Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
48 hipertenziya əleyhinə müalicənin başlanması və davam
etdirilməsi üçün məsləhət görülməlidir (A) 122
► Hipertenziyadan əziyyət çəkən bütün pasiyentlərdə sistolik qan təzyiqi <140 mm c.s. qədər (diastolik qan təzyiqi isə <90 mm c.s. qədər) azaldılmalıdır (B) 21 ► 1-ci və ya 2-ci dərəcəli hipertenziyası və orta səviyyəli ümumi kardiovaskulyar riski olan pasiyentlərdə bir neçə həftə ərzində, hər hansı bir risk faktoru ilə müşayiət olunmayan 1-ci dərəcəli hipertenziyası olan pasiyentlərdə isə bir neçə ay ərzində dərman müalicəsi təxirə salınaraq həyat tərzini dəyişdirmək cəhdləri ilə əlaqədar tədbirlər görülə bilər (C) 100
► 3-cü dərəcəli hipertenziyadan əziyyət çəkən, həmçinin yüksək və ya çox yüksək kardiovaskulyar riski olan 1-ci və ya 2-ci dərəcəli hipertenziyadan əziyyət çəkən pasiyentlərdə təxirə salınmadan dərmanlarla müalicəyə başlanmalıdır (B) 100 ► Hipertenziyası və müəyyən edilmiş ürək-damar xəstəliyi və ya II tip ŞD və ya 10 illik ürək-damar ölümü riski ≥5% (SCORE şkalasına görə) olan bütün xəstələrdə statin müalicəsi nəzərdən keçirilməlidir (B) 21 ► SCORE şkalasından istifadə etməklə risk dərəcəsinin müəyyən- ləşdirilməsi hipertenziyadan əziyyət çəkən hər bir pasiyent üçün minimum tələb kimi müəyyənləşdirilməlidir (B) 37,147 ► Subklinik orqan zədələnməsi olan pasiyentlərdə, xüsusən aşağı və ya orta dərəcəli riski olan şəxslərdə (SCORE 1-4%) ürək-damar sistemi ilə əlaqədar ölüm halının yarana biləcəyi sübut olunduğuna görə, orqanların subklinik zədələnmələrinin aşkar olunması üçün müayinə aparılmalıdır (B) 37,147 ► Hipertenziyası və bir çox metabolik risk faktorları olan xəstələrə beta blokatorlar və tiazid diuretiklər diabetin əmələ gəlmə ehtimalını artırdığına görə tövsiyə olunmur (D) 55,122 ► Diabet olan hallarda AÇF inhibitorları və ya renin anqiotenzin reseptorlarının blokatorları tövsiyə olunur (A) 116
► Antitrombositar terapiya, xüsusilə, aşağı dozalarda aspirin, hipertenziyalı və anamnezində ürək-damar hadisəsi olan xəstələrə tövsiyə olunur (A) 160
► Anamnezində ürək damar hadisəsi olmayan hipertenziyalı, lakin böyrəklərin aşağı funksiyası və ya yüksək ürək-damar riski olan
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhi yy
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. 49 xəstələrdə antitrombositar terapiyanın tətbiqini nəzərdən keçirtmək lazımdır (C) 81,139,180
ÜDX şəkərli diabeti olan insanların xəstələnməsi və ölümünün aparıcı səbəbidir. ŞD zamanı hiperqlikemiyaya intensiv nəzarət mikrodamar fəsadları (retinopatiyalar, nefropatiyalar və nevropatiyalar) və daha az dərəcədə ÜDX riskini azaltmış olur. Şəkərin səviyyəsinə nəzarət istisna olmaqla, diabet xəstələrində ÜDX-yə nəzarət ŞD olmayan insanlarda olan profilaktika ilə eynidir. Müalicəyə çoxfaktorlu yanaşma və AT-nin, XS-ASLP və ümumi XS-nin aşağı səviyyəyə salınması olduqca əhəmiyyətlidir, müalicənin bir çox məqsədləri isə şəkərli diabet xəstələri üçün daha sərt olur. Adətən, II tip ŞD xəstəsinin bir neçə ürək-damar risk faktoru olur və onların hər birisi mövcud prinsiplərə uyğun olaraq korreksiya edilməlidir. Statinlər və fibratlar vasitəsilə lipid spektrin (ÜXS, ASLP, YSLP, TQ) səviyyəsinə ciddi nəzarət belə xəstələrdə ÜDX-nin əmələ gəlməsi riskini azaltmış olur. ŞD olan hallarda AT-nin fəal müalicəsi makro və mikrodamar fəsadlarının riskini azaldır. Adətən, məqsədə nail olmaq üçün bir neçə antihipertenziv dərman vasitəsinin istifadəsi tələb olunur. II tip ŞD xəstələrində lipidlərin səviyyəsini azaldan dərman vasitələri ilə ürək-damar fəsadlaşmalarının erkən və aktiv profilaktikası ilkin XS-ASLP səviyyəsindən asılı deyil və lipidlərin hədəf səviyyəsinə qədər aşağı salınmasına istiqamətləndirilməlidir. Təsdiqlənmiş ÜİX və ya XBX və bir və ya daha çox ürək-damar riski olan II tip ŞD xəstələr üçün XS-ASLP-nin optimal səviyyəsi <1,8 mmol/l (~70 mq/dl) olmalıdır. ŞD və təsdiqlənmiş ÜİX, beyin-damar xəstəliyi və ya aterotrombozun digər formaları olan xəstələr üçün antitrombotik terapiyanın üstünlükləri sübut olunmuşdur. Antitrombositar preparatlarla (əsasən aspirinlə) müalicə belə xəstələrdə ürək-damar risklərinin əhəmiyyətli dərəcədə azalmasına gətirir (25%). Eyni zamanda ŞD xəstələrində
bax: “Şəkərli diabet (tip 2) xəstəliyinin diaqnostika və müalicəsi üzrə klinik protokol”. Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi, Bakı, 2009. - 36 səh.
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S
əhiyy ə Nazirliyinin İctimai S əhi
yy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|