Книга переведена и издана заказу фонда поддержки по политики тюркоязычных государств
Yüklə 1,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- UNİKAL XASİYYƏT
- BREJNEVƏ 73 ALQIŞ. Sovet İttifaqi Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Siyasi Bürosunun taqətsiz qocaları və Suslovun qəzəbi
- «Kiyevdə Ukrayna SSR-ə Xalqlar Dostluğu ordeninin təqdimatı ilə bağlı təntənəli mərasimdə iştirakçılar Baş katibin nitqini alqışlarla 35 dəfə kəsiblər. Bundan bir qədər
- Şahidlər bildirir ki, Brejnev onun «dahiyanə» nitqini böyük hörmət və heyranlıqla dinləyən insanlara çox mütəəssir halda, az qala gözləri yaşararaq baxırdı. Bu
7 Dəyərli oxucuda bir sual yarana bilər: yaxşı bəs onda anası- atası türk, arvadı türk, bütün məfkurəsi ilə türk olan bu cəsarətli vətənpərvər şair necə indiyə kimi sağ qalıb, onu kim və necə ölümün caynağından xilas edib? Məndən olsa, deyərdim ki, Allah! Amma siz bu kitabı oxuduqda Allahdan aşağı kimlərin və hansı səbəblərin onu ölümdən xilas etdiyini görəcəksiniz! Sizə zehin açıqlığı ilə gözəl oxu saatları arzu edirəm. Özünüzə güzgü tutun, tutun ki, özünüz haqda yanılmayasınız. Sayqılarla: Kitabın bədii redaktoru Vəli Əkbər 8 UNİKAL XASİYYƏT «Mən özüm barədə tərif dolu məqalələri və kitabları oxumuram» - Qabriel Qarsia Markesin bu sözləri gəncliyimdə məni çox təsirləndirmişdi. «Necə oxumamaq olar? Kimsə əziyyət çəkərək sənin haqqında kitab və ya məqalə yazır. Onu oxumamaq, ələlxüsus da əhəmiyyət verməmək - bu ədalətsizlik deyil?» - deyə mən düşünürdüm. Sonradan Çingiz Atmatovla ünsiyyətdə olarkən anladım ki, o da haqqında yazılmış yüzlərlə məqalə və kitabın çoxunu oxumur. Əlbəttə, qarşısına çaxanları nəzərdən keçirirdi. Hətta bəzi orijinal fi kirlərə xüsusi diqqət də ayırırdı. Amma, qəzet və jurnallardakı ötəri məqalələri demək olar ki, oxumurdu. Aytmatovla tanışlığımızın ilk illərində biz bir dəfə onun evində söhbət edirdik. Məryəmin böyük bacısı Anipa birdən otağa daxil olaraq Şıkenə (Şınqız adının təhrif olunmuş variantı - qırğız-qazaxlarda yaşca böyüklərə birbaşa adı ilə müraciət etmək ayıb hesab edilir) dedi: «Siz bağda gəzəndə xarici işlər nazirliyindən bir nəfər gəlmişdi və o, sizin üç müxtəlif dildə nəşr olunmuş kitablarınızı gətirib». Çingiz dedi: «Mənim masamın üstündə qoyun, sonra baxaram». Və biz söhbətimizə davam elədik. Hər birimiz bu situasiyada insan təbiətinə uyğun olaraq tez gedib bu kitablara baxmaq istərdik. Şan- şöhrətə qarşı xüsusi etinasızlıq - bu, heç şübhəsiz ki, hələ heç kim tərəfi ndən araşdırılmayan Çingiz Aytmatov dünyasının bir zirvəsidir. Mən ətrafının məddahlığından doymayan bir rəhbər şəxsin həyatını araşdırmışam. O, yaltaqların tərifl ərini diqqətlə dinləyərək onları həvəsləndirməyi və vəzifələrini artırmağı da unutmurdu. O, özünü ən yaxşı tərəfdən təqdim etmək fəndlərini ustalıqla öyrənmışdi. Buna baxmayaraq, bir dəfə mən onun səhvini də gördüm. Böyük bir məclisdə yaltaq müğənnilərdən biri onun şəninə tərifl ər yağdıraraq, az qala göylərə qaldırdı. Hamı hiss edirdi ki, müğənninin bəlağətli danışığı səmimiyyətdən uzaqdır. Amma, mən o rəhbərin üzünə baxanda çox təəccübləndim. Yaltaqcasına tərif onun o qədər xoşuna gəlmışdi ki, gözləri dolmuşdu, yaltaqlığı tərifdən ayıra bilmirdi. 9 Ola bilər ki, özünü hamıdan yuxarıda görmək arzusu onu belə aciz vəziyyətə salmışdı?.. Yazığım gəldi ona. Çingiz Aytmatovun xasiyyəti bunun tam əksi idi. Onun əsərləri 177 dilə tərcümə olunub, o, planetimizin kitabı ən çox satılan yazıçılarındandır. Ruslar, ingilislər, almanlar, fransızlar, çinlilər və yüzlərlə başqa xalqların layiqli nümayəndələri onu hələ sağlığında böyük yazıçı adlandırıblar. Oysa, hətta təmiz ürəkdən gələn belə səmimi tərifl ərə reaksiya vermirdi. O qədər istedadlı şəxsiyyətlər yaltaq tərifl ərə aldandıqlarına görə zərər çəkiblər ki... Şıken isə möcüzəli xüsusiyyətə malik idi - o, bu cür şirnikləndirici şeylərin cazibəsinə düşmürdü. Toplantılarda və qonaqlıqlarda ona tərifl ər yağdıranda, onun beynində yalnız bir fi kir dolaşırdı: bircə bu mədhiyyələr tez qurtaraydı. Dünyanın xeyli məşhur insanları ilə ünsiyyətimin olmasına baxmayaraq, mən belə xasiyyətli adamları çox az görmüşəm. 10 BREJNEVƏ 73 ALQIŞ. Sovet İttifaqi Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Siyasi Bürosunun taqətsiz qocaları və Suslovun qəzəbi Sovet ittifaqında Stalindən sonra ən çox hakimiyyətdə olan şəxs Brejnev idi. Bu, yaltaqlığın ən iyrənc formalarının geniş yayıldığı bir dövr idi. Təşkilatçılar kimi isə əsasən hakimiyyətin nökərləri çıxış edirdilər. Bizim Çingiz Aytmatovla bırgə yazdığımız «Uçurum üzərində ovçu fəryadı» (Əsrin sonunda etiraf) adlı esselər kitabında belə misal çəkilir: «Kiyevdə Ukrayna SSR-ə Xalqlar Dostluğu ordeninin təqdimatı ilə bağlı təntənəli mərasimdə iştirakçılar Baş katibin nitqini alqışlarla 35 dəfə kəsiblər. Bundan bir qədər sonra isə Qazaxıstanda Brejnevin iştirakı ilə xam torpağın mənimsənilməsinin 20 illiyinə həsr edilmiş (15 mart 1974- cü il) mərasim olmalı idi. Qazaxıstan bu hadisəyə xüsusi olaraq hazırlaşırdı. Respublika Kommunist partiyası Mərkəzi Komitəsinin ideologiya işləri üzrə katibi S. İmaşev xüsusi toplantı keçirdi. Bu toplantıda məsul şəxslərə ciddi tapşırıq verildi ki, Brejnevi ukraynalılardan daha təntənəli surətdə və daha hörmətlə qəbul etsinlər. Vilayət, rayon və şəhərlərin rəhbərləri dərhal işə başladılar. Nəticədə Brejnevin çıxışı zamanı onun nitqi gurultulu alqışlarla düz 73 dəfə kəsildi. Beləliklə yaltaqlıq planı Ukrayna ilə müqayisədə iki dəfədən də çox artıqlaması ilə yerinə yetirildi. Şahidlər bildirir ki, Brejnev onun «dahiyanə» nitqini böyük hörmət və heyranlıqla dinləyən insanlara çox mütəəssir halda, az qala gözləri yaşararaq baxırdı. Bu hadisə yaltaqlıq üzrə rekord kimi Ginnesin kitabına düşə bilərdi». Yüklə 1,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|