M-61 I e. d prof., Zahid Fərrux Məmməd
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
186 əmanətlər üzrə kompensasiya ödənilməsi qaydalarını müəyyən edir. Əmanətlərin s ığortalanması sisteminin yaradılmasının məqsədi banklar və xarici bankların yerli filiallarıödəmə qabiliyyətini itirdikdə, fiziki şəxslərdən əmanətə qəbul olunmuş pul vəsaitinin itirilməsi riskinin qarşısını almaq, ma- liyyə və bank sisteminin sabitliyini və inkişafını təmin etmək- dir. Sığortalanmışəmanət—qorunan əmanətçinin qorunan əmanətinin Fond tərəfindən kompensasiya ödənilən hissəsidir. Əmanət çi—bankda əmanəti olan, habelə qanunvericiliyə və/və ya müqaviləyəəsasən əmanətə sərəncam vermək hüququ olan şəxsdir. Qorunan əmanətçi—aşağıdakılar istisna olunmaqla, bankda əmanəti olan fiziki şəxsdir: bankın MüşahidəŞura- sının, Audit Komitəsinin, idarə heyətinin üzvləri və onların yaxın qohumları (ər/arvad, onların valideynləri vəövladları, o cümlədən övladlığa götürülənlər, bacı və qardaşları); bankın 10 faiz və daha çox səsvermə hüququ verən səhmlərinə malik olan şəxslər və onların yaxın qohumları (ər/arvad, onların valideynləri vəövladları, o cümlədən övladlığa götürülənlər, bacı və qardaşları); kompensasiyaların ödənilməsi barədə elanın ilk dəfə dərc edildiyi tarixdən əvvəlki təqvim ili ərzində bankın auditini keçirmiş kənar auditorlar. ştirak çı bank—bu qanunla müəyyən edilmişqaydada Fonda sığorta haqlarıödəməköhdəlikləri daşıyan bank və ya xarici bankın yerli filialıdır. Birgəəmanət hesabı—iki və ya daha çox fiziki şəxsin sahi- bliyində olan və onlardan birinin və ya bir neçəsinin imzası ilə sərəncam verilə bilən bank hesabıdır. Sığorta haqları—bu qanunla müəyyən edilmiş qaydada iştirakçı bankın Fonda ödədiyi üzvlük, təqvim vəəlavə haqlardır. Sığorta hadisəsi—iştirakçı bankın məcburi ləğv edilməsi və ya müflis elan olunması, yaxud qanunvericiliyə müvafiq olaraq əmanətlər üzrəöhdəliklərin yerinə yetirilməsinə morato- 187 rium tətbiq edilməsi barədə məhkəmə qərarının qüvvəyə minməsi vəbankın əmanətçilər qarşısında öz öhdəliklərini qanun və ya müqaviləşərtlərinə uyğun yerinə yetirə bilməməsi faktının Mərkəzi Bank tərəfindən təsdiq edilməsidir. Sığorta hadisəsinin baş verdiyi gün—bu qanuna müvafiq olaraq Mərkəzi Bankı tərəfindən Fonda göndərilən bildirişdə sığorta hadisəsinin baş verməsi günü kimi qeyd olunan tarixdir. Kompensasiya—sığorta hadisəsi baş verdikdə, qorunan əmanət çilərəödənilən pul vəsaitidir. Əmanətlərin s ığortalanması məqsədləri üçün bu qanunla Əmanətlərin S ığortalanması Fondu yaradılır. Sığorta qanun- vericiliyinin müddəaları Fondun fəaliyyətinəşamil edilmir və bu fəaliyyət üçün xüsusi razılıq (lisenziya) tələb olunmur. Fiziki şəxslərin əmanətlərinin cəlb edilməsi üçün bank lisenziyasına malik olan bütün banklar və xarici bankların yerli filialları Fondun məcburi iştirakçılarıdır. ştirakçı bankların Azərbaycan Respublikasıərazisindən kənarda yerlə- şən filiallar ındakıəmanətlər Fond tərəfindən sığorta olunmur və onlar üzrə kompensasiya ödənilmir. Xarici bankın öz ölkəsindəki əmanətlərin (depozitlərin) sığorta sistemi onun Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən filialını (filiallarını) əhatə etdikdə, xarici bankın yerli filialındakıəmanətlər Fond tərəfindən sığorta olunmur, bu şərtlə ki, həmin ölkədəəmanətlərin sığortalanması sisteminin qaydaları bu qanunla müəyyən olunmuşşərtlərdən az əlverişli olmasın. Əks təqdirdə xarici bankın yerli filialındakıəmanətlər bu qanunla müəyyən edilmiş qaydada əlavə sığortalanmalıdır. Fond aşağıdakı funksiyaları həyata keçirir: 1. iştirakçı bankların reyestrini tərtib edir və onlara şəhadətnamələr verir; 2. sığorta haqlarını yığır və onların uçotunu aparır; 3. öz əmlakını idarə edir və ona dair sərəncam verir; 4. sığorta hadisəsi baş verdikdə, əmanətçilərin tələblərin- in uçotunu aparır və kompensasiya ödəyir; 188 5.Fondun funksiyalarının yerinə yetirilməsi üçün iştirakçı banklardan bu qanunla müəyyən edilmiş lazımi məlumatı (o cümlədən, əmanət siyasəti haqqında) və hesabatları alır; 6. bu qanuna müvafiq olaraq Fondun qaydalarını qəbul edir; 7. öhdəliklərini yerinə yetirmək üçün vəsaiti çatışmadıq- da, maliyyə bazarlarından, Mərkəzi Bankdan və ya Azərbaycan hökumətindən borc vəsaitləri cəlb edir; 8. öhdəlikləri üzrə kompensasiya ödədikdə, həmin məblə- ği reqress qaydas ında iştirakçı bankdan tələb edir; 9. iştirakçı banklardan sığorta haqlarıüzrə borcun və hesablanmış dəbbə pulunun ödənilməsini tələb edir və bu barədə Mərkəzi Banka məlumat verir; 10. əmanətlərin sığortalanması sisteminin fəaliyyətini tə- min edən digər funksiyaları həyata keçirir. Fondun sığorta ehtiyatları aşağıdakı mənbələr hesabına formalaşır: 1. iştirakçı bankların üzvlük haqları; 2. iştirakçı bankların təqvim haqları; 3. iştirakçı bankların əlavə haqları; 4. Fondun buraxdığı uzunmüddətli borc öhdəlikləri hesa- bına cəlb olunan vəsait; 5. iştirakçı banklar tərəfindən ödənilən dəbbə pulları; 6. cari xərclər çıxılmaqla, Fondun vəsaitinin idarə olunm- ası nəticəsindəəldə edilmiş gəlir; 7. qrant, ianələr və ya qanunvericilikdə qadağan edilmə- miş digər mənbələrdən daxil olan vəsaitlər; 8. kompensasiyaların ödənilməsi üçün çatışmayan məblə- ğdə al ınmış borc vəsaitləri; 9. reqress qaydasında tələb hüququ ilə bankdan və ya xarici bankın yerli filialından alınan vəsaitlər. ştirak çı banklar Fondun reyestrinə daxil olduqdan sonra 10 təqvim günü müddətində Fondun Mərkəzi Bankda olan hesabına 10 (on) min manat məbləğində birdəfəlik üzvlük haqqıödəyirlər. Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|