M I l L i k I t a b X a n a
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 34
1 Respublikada kənd təsərrüfatının əsas sahəsi olan pambıq, dənli bitkilər əkin sahələri əsassız surətdə azaldılmışdı. Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi Heydər Əliyev son 10-15 il ərzində respublikada pambıq istehsalının xeyli azaldığını göstərirdi. Belə ki, 1961-1965-ci illərdə orta illik pambıq istehsalı 339 min ton idisə, 1966-1970-ci illərdə 328 min ton olmuşdu. 1973-cü ilin sentyabrında Özbəkistanın paytaxtında - Daşkənddə Sovetlər İttifaqının altı pambıqçılıq respublikasının fəallar yığıncağı keçirilir. Heydər Əliyev çıxışında respublikada pambıqçılığın vəziyyətini təhlil edir, imkanları bir də nəzərdən keçirərək 450 min ton pambıq istehsal etmək imkanı olduğunu bildirir. Sov. İKP MK-nın baş katibi L.İ.Brejnev Heydər Əliyevin pambıqçılığı inkişaf etdirmək məqsədilə həyata keçirdiyi tədbirlərə yüksək qiymət verir. O, Heydər Əliyevin çıxışına cavab olaraq, Azərbaycanın götürdüyü artınlmış öhdəliklə əlaqədar demişdi: «Hələ bu yaxınlaradək Azərbaycanda əvvəl ki rəhbərlər pambığa xor baxmaq əhvali- ruhiyyəsi yaradırdılar. İndi Azərbaycan bu işi yüksəyə qaldırmışdır...» 2 . Respublikada geridə qalan təsərrüfat sahələrinin inkişaf etdirilməsinin düzgün elmi yolları müəyyən edilir. Heydər Əliyev elmin nailiyyətlərinin və kənd təsərrüfatında struktur dəyişiklikləri edilməsi, yeni ehtiyat mənbələrinin meydana çıxarılması və istifadə edilməsi yolu ilə kənd təsərrüfatında geriliyə son qoyulmasına, onun inkişaf etdirilməsinə nail olur. O, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalında böyük imkanlara malik olan pambıqçılığın geridə qalmasından ciddi narahat olur, bu sahənin inkişaf etdirilməsi üçün əməli tədbirlər həyata keçirir. Heydər Əliyev bu məsələdən danışarkən deyirdi: «... pambıq sahələrindən səmərəli istifadə edilmədiyindən kəndli ondan lazımi mənfəət götürə bümirdi. Bu işi alimlərlə, iqtisadçılarla götür-qoy etdim, məlum oldu ki, Azərbaycanın bir neçə rayonunda pambıq istehsalı çox səmərəlidir.
1
«Kommunist» qəzeti, 11 mart 1971-ci il, səh.3
2 L.İ.Brejnev. Qardaş respublikaların böyük ittifaqına sədaqət. Bakı, 1973
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 35
etmək lazımdır. Məsələn, 1969-cu ildə 30-32 rayonda pambıq əkilirdi, 1982-ci ildə isə cəmi 18 rayonda». 1
rayonlarda pambıqçılıq səmərəli olmadığı üçün orada pambıq əkilməsi məqsədəuyğun deyil, bəzi rayonlarda isə pambıqçılıq səmərəli olmasına baxmayaraq, lazımınca istifadə edilmir, torpaqların hamısı əkilmir. Məsələn, pambıqçılıq üçün daha yararlı, geniş torpaq sahəsi olan Sabirabad rayonunda torpaq sahələrindən səmərəli istifadə edilmirdi. Ona görə də 1969-1971-ci illərdə bu rayonda 20 min ton pambıq istehsal edilirdi. Xeyli boş torpaqlardan istifadə edilmirdi. Heydər Əliyevin göstərişi ilə istifadə edilməyən boş əkilməyə başlayandan sonra 80-90 min ton pambıq istehsal edildi. Yaxud Zəngilan və başqa rayonlarda isə pambıqçılıq üçün səmərəli deyildi. Ona görə də həmin rayonlardan pambıqçılıq götürülüb, başqa səmərə verən sahə ilə əvəz edildi. Azərbaycan KP MK-nm birinci katibi Heydər Əliyev kənd təsərrüfatını inkişaf etdirməklə Azərbaycanın ayrı-ayrı bölgələrində kənd təsərrüfatı məhsulları becərilməsinə xüsusi əhəmiyyət verirdi. Məsələn, Lənkəran zonasında ən tez yetişən, ən faraş tərəvəz məhsulları yetişdirilməsi nəticəsində, bu cənub bölgəsi «Ümumittifaq bostanı» adını almışdı. 2 Bu,
zonanın inkişafında, əhalinin maddi-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılmasında mühüm rol oynayırdı. 1970-ci ilin oktyabr ayında Azərbaycan SSR-nin və Azərbaycan Kommunist Partiyasının 50 illiyi münasibətilə təntənəli iclasında iştirak etmək üçün SSRİ rəhbəri L.İ.Brejnev Bakıya gəlmiş, Bakıda Azərbaycanda başlanan geniş miqyaslı işlərlə ətraflı tanış olmuşdu. Sov. İKP MK-nın baş katibi L.İ.Brejnev 1970-ci il oktyabrın 2-də Bakıda Azərbaycan SSR və Azərbaycan Kommunist Partiyasının 50 illiyi
1
Heydər Əliyev. Qətiyyətin təntənəsi. Bakı, 1995, səh. 69 2 Heydər Əliyev. Ötən kənd təsərrüfat ilinin yekunları, 1996-cı ildə görüləsi işlər, aqrar bölmədə iqtisadi islahatların həyata keçirilməsi vəziyyəti və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş müşavirədə yekun sözü. 2 aprel 1996-cı il. Müstəqilliyimiz əbədidir. VI kitab. Bakı, 1998, səh. 55
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 36
görülən işlərə yüksək qiymət vermişdi. Bu dövrdə keçirilən Mərkəzi Komitənin plenumlarında müzakirə edilən məsələlərin kəskin, prinsipial və işgüzar xarakterini qeyd edirdi: «Böyük və gərgin işin başlanğıcı olub, qısa müddətdə çatışmazlıqların aradan qaldırılmasını təmin edəcəkdir». 1
qısa müddətdə özünə böyük inam yaratdı. Mərkəzin diqqətini Azərbaycana yönəltdi. Beləliklə, Azərbaycanda kənd təsərrüfatı istehsalı get-gedə ixtisaslaşdırılır və rayonlaşdırılır. Bu da kənd təsərrüfatının yüksəlişini təmin edən əsas amillərdən olur. Bundan başqa, həmin dövrdə mexanikləşdirmə, meliorasiya və kimyalaşdırma da kənd təsərrüfatının inkişafında əsas amillərdən idi. Məlumdur ki, 1969-cu ildən əvvəlki dövrdə Azərbaycanın kənd təsərrüfatı olduqca geridə qalmış vəziyyətdə idi. Azərbaycan SSR istehsal planlarının yerinə yetirilməsi, kənd təsərrüfatı bitkilərinin, heyvandarlığın məhsuldarlığı, texnikadan və suvarılan torpaqlardan istifadə edilməsi, əmək məhsuldarlığı, rentabellik cəhətdən SSRİ-də ən aşağı yerlərdən birini tuturdu. Hələ 1969-cu ilin avqustunda Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə keçirilən Azərbaycan KP MK-nın ilk plenumunda respublika kənd təsərrüfatının vəziyyəti hərtərəfli təhlil edildi, kənd təsərrüfatına rəhbərlikdə, aqrar siyasətin həyata keçirilməsində böyük nöqsanlar və çatışmazlıqlar açıqlandı, kənd təsərrüfatının inkişaf etdirilməsinin perspektiv planları müəyyən edildi. Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi Heydər Əliyev kənd təsərrüfatında yaranmış vəziyyəti dərindən araşdırıb nöqsanların aradan qaldırılmasının, planları həyata keçirilməsinin təxirəsalınmaz bir məsələ olduğunu önə çəkərək, Sov.İKP Mərkəzi Komitəsinə müraciət etdi. Sov.İKP MK-nm baş katibi L.İ.Brejnev Heydər Əliyevin təkliflərinə əsasən Sov.İKP Mərkəzi Komitəsi və SSRİ Nazirlər Soveti 1970-ci il
1 Л.И.Брежнев. Ленинским курсом.3-й том, Москва,1972, səh.140
Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|