M. A.Əhmədov, H. M. Məhəmmədli
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
~ 100 ~ sistemlərini alarıq: D X=0, (3.10) D T X=0 (3.11) Göründüyü kimi, Petri şəbəkəsi onda və ancaq onda yaşarlı olur ki, (3.10) və (3.11) şərtlərini ödəyən, elementləri müsbət, tam, sıfırdan fərqli X vektoru mövcud olsun. 3.7 yarımfəslində göstərildiyi kimi Petri şəbəkəsinin invariantlarının tam ədədli xətti proqramlaşdırma üsulu və Tudik alqoritmindən istifadə etməklə təyini böyük hesablama resursları tələb edir və böyük ölçülü matrislər üçün istənilən nəticəni vermir. Odur ki, həmin çatışmamazlığı aradan qaldırmaq üçün seyrəkləşdirilmiş matrislər texnologiyası və xətti cəbr metodlarından geniş istifadə olunur [19]. Bu metodlar aşağıdakılara əsaslanır. (3.10) sisteminin X=(x 1 , x 2 ,...,x n ) müsbət, tam, sıfırdan fərqli həlli Petri şəbəkəsinin P – invariantı adlanır. (3.11) sisteminin X=(x 1 , x 2 , ...,x m ) müsbət, tam, sıfırdan fərqli həlli Petri şəbəkəsinin T- invariantı adlanır. Əgər m=n olarsa, yəni matrisin sətir və sütunlarının sayı bir- birinə bərabərdirsə, onda P- və T-invariantları Qauss üsulu ilə təyin olunur. Əks halda (m≠n) D matrisinin R ranqı hesablanır və fundamental həllər çoxluğunun ölçüsü təyin edilir (L=n-R). L=0 olduqda sistem ancaq trivial həllə malik olur. Əgər R n olarsa, (n-R) sayda dəyişən sərbəst seçilir və həmin sayda da xətti-asılıolmayan fundamental həllər tapılır. Alınan həllər aşağıdakı kimi analiz olunur: Əgər bütün fundamental həllər müsbət, tam, sıfırdan fərqlidirsə, onda həmin həllər Petri şəbəkəsinin P- və T-invariantları hesab olunurlar. (3.10) və (3.11) xətti tənliklər sisteminin mümkün olan həlləri tapıldıqdan sonra Petri şəbəkəsinin invariantları təyin olunur və onların əsasında şəbəkənin əsas xassələri – məhdudluq, təhlükəsizlik və saxlanıqlıq xassələri P-invariantla, yetərlilik və yaşarlılıq xassələri isə T-invariantla analiz olunur. ~ 101 ~ 3.11. İkiəlli manipulyatorun fəaliyyət alqoritminin Petri şəbəkəsi ilə tədqiqi Vərəqləri işçi zonasının masasından nəqliyyat sisteminə yükləyən xüsusiləşdirilmiş ikiəlli manipulyatorun misalında ÇİM-in fəaliyyət alqoritminin Petri şəbəkəsi ilə tədqiqi mərhələlərinə baxaq. ÇİM-in struktur sxemi şəkil 3.8-də göstərilmişdir və aşağıdakı qurğulardan təşkil olunmuşdur: vərəqləri paralel şəkildə ikiəlli manipulyatorun işçi masasına (1) nəql edən avtomatik nəqliyyat sistemi (2); xüsusiləşdirilmiş ikiəlli manipulyator (3); vərəqləri emal üçün növbəti emal mərkəzinə nəql edən avtomatik nəqliyyat sistemi (4) və onun işçi masası (5). ÇİM aşağıdakı kimi fəaliyyət göstərir: xüsusi təyinatlı vərəqlər iki- iki paralel olmaqla ikiəlli manipulyatorun işçi masasına nəql olunur; ikiəlli manipulyator vərəqləri masadan götürərək işçi masasına nəql edir və vərəqlər nəqliyyat sistemi vasitəsi ilə emal mərkəzinə nəql olunur. Proses ardıcıl olaraq təkrarlanır. ÇİM-in fəaliyyətini ifadə etmək üçün situasiyaları hadisələrə bölərək hər bir hadisəyə uyğun ) 9 , 1 ( i P i predikatlarını təyin edək: P 1 – vərəqlərin ikiəlli manipulyatorun masasında olmaması; P 2 – vərəqlər ikiəlli manipulyatorun masası üzərindədir; P 3 – vərəqlər manipulyatorun masası üzərindədir və manipulyator ilkin vəziyyətdədir; P 4 – manipulyator ilkin vəziyyətdədir; P 5 – manipulyator ilkin vəziyyətdədir və onun tutqacı bağlıdır; P 6 – manipulyator son vəziyyətdədir və tutqacı açıqdır; P 7 – manipulyator son vəziyyətdədir və onun işçi zonası boşdur; P 8 – manipulyator son vəziyyətdədir və onun işçi zonası məşğuldur; P 9 – manipulyator son vəziyyətdədir və onun tutqacı açıqdır. Göstərilən predikatlara aşağıdakı aktiv hərəkətlər – keçidlər uyğundur t j (j= 7 , 1 ); t 1 – nəqliyyat sistemi işləyir; t 2 – nəqliyyat sistemi işləmir; t 3 – manipulyatorun tutqacının qoşulması; t 4 - manipulyatorun qoşulması; t 5 – manipulyatorun tutqacının ~ 103 ~ qoşulması; t 6 - manipulyatorun qoşulması; t 7 – manipulyatorun işçi zonasının boşaldılması. Bu halda “şərt hərəkət” şəklində produksiyalar aşağıdakı kimi olacaqdır. 7 8 6 9 5 7 6 3 4 3 2 2 1 1 ; ; & ; & ; ; t P t P t P P t P P t P t P Nəzərə alsaq ki, n=9 və m=7 giriş və çıxış matrisləri aşağıdakı kimi olacaqdır: ; 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 D ; 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 D Uyğun olaraq insidentlik matrisi aşağıdakı kimi olacaqdır: 0 1 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 D İnsidentlik matrisinin ranqı (R- ) hesablanaraq fundamental həllər çoxluğunun ölçüsü təyin edilir: (L=3) – P invariantlar üçün və (L=1) - T invariantlar üçün. Beləliklə, (1.10) və (1.11) tənlikləri aşağıdakı şəkildə olacaqdır: Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|