Kur’an-i keriM’İn cihad ve teröre bakişI

  
 
 
9
“ Kendi görüşümle ictihad edeceğim ve bundan da geri kalmayacağım.” Bunun 
üzerine Peygamberimiz eliyle onun göğsüne vurarak; “ – Rasulüllah’ın elçisini, onun 
memnun edecek şekilde başarılı kılan Allah’a hamdolsun” buyurdu.
25
 
 Cihad ve Müctehid kavramlarında ifade ettiğimiz gibi, ictihadın amacı da 
Allah’ın rızası olması gerekir. Yani İlay-ı Kelimetüllah uğrunda, Müslümanların 
faydası için ve metodun da tutarlı ve şer’i olması kaydıyla yapılan bütün zihinsel 
çabalar ictihaddır, bunu yapan kimseye de müctehid denir.
26
 
 
      
II. CİHADIN AMACI VE KAPSAMI 
 
Cihadın gayesi, toplumdaki fitneyi kaldırmak, zulümleri önlemek, insanlara 
Allah’ın adını ulaştırmak ve bu noktadaki bütün engelleri kaldırmaktır.
27
 Cihad 
vesilesiyle insanları baskılardan ve zulümlerden kurtarıp insanların İslam’ı selim bir 
akılla tanımalarına olanak sağlamaktır.
28
 Aksi takdirde yeryüzü fesada uğrayıp, 
toplumda zulüm, baskı ve sıkıntılar ortaya çıkacaktır, bu şekilde de insanlık 
yozlaşacak ve dünya yaşanmaz bir hal alacak ve bu dünya ile beraber insanlar ebedi 
yaşamın olduğu ahiret yurdunda da hüsrana uğrayacaklardır. Ancak kullarını seven, 
onlara merhamet eden Yüce yaratıcı bu yozlaşmaya inanan kullarının seyirci 
kalmasından hoşnut olmadığı için cihadı emretmiş ve bu sorumluluğu inanan 
kullarına yüklemiştir.
29
 İşte bu sayede (cihad sorumluluğu yerine getirildiği takdirde) 
toplum haklarına kavuşarak feraha erişir ve insanlarla Allah arasındaki engeller 
kaldırılmış olur.
30
 
  
                                                 
25
 İbn Hazm, el-İhkam fi Usüli’l-Ahkâm,  Mısır, trsz. , s. 811; Ebu Davud, a.g.e. , Akdiyye, 3/303, had. 
No: 3592. ; Tirmizi, es-Sünen, Ahkâm/3, 3/616, Çağrı Yay. İst. 1992. 
26
 TDV İslam Ansiklopedisi, XXI/432. 
27
 Kutub, Tefsir, I/468; Elmalılı, a.g.e. , III/60. 
28
 İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim,  Daru’l-Hadis, Kahire, 2000, I/376;   Derveze, a.g.e. ,  V/280; 
Elmalılı, a.g.e. , III/60-61. 
29
 Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı, (çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk), Işaret Yay. Ist. 2000, s.679 
30
 Derveze, a.g.e. , IV/440. 

---

  
 
 
10
Bu çerçevede düşündüğümüz zaman cihad bir ibadettir. Çünkü cihad, İslam’ı 
yani Yüce Yaratıcı’nın insanlar için seçmiş olduğu iki dünya saadetini insanlara 
taşıma çabasıdır. Cihadın amacı kâfirleri ortadan kaldırmak için açılmış bir savaş 
değil, Allah’ın ortaya koymuş olduğu hayat biçimini hâkim kılmak için mücadele 
ederek insanlığı, zulmün ve tuğyanın karanlıklarından  İslam’ın aydınlığına 
kavuşturmak, bu sayede insanların hem bu dünyalarında hem uhrevi yaşamlarında 
felaha kavuşmalarını sağlamak ve insanlara İslam’ın nurunu ulaştırmaktır. Yani 
karanlıkta kalmış ya da karanlığa maruz bırakılmış insanların gönüllerini İslam’a ve 
onun güzelliklerine açma çabasıdır.
31
  
Bütün bu çalışma ve gayretlerin Kur’an-i ilkeler çerçevesinde olması gerekir, 
bu ölçüler çerçevesinde yeryüzü yaşanılır hale getirilir, fitne ve fesad ortadan 
kaldırılır, ne şekilde ve kim tarafından yapılırsa yapılsın zulümler önlenirse toplum 
felaha kavuşur, insanlar barış ve mutluluk içerisinde yaşamlarını sürdürürler. 
 
1.  Cihad İnsana ve Topluma Güvenlik Kazandırma Amacı 
Güder 
 
İman eden kimse kendi içinde güvene ulaştığı gibi, imanının kazandırdığı ahlak 
açısından toplum içerisinde emin ve güvenilirlik kazanır. Mü’min, neye inandığının 
bilincinde olan ve imanından aldığı şuurla çevresine güven veren, elinden ve dilinden 
kimsenin zarar görmediği kimsedir.
32
 
İslam’ın hedefi, insanları  İslam  şuuruyla bilinçlendirip, kendi kendini kontrol 
edebilen, iyilikleri yüce bir amaç için yapabilen, kendisi için istediğini başkaları için 
de isteyen kişilikler yetiştirmektir.
33
 Bu anlayışın hâkim olduğu toplumda huzur, 
barış ve güven olur, insanlar arasında isyan, kavga ve anlaşmazlıktan eser kalmaz. 
Allah’ın rızasına uygun şekillenen bir toplumda bütün insanlar güven ve karşılıklı 
                                                 
31
 Mevdudi, Tefhimu’l-Kur’an, I/150. 
32
 Buhari, a.g.e. , İman 4; Müslim, a.g.e. , İman 64; Ebu Davud, a.g.e. , Cihad 2; Nesai, a.g.e. , İman 9.  
33
 Buhari, a.g.e. , İman 6; Tirmizi, a.g.e , Sıfatü’l-Kıyame 60; İbnü Mace, a.g.e. , Mukaddime 9. 

---

  
 
 
11
saygı çerçevesinde yaşamlarını sürdürür. Toplumda oluşan bu atmosferde, meydana 
gelebilecek fesat eylemlerine de fırsat verilmez.
34
   
İşte cihad bu uğurda çaba sarf etmek ve böyle bir toplumu meydana getirmek 
için yapılan mücadelelerin bütünüdür. 
Habbab b. Eret (r.a.) anlatıyor: 
“Efendimiz Kâbe’nin duvarının önünde, abasının üstüne oturmuş 
gölgeleniyordu. O’na Müslümanların uğradığı eziyetlerden şikayetlenerek;  
‘Ya Rasulallah, bize dua etmeyecek misiniz, Allah’tan yardım dilemeyecek 
misiniz?’ dedik. Peygamber (s.a.v.) buyurdu ki;  
‘Sizden önceki milletler Hakka inananları tutar, yere gömerler, başını testere ile 
biçerler, cesedini demir taraklarla tararlardı da adamlar yine de davalarından 
vazgeçmezlerdi. Allah (c.c.) bu davayı öyle muzaffer kılacaktır ki, bir yolcu 
San’a’dan atına binecek, Hadramut’a kadar gelecek de, Allah’tan başka kimseden 
korkmayacak. Fakat siz acele ediyorsunuz.’ ”
35
 
İslam bütün yönleriyle hayata hâkim olduğu, insanlar İslam’ın getirdiği 
ölçülere samimiyetle uydukları zaman böyle bir sonuç meydana gelir. Bu şekilde 
olduğu zaman hiçbir kimse, başka biri için kötülük düşünmez, başkasının hakkına 
tecavüz etmeye kalkışmaz. Yaptığı her davranışının mutlaka hesabını vereceğinin 
bilincinde olarak, kötülüklerden uzak iyilik ve güzelliklere yakın olur. Kendisi için 
istemiş olduğu güzelliği başkaları için de ister. Cihad faaliyeti de işte bu ahlakı 
yaygınlaştırma çabası ve bu ahlakı bozmaya kalkışan kimselere karşı koyma 
çabasıdır. Bu durumun gerçekleşmesi için cihad faaliyetini yapacak mücahid 
kimselere ihtiyaç vardır ki, böyle kimseler İslam’ın güzelliklerini, emir ve nehiylerini 
öncelikle kendi nefsinde gerçekleştirsin, sonra diğer insanlara ulaştırsın ve bu sayede 
insanlar arasında ki ilişkileri güçlendirip toplumda huzur ve güveni hâkim kılsın. 
 
 
                                                 
34
 Elmalılı, a.g.e. , II/67. 
35
 Buhari, a.g.e. , Cihad 7.   

---