0 mmol/l (115 mq/dl) və ya XS-YSLP <1,0 mmol/l (40 mq/dl) (kişi), <1,2 mmol/l (46 mq/dl) (qadın) və ya üçqliserid (ÜQ) >1,7 mmol/l (150 mq/dl) TÇİ <0,9 Qabarıq retinopatiya: qansızmalar və ya eksudatlar, görmə sinirinin şişkinliyi Acqarına qanda qlükoza 5,5-6,9 mmol/l (100-125 mq/dl) Zərdabda kreatinin cüzi artması: 115-133 mkmol/l (1,3-1,5 mq/dl) (kişi), 107-124 mkmol/l (1,2-1,4 mq/dl) (qadın) Qlükoza tolerantlığı testi zamanı pozuntular Aşağı hesablanmış QFS b (<60 ml/dəq/1,73 m 2 ) və ya
kreatinin klirensi bc (<60 ml/dəq) Piylənmə: bel ölçüsü >102 sm (kişi), >88 sm (qadın) mikroalbuminuriya 30-300 mq/gün və ya albumin/kreatinin ≥22 mq/q (≥2,5 mq/mmol) (kişi), ≥31 mq/q (≥3,5 mq/mmol) (qadın)
Ailə tarixində erkən ÜDX: <55 yaşında (kişi), <65 yaşda (qadın) Qeydlər: а konsentrik SMH zamanı risk maksimaldır: damar divarının qalınlaşması/radiusunun nisbəti ≥0,42 ilə yüksək SMKİ b müayinə düsturu (Modification of Diet in Renal Disease (MDRD)) c Kokroft-Qault düsturu (Cockcroft–Gault)
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhi yy
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Arterial hipertenziyanın medikamentoz müalicəsi Antihipertenziv terapiyanın əsas faydası istifadə edilən vasitələrdən asılı olmayaraq AT-nin birbaşa aşağı salınmasından ibarətdir. Başlanğıc və dəstək terapiyası üçün monoterapiya məqsədilə AT-ni adekvat şəkildə aşağı salmağa və ÜDX və bu səbəbdən ölüm halları riskini azaltmağa imkan verən tiazid və tiazidəbənzər diuretiklər (xlortalidon, hidroxlortiazid və indapamid), beta blokatorlar, kalsium antaqonistləri, AÇF inhibitorları və angiotenzin reseptorların antaqonistləri tövsiyə olunur (A) 56 .
üstünlük verilir, çünki dərmanların qəbulu nə qədər sadə olarsa, bir o qədər də müalicə rejiminə riayətetmə dərəcəsi yüksək olar. Uzunmüddətli təsiri olan dərman vasitələri eyni zamanda AT-nin dəyişkən olması şəraitini minimum dərəcəyə endirir ki, bu da hədəf orqanların zədələnməsinin qarşısını alır və ürək-damar hadisələrinin riskini azaltmış olur. AT-yə nəzarət etmək üçün xəstələrin əksəriyyətinə kombinə edilmiş terapiya tələb olunur. Birinci dərman preparatın yan təsirlərinin olması və ya hipotenziv təsirinin olmaması səbəbindən dayandırılması halları istisna olmaqla, digər sinifdən olan dərman vasitəsinin birinci dərman preparatına əlavə olaraq təyin edilməsi səmərəlidir. İki müxtəlif siniflərdən olan dərman vasitələrinin istifadəsindən AT-nin aşağı düşməsi bir vasitənin dozasının iki dəfə artırılmasından beş dəfə yüksəkdir 167 .
və erkən mərhələlərdə AT-yə səmərəli nəzarət tələb edən xəstələrdə müalicənin başlanğıcında faydalı ola bilər. Daimi kombinasiyalardan istifadə müalicəni sadələşdirir və xəstənin müalicə rejiminə riayət etməsi ehtimalını artırır. Xüsusilə diuretiklərin, AÇF inhibitorları və ya angiontenzin reseptorunun antaqonisti ilə kalsium antaqonistinin kombinasiyası istifadə edildikdə proqnozun yaxşılaşmasına dair dəlillər mövcuddur 41,82
. Qeyd etmək lazımdır ki, diuretik/beta blokator kombinasiyası diabetin əmələ gəlməsinə təkan verir və hər hansı digər səbəbdən tələb olunmadığı halda təyin edilməməlidir. AÇF inhibitoru ilə angiontenzin reseptoru blokatorunun birləşməsi yan təsirlərin sayının sabit artması ilə əlaqəlidir 180 .
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhi yy
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. 47 dərman vasitəsinin birləşməsi tələb olunur. Ən səmərəli kombinasiya – renin-angiotenzin sisteminin blokatoru, kalsium antaqonisti və effektiv dozada diuretikdir. Müəyyən edilmiş ürək-damar xəstəliyi və ya II tipli ŞD və ya 10 illik ürək-damar ölümü riski ≥5% (SCORE-a görə) olan bütün hipertenziyalı xəstələrə lipidi azaldan preparatların təyin edilməsi göstərişdir. Ürək-damar hadisəsini keçirmiş xəstələrə antitrombositar preparat, xüsusilə az dozada aspirin təyin edilməlidir. Antitrombositar terapiyanın təyin edilməsini eyni zamanda yüksək ürək-damar riski və ya böyrək funksiyasının azalması ilə müşayiət olunan ÜDX-siz hipertenziya hallarında da nəzərdən keçirmək lazımdır. Aspirin qəbul edən xəstələrdə qanaxma riskinin, xüsusilə də mədə-bağırsaq qanaxması riskinin yüksəlməsinə müntəzəm olaraq diqqət yetirmək lazımdır (Əlavə 3). Dərman vasitəsinin seçimi yaşdan asılı olmamalıdır. İlkin və dəstəkləyici terapiya üçün yaşlılarda, cavanlarda olduğu kimi tiazid diuretiklərindən, AÇF inhibitorlarından, kalsium antaqonistlərindən, angiontenziv reseptorların antaqonistlərindən və beta-blokatorlardan istifadə etmək olar. Müalicənin başlanması qərarı fərdi qaydada verilməlidir və xəstələr AT-nin eyni zamanda ayaqüstü vəziyyətdə ölçülməsi ilə tibbi nəzarət altında olmalıdırlar. Adətən, antihipertenziv terapiya həyat boyu davam etdirilir. Dərman qəbulu kəsildikdən sonra belə xəstələrdə, adətən, AT müalicədən əvvəl olan səviyyəyə qayıdır.
► Çəkiyə nəzarət, fiziki hərəkətlərin artırılması, spirtli içkilərin və natrium qəbulunun məhdudlaşdırılması, meyvə-tərəvəz və az yağlı süd məhsullarının qəbulunun artırılması kimi həyat tərzi ilə əlaqədar tədbirlərin görülməsi qan təzyiqi yüksək normal olan şəxslərə və hipertenziyadan əziyyət çəkən pasiyentlərə məsləhət görülməlidir (B) 74,141,111 ► Hipertenziya əleyhinə bütün əsas dərman qrupları (diuretiklər, AÇF-inhibitorları, kalsium antaqonistləri, angiotenzin reseptor antaqonistləri və beta-blokatorlar) qan təzyiqinin aşağı salınması effekti baxımından bir-birindən o qədər də fərqlənmir və
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhi yy
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|