M. A.Əhmədov, H. M. Məhəmmədli



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə28/37
tarix08.10.2017
ölçüsü2,8 Kb.
#3692
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   37

 
 
~ 97 ~ 
 
Şəkil 3.7. ÇİM-in produksiya qaydaları ilə təsvirindən Petri 
şəbəkəsinə çevrilmə prosesinin ümumiləşdirilmiş alqoritminin blok-
sxemi. 


 
 
~ 98 ~ 
3.10. Çevik istehsal modulunun fəaliyyət alqoritminin Petri 
şəbəkəsi ilə tədqiqi mərhələləri 
 
ÇİS-in  idarəolunmasında  və  modellərinin  tədqiqində  Petri  
şəbəkələrinin 
xüsusiyyətlərinin 
təyininə 
3.7 
yarımfəslində 
baxılmışdır.  Göstərilmişdir  ki,  Petri  şəbəkəsinin  əsas  xassələrinin 
analizi  üçün  daha  səmərəli  metodlar  kimi  nailolma    ağacının 
qurulması  və  şəbəkənin  matris  təsviri  yanaşma  metodları  geniş 
istifadə  olunur.  Eyni  zamanda  qeyd  olunmuşdur  ki,  müəyyən 
üstünlüklərə  görə  bu  metodlardan  da  ikincisi,  yəni  matris  təsviri 
yanaşma  metodu  daha  perspektivli  hesab  olunur.  Odur  ki,  matris 
təsviri yanaşma metodunun istifadə mərhələlərinə baxaq [11]. 
Petri şəbəkəsinin matris təsvirinin yanaşma metodunda  
şəbəkənin giriş və çıxış  funksiyaları  iki  -  D
-
  və  D
+
  matrisləri  ilə  
təyin olunur.  Bu halda matrislər uyğun olaraq hər bir keçidi m-sayda 
elementdən ibarət olan sətir və hər bir mövqeyə n sayda elementdən 
ibarət olan sütun olmaqla qurulur. 
D
-
[j, i]=# (P
i
, İ(t
j
)); D
+
[j, i]=# (P
i
, 0(t
j
)). 
Göründüyü  kimi,  Petri  şəbəkəsini  onun  standart  formasına 
ekvivalent şəkildə təsvir etmək olar: N=(P,T, D
-
, D
+
, M
0
). Bu halda 
Petri  şəbəkəsinin  strukturu  vektorlar  vəmatrislər            toplusu      ilə    
təyin   olunur.     Giriş   D
-
 və   çıxış  D
+
  matrislərinin elementləri 
uyğun olaraq aşağıdakı kimi təyin edilir: 












.
0
);
(
0
,
1
;
0
);
(
,
1
halda
ks
t
P
r
g
d
halda
ks
t
I
P
r
g
d
j
i
ij
j
i
ij
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
 
Tutaq  ki,  l(j)  j-komponentindən  başqa  bütün  elementləri 
sıfırdan ibarət hər hansı (m x 1) -ölçülü vektorudur və t
j
 keçidi həmin 
vektorla  təyin  olunur.  Əgər  t

keçidinin  M
0
 
başlanğıc 
markerləşməsində  yerinə  yetirilməsinə  icazə  verilərsə,  onda  
M
0

l(j)

D  şərti  ödənilməlidir.  Bu  halda  3.7  yarımfəslindəki  (3.4) 


 
 
~ 99 ~ 
yazılışından istifadə etməklə t
j
 keçidinin M
0
 markerləşməsində yerinə 
yetirilməsini aşağıdakı kimi təyin etmək olar: 

( M
0
, t
j
)= M
0
-l(j) 

D
-
+ l(j) 

D
+
= M
0
+ l(j) 

D,               (3.5) 
burada  D=  D
+
-  D
-
  -  (nxm)-ölçülü  matrisi  Petri    şəbəkəsinin 
insidentlik matrisidir və elementləri aşağıdakı kimi təyin edilir: 
 











.
,
0
;
,
1
;
,
1
halda
ks
D
P
D
P
d
i
i
ij
ÿ
ÿýÿð
ÿýÿð
                         (3.6) 

= (t
j1
, t
j2
,..., t
jk
) – keçidlərin icraolunma ardıcıllıqlarını (3.5)-
də  nəzərə  almaqla  Petri  şəbəkəsinin  vəziyyətlər  tənliyini  aşağıdakı 
kimi yazmaq olar: 

( M
0


)=

( M
0
, t
j1
, t
j2
, t
j3
,..., t
jk
) = M
0
+[l(j
j1
)+ l(j
j2
)+ l(j
j3
)+ 
+...+l(j
jk
)]

D=M
0
+f(

)

D,                                                      (3.7) 
burada  f(

)=l(j
j1
)+l(j
j2
)+l(j
j3
)+...+l(j
jk


  keçidlər  ardıcıllığının 
icraolunma vektorudur. 
Matris  yanaşma  ilə  təsvir  olunan  Petri  şəbəkəsi  verilmiş 
markerləşmədə o zaman saxlanıqlı hesab olunur ki,  alınmış sıfırdan 
fərqli  çəki  vektoru  bütün  mümkün  olan  markerləşmələrdə  sabit 
qalsın. Bu halda əgər  M
0
 – ilkin markerləşmədirsə və 
M

- istənilən 
mümkün  markerləşmədirsə,  onda  M
0

X=M
i

X  bərabərliyinin 
ödənildiyini göstərmək lazımdır. Əgər  M

markerləşməsinin M
0
-dan  
başlayaraq alınması mümkündürsə, onda elə 

 keçidlərin icraolunma 
ardıcıllığı vardır ki, o şəbəkəni M
0
-dan 
M

-ə çevirə bilir, yəni  
M

=

(M
0


)=M
0
+f(

)

D. 
Uyğun olaraq  
M
0

X=
M
 
X=(M
0
+ f(

)

D)

X=M
0

X+ f(

)

D)

X     (3.8) 
yazmaq  olar.  Burada  X  sıfırdan  fərqli  (m  x  1)  -  ölçülü  vektor 
olduğundan (3.8) yazılışından aşağıdakı ifadə alınar: 
       f(

)

D

X=0.                               (3.9)               
Nəzərə  alsaq  ki,  f(

)≠0,  onda  aşağıdakı  xətti  tənliklər 


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   37




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə