KöRPƏ SƏSİ, ana nəFƏSİ
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Salatın Əhmədli 261
- Salatın Əhmədli 262
- Salatın Əhmədli 263 BİR ÇANAQ UN
- Salatın Əhmədli 264
- Salatın Əhmədli 265
- Salatın Əhmədli 266
Salatın Əhmədli 261 çay samovarın dəmkeşində dəm alırdı. Firuzə bir stəkan çay süzüb Həsənin qabağına qoydu. Həsən süfrəyə qoyulmuş konfetə gözünün ücu ilə də bax- madı, çayını dişləmə qəndlə içdi. Konfetlə içsəydi, çiçəklərdən dəmlənmiş çayın ətrini, dadını bilməyəcəkdi. Həsən «bəh-bəhlə» dalbadal iki-üç stəkan çay içdi. Hər dəfə ağzına çaydan bir qurtum aldıqda ləzzətini duymaq üçün gözlərini yumub yavaş- yavaş udurdu. Həsən əllərini göyə açaraq Allaha şükr etdi. Əlini süfrədən çəkdi. Oturduğu yerdə gözgörəcəyi qədər üfüqlərə doğru uzanan dağlara baxdı, doyunca baxdı. Ürəyindən nələr keçdi, onu bir Allah bildi. Dilinin ucundan bir misra düşdü: - Əmiqızı, Səməd Vurğun deyib ki, gedirəm, bəlkə bu dağlara bir də gəlmədim… Əmisiqızı Həsənin fikir nizamını pozmaqdan qorxub ustufca pıçıldadı: - Əmioğlu, bunu Səməd Vurğun deməyib, Məmməd Araz deyib. - Hə? Düz deyirsən, əmiqızı, dağları gördüm, fikrim çaşdı. – Sonra üzünü Firuzəyə döndərib: Salatın Əhmədli 262 - Mənim bir dəftərlik şeirim var, şəhərə qay- ıdım, onu sənə göndərəcəyəm,–dedi – saxlayarsan, bəlkə bir gün gəldi, lazım oldu. - Əmioğlu, mən sənin şeir dəftərini neyləyirəm? Nə qədər olmasa, ora şəhər yeridir, yenə orada verib çap elətdirə bilərsən. Burada it-bata düşər. Həsən incik və üzüntülü səslə dilləndi: - Eh, nə bilim, ay əmiqızı, bəs mən onu kimə verim, heç kimə etibar edə bilmirəm. Həsən yaşarmış gözlərini silib sözünə davam etdi: - Nə isə, əmiqızı, mən səndən yerdən-göyə qədər razıyam, çox razıyam. Sən mənə qayğısız uşaqlıq çağlarımı, dəliqanlı gəncliyimi xatırlatdın. Al- lah səndən razı olsun. İndisə icazə ver, gedim. Gəldim səni gördüm. Dağlarla, obamla görüşdüm. İndi gedim, yolçu yolda gərək, getsəm yaxşıdır. Həsən əmisiqızı ilə, uşaqları ilə öpüşüb- görüşdü, həsrətlə bir də dağlara baxdı və ayaqlarını sürüyə-sürüyə maşina tərəf getdi. Firuzə yaşarmış gözlərini silib onun arxasınca bir stəkan su atdı. Ancaq suyun aydınlığı olmadı; bu, Həsənin kəndə axırıncı gəlişi oldu. Salatın Əhmədli 263 BİR ÇANAQ UN - Anan ölsün, ay bala, anan kar olaydı, bu xəbəri eşitməyəydi. Axı sən qanlı-qadalı müharibənin ağzından sağ-salamat sovuşub gəldin, düşmənlərə can vermədin. Bəs bu nə iş idi başımıza gətirdin? Bu bəla hardan gəldi bizə, kimin nəzərinə gəldik? Ana bu kəlmələri hey təkrar edir, gözünün yaşını leysan kimi tökürdü. Pis xəbər tez yayılırmış. Oğlunun başına gələn faciə tezliklə kəndə də çatdı; Əmrah qəzaya düşüb, xəstəxanada yatır, ayağının birini də itirib. Ana eşitdiyi acı xəbərdən sarsıldı, başına-gözünə döydü. Bir az ağlayıb Bakıya-oğlunun yanına getmək üçün hazırlıq görməyə başladı. Yır-yığış elədi, hazırla- şıb Bakıya gedən qatara mindi. Kupeyə keçib bir küncə qısıldı. Balasının taleyini yadına salıb yenidən ağlamağa başladı. Başını qaldıranda bir qadının səbrlə, diqqətlə ona baxdığını gördü. Bir xeyli müddət dinib danışmadılar. Qadın ananın sakitləşdiyini görüb dil- ləndi: Salatın Əhmədli 264 - Ay bacı, bayaqdan sənə fikir verirəm, elə hey öz-özünə danışıb ağlayırsan. De görüm, dərdin nədir? Niyə ağlayırsan? Bu qədər göz yaşı tökməkmi olar, bir aram ol, sakitləş, danış görək, hardan gəlib-hara gedirsən? Zərnişan ana «Anan ölsün, ay bala» deyə-deyə dərdini danışmağa başladı: - Ay bacı, dərdim böyükdür, oğlum hərbi xidmət- dəydi, qəzaya düşüb, xəstəxanada yatır, deyilənə görə, bir ayağı da yoxdur. Bunu deyib ana daha da bərkdən hönkürdü. Qadın uzun-uzadı anaya nəzər saldı. Üzündə acı təbəssüm qarışıq bir təəssüf hissi yarandı. Qəlbində bir-birinə əks fikirlər mübarizə aparmağa başladı. İndi qadın nə edəcəyini bilmir, anaya öz başına gələnləri danışıb təskinlikmi versin, yoxsa sadəcə susmaqla dərddən büzüşüb yumağa dönmüş ananın dərdinə şərikmi çıxsın? Ananın yanıqlı səsi qadının ürəyini köz-köz etdi, bir ana kimi onun dərdlərini öz dərdi bildi. Susmağı özünə rəva görmədi. Çətin olsa da, başına gələnləri danışmaq qərarına gəldi. Onun üçün fərqi yox idi ki, ana onun etdiyi hərəkəti necə qəbul edəcək; pismi, Salatın Əhmədli 265 yaxşımı? O illəri xatırlamaq çox ağır idi, buna baxma- yaraq danışmağa başladı: -Mən indi sənə başıma gələni danışacam… Qadının səsi titrədi, söhbətini yarımçıq kəsdi. Hiss olunurdu ki, boğazına yığılmış qəhəri udmağa çalışır. Nəmli gözlərini qadının üzünə dikmişdi... Nəhayət, özündə təpər tapıb sakitləşdi. Gözləri yol çəkdi... … Müharibə vaxtı idi, hər yerdə aclıq hökm sü- rürdü. Qışın oğlan çağıydı, çöldə qar dizə çıxırdı. Çölə-bayıra çıxan kimi ayaz, şaxta adamın qədəmlərini dondururdu. Evdə sobaya qoymağa odun, çörək bişirməyə bir ovuc un tapılmırdı. Uşaqlar acından ağlaşırdı. Evin başıpapaqlısı müharibəyə getmişdi. Nəsibə evdə həm kişi, həm arvad idi. Səhərlər uşaqları evdə tək-tənha, başsız qoyub kolxo- zun işinə gedirdi. Axşam olanda uşaqların yanına qayıtmaq istəmirdi; xəcalət çəkirdi. Ac uşaqlar ananın əllərinə baxır, əli boş görüb ağlaşırdılar. Deyilənə görə, Nəsibə cavanlığında çox gözəl olub. Qibtə ediləcək qədər gözəl imiş. Ərini də çox sevirmiş, gözlərini gecə-gündüz ərinin getdiyi yollara dikib müharibənin qurtaracağı günü səbirsizliklə Salatın Əhmədli 266 gözləyirmiş. Beş balasını başına yığıb birtəhər dolanırmış. Lap nağıllardakı kimi. 1943-cü ilin qışı sərt gəldi, aclıq çox evlərə yas gətirdi. Analar bir gündə üç balasını bir qəbrə qoyanda Nəsibəni gördükləri dəhşətə salırdı. Balalarının acından ölməməsi üçün gecə-gündüz çalışsa da, gündə bircə dəfə də olsa onlara verməyə bir tikə çörək tapmırdı. Nəsibə çox götür-qoydan sonra kəndin kənarında yerləşən dəyirmana gedib dəyirmançıdan taxıl biçimi- nə qədər borc un almaq qərarına gəldi. Dəyirmançı ona diqqətlə qulaq asdı. Nəsibənin həyadan və utancaqlıqdan pul kimi qızarmış üzünə baxdı. Üzündə iyrənc bir təbəssüm, gözlərində hiyləgər bir ifadə yarandı. Dəyirmançı ona bir çanaq un uzadıb iyrənc səslə dedi: - Bunun əvəzi bilirsən nədir? Nəsibədən səs çıxmadığını görüb ürəkləndi: - Səndə çoxdan gözüm var. İndi öz ayaqlarınla gəlib çıxmısan, uşaqların da, özün də heç vaxt ac qalmayacaqsınız, qarnınız doyacaq, heç bilməyəcək- siniz aclıq nə deməkdir,-səsinə ara verdi, hiyləgər baxışlarını yerə dikdi, Nəsibəyə yazığı gələn bir səslə Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|