Книга переведена и издана заказу фонда поддержки по политики тюркоязычных государств
Yüklə 1,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- «Muxtar Şaxanov öz zəmanəsinin vətəndaşlıq vicdanıdır. Biz bilirik ki, o, Almatıda 1986-cı ilin dekabrında baş verən hadisələrlə bağlı ədalətin bərqərar ol
- YALTAQLIĞIN ACISI BARƏDƏ HEYDƏR ƏLİYEVLƏ SÖHBƏT
90 nız təsadüfən bu vaxt sarayın yanında olan insanlar düşə bilmişdilər. Onların ümumi sayı isə maksimum 350-400 nəfər olardı. 3000 nəfər tutan böyük zal demək olar ki, boş idi. Mən Andrey Andreyeviç və Conun qarşısında utandığımdan yerə girməyə hazır idim. Mən onlara hakimiyyətlə aramda olan ixtilaf barədə danışmağa məcbur oldum. Bir qədər sonra biz tamaşaçıların qarşısına çıxaraq şeirlər oxuduq və vəziyyəti izah etdik. Con Eşberi ingilis dilinə tərcümə olunmuş şeirlərimə yüksək qiymət verərək, xalqın maraqlarının müdafi ə olunması ilə bağlı ictimai işlərdə mənə uğurlar arzuladı. Andrey Voznesenski isə mənə hərtərəfl i dəstəyini bildirərək Al- matı və Moskva hakimiyyətini kəskin tənqid etdi. Zalda olanlar onu ayaq üstə alqışlayırdılar. O vaxt videolentə yazılmış həmin nitqi olduğu kimi təqdim edirəm: «Muxtar Şaxanov öz zəmanəsinin vətəndaşlıq vicdanıdır. Biz bilirik ki, o, Almatıda 1986-cı ilin dekabrında baş verən hadisələrlə bağlı ədalətin bərqərar ol- ması üçün səylə çalışır. Bu isə həm Moskvada, həm də burada hakimiyyətin xoşuna gəlmir. Biz, şairin məsləkdaşları qətiyyətlə bəyan edirik ki, Şaxanovun başından bircə tük də əskik olsa, onu müdafi ə etmək üçün bütün dünyada öz səsimizi qaldıracağıq”. Həqiqətən də bizim hər addımımızı güdən hakimiyyəti, An- drey Voznesenskinin bu həmrəylik bəyanatı əməllicə qorxutmuşdu. Bununla belə onlar Alma-atıda birinci böyük beynəlxalq poeziya ax- şamının lazımi səviyyədə keçirilməsinə mane oldular. Bu da həmin hadisənin tarixçəsi. Həmin gün gecə, “Uçurum üzərində ovçu fəryadı” kitabının “Literaturnaya qazeta”- da təqdimatından sonra bizi Moskvanın tanınmış bir biznesmeni öz evinə qonaq çağırdı. “Səndən hərəkət, Allahdan bərəkət” deyiminə əməl edərək o, böyük çoxmənzilli bir binanın üç mərtəbəsini alıbmış. Bir mərtəbədə hamam, ikincisində yeməkxana, qonaq və istirahət otaqları, üçüncüdə isə yataq otaqları yerləşirdi. Biz suvenir kimi hələ Bişkekdə aldığımız qırğız papağını da özümüzlə götürdük. Aytmatov papağı təntənəli surətdə ev sa- hibinin başına qoyaraq bildirdi ki, qırğızlar bunu yalnız milli ruha, 91 adət-ənənənyə hörmətlə yanaşan və ya gələcəkdə bunlara lazımi dəyər verməyə qadir olan insanlara hədiyyə edirlər. Bir qədər sonra ev sahibi bizə öz hamamını göstərdi. Orada sıra ilə qırğız papaqları düzülmüşdü. Bizim bağışladığımızdan daha gözəl olan bu papaqlar hamama girəndə başa qoymaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. Sən demə bu iş adamı Qırğızıstanla birbaşa ticarətlə məşğuldur. Bizimlə bir- likdə onun evində daha bir çox varlı şəxs qonaq idi. O, bildirdi ki, “Uçurum üzərində ovçu fəryadı” kitabından bir neçə nüsxəni bəzi varlı adamlara da bağışlayıb. Digər iş adamı isə təklif irəli sürdü: “Gəlin Aytmatova Moskvada iki otaqlı, Şaxanova isə birotaqlı mən- zil bağışlayaq. Rusiya belə istedadları özünə cəlb etməklə qətiyyən uduzmaz”. Lazım olan pul tezliklə toplandı. Mənzillərin qeydiyyatı ilə əfqan müharibəsi əlili, Berik adlı Moskvada yaşayan bir qazax (o və arvadı iş adamı idilər) məşğul olurdu. Berik elə yerindəcə bizim sənədlərimizi cibinə qoydu ki, guya bağışlanan mənzilləri adımı- za keçirəcək. Hamı ayağa qalxıb bizim Moskvadakı məzillərim- izin şərəfi nə badə qaldırdı. Moskvadan qayıdanda isə Berik bizim sənədləri qaytardı. Sonradan məlum oldu ki, bu adam fırıldaqçı imiş. O, bizim adımızdan mənzilləri sataraq yoxa çıxdı... Beləcə biz kor- peşiman geri qayıtdıq. 92 YALTAQLIĞIN ACISI BARƏDƏ HEYDƏR ƏLİYEVLƏ SÖHBƏT 1997-ci ilin martında Azərbaycanın mədəniyyət naziri Polad Bülbüloğlu prezident Heydər Əliyevin tapşırığı ilə mənə və Aytma- tova bizim “Sokrat haqqında xatırələr gecəsi”- dramının premye- rasına rəsmi dəvətnamə göndərdi. Bu ərəfədə həm də Azərbaycan ədəbiyyatının klassiki Səməd Vurğunun 90 illiyi qeyd edilirdi. Ayt- matovla mən Polad Bülbüloğluya bu tədbirdə də iştirak edəcəyimiz barədə əvvəlcədən razılıq vermişdik. Hətta təyyarəyə biletlərimiz də hazır idi. Amma, elə bu vaxt Qırğızıstan Respublikasının prezidenti Əsgər Akayevin Çingiz Aytmatova “Xalq qəhrəmanı” adının ver- ilməsi barədə fərmanı dərc olundu. Təltif edilmə mərasiminin tar- ixi isə məhz bizim Bakıya uçacağımız günə təyin olundu. Şıken Akayevə zəng vuraraq “Mükafatı Bakıdan qayıtdıqdan sonra almaq olarmı?” – soruşdu. Amma, prezident buna razılıq vermədi. “Başqa yol yoxdur, azərbaycanlı qardaşlarımızın yanına sən tək gedərsən”, - Aytmatov dedi. Aytmatov “Uçurum üzərində ovçu fəryadı” kitabının rus dilində olan variantının forzasında hər bir kəlməni götür-qoy edərək Heydər Əliyevə müəllif arzularını yazdı. Mənim də imzamı götürərək xahiş elədi ki, kitabı şəxsən prezidentin özünə təqdim edim. Bakı aeroportunda məni Polad Bülbüloğlu və Qazaxıstanın səfi ri Rəşid İbrayev qarşıladılar. O axşam mən “Sokrat haqqında xatırələr gecəsi”- dramının premyerasında oldum. Bu həmin əsərin dördüncü səhnələşdirilməsi idi. Tamaşaya musiqini Polad Bülbüloğ- lu özü yazmışdı. Tamaşanın sonunda mən həm də Aytmatovun adın- dan çıxış edərək, teatr artistlərinə yaxşı aktyor oyununa görə təşək- kürümü bildirdim. İkinci gün mən Səməd Vurğunun 90 illiyinə həsr olunmuş təntənəli gecədə iştirak etdim. Prezidiuma çıxmazdan əvvəl Po- lad Bülbüloğlu məni prezident Heydər Əliyevlə tanış etdi. Bu bi- zim ilk görüşümüz idi. Bundan əvvəl mən onu yalnız televizordan görmüşdüm. O, çox sakit, ünsiyyətə açıq insan imiş. “SSRİ xalq dep- Yüklə 1,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|