Книга переведена и издана заказу фонда поддержки по политики тюркоязычных государств
Yüklə 1,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “LİTERATURNAYA QAZETA”- DA TƏQDİMAT Moskva biznesmenlərinin bağişladiği iki mənzil. Almatida A.Voznesenski, C.Eşberi və mənim keçirdiyimiz
87 “LİTERATURNAYA QAZETA”- DA TƏQDİMAT Moskva biznesmenlərinin bağişladiği iki mənzil. Almatida A.Voznesenski, C.Eşberi və mənim keçirdiyimiz, amma camaatin gəlmədiyi poeziya gecəsi 1997-ci ilin fevralında Moskvada, o vaxt Rusiyanın mənəvi estetik orientasiyalı əsas dərgisi hesab edilən “Literaturnaya qaze- ta”-nın böyük konfrans zalında Çingiz Aytmatovla mənim “Uçurum üzərində ovçu fəryadı” (Əsrin sonunda etiraf) kitabımızın təqdimatı oldu. Yeri gəlmişkən, bu hadisəyə çox yaxşı hazırlaşmış bizim ru- siyalı qələm dostlarımızı zəhmətini xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Görüşü Rusiya Federasiyasının mədəniyyət naziri, tanınmış və iste- dadlı tənqidçi Yevgeniy Sidorov açdı. O, Aytmatov nəsri və mənim poeziyam barədə fi kirlərini söylədi. Qeyd etdi ki, “bu kitab bütün digər əsərlərdən tam fərqlidir və orada toxunulan və analiz edilən müasir ümumbəşəri və mənəvi problemlər baxımından xüsusi diqqətə layiqdir”. Ondan sonra kitab haqqında müsbət fi kirlərini “Literaturnaya qazeta”-nın baş redaktoru Arkadiy Udalsov, şair Andrey Vozne- senskiy, məşhur artistlər Mixail Ulyanov və Mahmud Esembayev, alim-ədəbiyyatşünas Andrey Zolotsev, Qazaxıstan baş nazirinin bir- inci müavini Niqmatjan İsinqarin və başqaları da bildirdilər. Təd- biri Andrey Voznesenskinin həyat yoldaşı, tanınmış yazıçı Zoya Boquslavskaya aparırdı. Məhz gecədə iştirak etmək üçün Bakıdan gəlmiş Azərbaycanın Mədəniyyət naziri, tanınmış bəstəkar və müğənni Polad Bülbüloğlu kitabı necə böyük həvəslə oxuduğun- dan danışdı və bildirdi ki, Azərbaycan Milli Akademik Teatrı bizim Aytmatovla yazdığımız başqa bir əsər – “Sokrat haqqında xatırələr gecəsi”- dramının səhnələşdirilməsi üzərində işə başlayıb. Və Azər- baycan prezidenti adından bizi premyeraya dəvət etdi. Tamaşaçılar 88 buna coşqun alqışlarla cavab verdi. Sonda Çingiz Torekuloviçlə mən tribunaya çıxaraq hamıya öz minnətdarlığımızı bildirdik. “Literaturnaya qazeta”-nın təşkil etdiyi çay süfrəsində məşhur aktyor Mixail Ulyanov bizə yaxınlaşaraq dedi: “Doğrusu çoxdandır mən heç bir kitabı belə həvəslə oxumurdum. Bu kitab əsasında çox maraqlı bir fi lm çəkmək olardı”. Andrey Voznesenskiy mənim poeziyadakı öz yolum barədə müsbət fi kirlər söyləyərək bizim yaradıcılıq gecəmiz – üç şairin (amerikalı, rus və qazax) Almatıda birgə təşkil etdiyi, amma çox uğursuz sonuclanan tədbiri xatırlatdı. Çay içərkən Çingiz Toreku- loviç bizim masaya yaxınlaşan Andrey Voznesenskidən bu hadisənin təfərrüatlarını soruşdu. O, gülərək cavab verdi: “Yəqin siz o vaxt Brüsseldə olmuşunuz. Amma, hər şeyi Muxtardan soruşa bilərsiniz”. Mən indiyə kimi o tədbiri xatırlayanda, az qala beynimə qan sızır. Hər şey belə baş vermişdi. Bir dəfə Andrey Voznesenskiy mənə zəng edərək soruşdu: “Ayyarımdan sonra Moskvaya məşhur amerikalı şair Con Eşberi qonaq gəlir. Bəlkə biz sənin yanına da gələk və orada poeziya gecəsi keçirək?” Mən o saat razılaşdım. Və bu tədbirin uğurlu keçəcəyinə zərrə qədər də şübhə etmirdim. Çünki, Andrey Voznesenskinin poezi- ya gecələri hətta Moskvanın 50 minlik stadionlarında keçirilərkən də onlara bilet tapmaq olmurdu. Bütün dünyada adı dillər əzbəri olan Con Eşberidən isə heç danışmağa dəyməz?! Mən özüm də Sovet İttifaqının bütün şairləri içindən yalnız üçünə üstünlük ver- irdim – Yevgeniy Yevtuşenko, Rəsul Həmzətov və Andrey Vozne- senski (onların üçü ilə də məni həm də dostluq telləri bağlayırdı). Rusiya ədəbiyyatının canlı klassiki Andrey Voznesenskini bir tərəfə qoyaq, mənim Lenin adına üç minlik mədəniyyət sarayında keçirilən yaradıcılıq gecəmə bilet tapa bilmədiyi üçün iki min nəfər gələ bilməmişdi. Nə isə... Mən mədəniyyət nazirliyi və adıçəkilən sarayın rəh- bərliyi ilə danışdım. Hamı birmənalı şəkildə belə tanınmış sima- ların ölkəyə gəlməsinin böyük hadisə olduğunu bildirərək təşəbbüsü 89 dəstəklədi. Biletlərin satışından əldə edilən gəlir isə Arala kömək Fonduna getməli idi. Demək olar ki, dərhal küçələrdə elanların asıl- masına başlandı. Mənə evə partiya vilayət komitəsinin katibi zəng vu- raraq bildirdi ki, biletlərin satışı və adamların toplanması məsələləri- ni partiyanın vilayət və şəhər komitələri öz üzərinə götürüb (o vaxt Almatı şəhəri Almatı vilayətinin idarəetməsində idi). Mən də onlara çox minnətdar olduğumu bildirdim. Fikirləşdim ki, yəqin adlı-sanlı şairlərin adını eşidib təşəbbüsü dəstəkləmək qərarına gəliblər. Təd- birə bir həftə qalmış partiya vilayət komitəsinə zəng edib özüm üçün altı yer istədim. “Bəs niyə indiyə kimi deməmisiniz? Bütün biletlər satılıb!” – deyə mənə cavab verdilər və güclə cəmi iki bilet tapdılar. Nə etmək olar? Nəhayət ki, çoxdan gözlənilən gün gəlib çatdı. Səhər təyyarə ilə Con Eşberi və Andrey Voznesenski gəldilər. Aleksandr Tkaçen- ko da onlarla idi. Onları partiya vilayət komitəsinin ayırdığı meh- manxanada yerləşdirdim. Arada insanların onların yaradıcılığına olan məhəbbətindən danışaraq, hətta mənə, görüşün təşkilatçısına bilet çatmadığını bildirdim. Tədbirin başlamasına iyirmi dəqiqə qalmış biz Lenin adına saraya gəldik. Adətən insanlarla dolu olan meydan nədənsə boş idi. Dalağım sancdı. Sarayın qarşısında cəmi bir-iki nəfər gəzişirdi. Mən axmaqlıq etdiyimi və aldandığımı başa düşdüm. Səbəb isə bu idi. Mən 1986-cı il dekabr üsyanı ilə bağlı məsələləri araşdırırdım. Daha doğrusu bununla məşğul olan komis- siyanın həmsədrlərindən biri idim. Bütün ölkə bilirdi ki, mən Dekabr hadisələri zamanı yol verilən dəhşətli ədalətsizlik və SovİKP MK- nın Siyasi bürosunun səhvləri barədə məsələni SSRİ xalq deputat- ları qurultayında və SSRİ Ali Sovetinin sessiyasında qaldırmışdım. Xalq onu da eşitmişdi ki, Qorbaçov yumruğunu masaya vuraraq qışqırırmış ki, mənim ağzımı yummağın yolunu tapacaq. Çox yəqin ki, o dövrün totalitar sisteminin nümayəndələri poeziya gecəsində mənim Dekabr üsyanının gizli məqamları barədə danışacağımdan ehtiyatlanıb. O vaxt 1989-cu il idi. Gizlədilərək ayyarım ərzində satışa verilməyən biletləri tədbi- rin başlamasına iyirmi dəqiqə qalmış kassalara veriblər. Zala yal- Yüklə 1,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|