M I l L i k I t a b X a n a
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 61
konfransının Bakıda keçirilməsi Heydər Əliyevə böyük etimad və yüksək ınfadəsi idi. Bu fakt respublikamızda həyata keçirilən geniş miqyaslı quruculuq və tərbiyə işləri təcrübəsinin SSRİ miqyasında etiraf edilməsi və öyrənilməsi əhəmiyyəti daşıdığını göstərirdi. Konfransın son iclasında Heydər Əliyev göstərirdi ki, konfransın gedişində Azərbaycanda görülən işlər, bizim təcrübəmizin əhəmiyyəti haqqında ünvanımıza xeyli səmimi, ürəkdən gələn sözlər deyildi. Bunlar həm də gələcəkdə işimizin daha da yaxşılaşdırılmasına kömək olacaqdır. 1
1977-ci il mayın 28-də Bakıda beynəlxalq konfrans keçirilir. Konfransda 70 ölkənin nümayəndəsi iştirak edirdi. Bu konfrans bütün beynəlxalq birlik üçün böyük siyasi əhəmiyyəti olan hadisə idi. Konfransda «Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabı və Asiya, Afrika, Latm Amerikası xalqlarının milli-azadlıq hərəkatı» mövzusunda əsas məruzə ilə Heydər Əliyev çıxış etdi. Heydər Əliyevin məruzəsində Asiya, Afrika və Latm Amerikası ölkələrində dövrdə inqilabi prosesləri öyrənmək üçün bir sıra yeni nəzəri və elmi müddəalar irəli sürülürdü. Bu tarixi reallıqdır ki, Azərbaycan xalqı bəşər tarixinə görkəmli şəxsiyyətlər - elm, mədəniyyət və ictimai-dövlət xadimləri vermişdir. Belə şəxsiyyətlərin xidmətlərini, tarixdə rolunu göstərmək, onların adını əbədiləşdirmək, bütün xalqa və gələcək nəsillərə tanıtmaq Heydər Əliyevə xas olan nəcib və yüksək keyfiyyətlərdəndir. Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərinin fəaliyyətinin üzə çıxarılması, adlarının əbədiləşdirilməsi onun şəxsi təşəbbüsü, böyük və tarixi xidmətidir. Respublikada görkəmli şəxslərin, elm, təhsil və mədəniyyət ocaqlarının yubileylərinin keçirilməsi böyük tarixi hadisəyə çevrilmişdi. Şəxsən Heydər Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə N.Nərimanovun anadan olmasının 100 illiyi, İmadəddin Nəsiminin 600 illiyi, Azərbaycan dram teatrının 100 illiyi, Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrının 50 illiyi, «Azərbaycan qadını» jurnalının 50 illiyi, Ü.Hacıbəyovun, M.Maqomayevin,
1
«Правда» qəzeti, 28 aprel 1979-cu il M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 62
mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin yubileyləri keçirilmişdir. 1975-ci ildə böyük bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun yubileyi münasibətilə onun ev-muzeyi yaradılmışdı. 1976-cı ildə Səməd Vurğunun 70 illik yubileyinə hazırlaşarkən bir neçə ayda onun ev-muzeyi təşkil edildi. Cəfər Cabbarlının 80 illik yubileyi ərəfəsində onun həm ev-muzeyi yaradılmış, həm də Bakıda möhtəşəm heykəli qoyulmuşdu. Bu illərdə həmçinin İmadəddin Nəsimiyə abidə qoyulmuşdu. Bülbülün ev-muzeyi təşkil edilmişdi. 70-ci illərdə Cəlil Məmmədquluzadənin ev-muzeyini yaratmaq haqqında Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə qərar qəbul edilmişdi. Bu məqsədlə onun yaşadığı evdəki vətəndaşlara hələ 1981-1982-ci illərdə başqa yerlərdə mənzillər də verilmişdi. Lakin Heydər Əliyev Moskvaya işə gedəndən sonra qərar yerinə yetirilməmişdi. Yalnız ikinci dəfə Azərbaycana rəhbər vəzifəyə qayıdandan sonra 1994-cü ildə C.Məmmədquluzadənin ev-muzeyi sözün həqiqi mənasında yaradıldı. 1
mövcud olan böhtan və iftiraların ifşa edilməsində böyük cəsarət və mübarizlik göstərdi. Həm N.Nərimanovun özünün vaxtında, həm də ondan sonrakı dövrdə baş qaldırmış böhtan və uydurmaları puça çıxardı. Hətta 70- ci illərdə ermənilər tərəfindən N.Nərimanova qarşı böhtançılıq kompaniyası aparılırdı. Onun yubileyinin keçirilməsinə imkan vermirdilər. Bütün bu müqavimətləri, ciddi təzyiqləri aradan qaldıraraq 1972-ci il iyunun 22-də N.Nərimanovun 100 illiyi təntənəli şəkildə keçirildi. Bakıda təntənəli yığıncaq keçirildi. N.Nərimanovun həyat və fəaliyyəti haqqında Heydər Əliyev məruzə etdi. 2 Heydər Əliyev özünün məruzəsində onun Azərbaycan tarixində xidmətlərini, XX əsr ictimai fikir tarixinin görkəmli nümayəndəsi kimi rolu və mövqeyini elmi şəkildə əsaslandırdı, böhtan və iftiraları bir daha puça çıxardı. Bakının görkəmli yerində N.Nərimanovun əzəmətli abidəsi ucaldıldı. Abidənin açılışı münasibətilə mitinqdə
1
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin yanında müşavirədə giriş sözü. - «Azərbaycan» qəzeti, 13 iyun 1995-ci il
2
N.Nərimanov (Anadan olmasının 100 illiyinə həsr edilmiş yubiley təntənələrinin materialları). Bakı, 1974
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 63
demokratdan mətin bolşevik kimi çətin və keşməkeşli yol keçmişdir. ...Nəriman Nəcəf oğlu Nərimanov siyasi rəhbər və təşkilatçı kimi bütün bacarığını, qəlbinin bütün alovunu xalqın xidmətinə vermişdir». 1
Heydər Əliyevin gərgin fəaliyyəti nəticəsində 1979-cu ildə Ulyanovsk şəhərində də N.Nərimanovun böyük abidəsi ucaldıldı. Heydər Əliyev Ulyanovskda abidənin təntənəli açılışında çıxış etdi. Şəhərin böyük bir prospektinə Nərimanovun adı verildi. «Ulduz» jurnalının 1990-cı il iyun (altıncı) nömrəsində jurnalist Elmira Əhmədovanın Moskvada Heydər Əliyevdən aldığı müsahibəsi «Olub keçənləri düşünərkən» başlığı altında dərc edilmişdi. Müxbirin sualmm əlavəsində Heydər Əliyev göstərirdi ki, «1970-ci ildə N.Nərimanovun 100 illik yubileyi ərəfəsində materiallarla tanış olanda onun həyatının son dövrlərinin nə qədər faciəli olduğu məni çox ağrıtdı. Nərimanovun 100 illiyi 1970-ci ildə tamam oldu, yubileyini isə 1972-ci ildə keçirdik. Soraşa bilərsiniz niyə? Çünki bu yubileyi keçirmək üçün iki il mübarizə aparmaq lazım idi. Çünki N.Nərimanova «millətçi» damğası vurulmuşdu». 2 Bu ləkəni aradan götürmək üçün Heydər Əliyev ciddi məşğul olmuşdu. Bu haqda deyirdi: «Heç kəsə demədiklərimi indi sizə açıram. Qoy xalqım bilsin. Mənim sinəmdə çox sirlər var. Bəzilərini indi açıram. İki dəfə Suslovun, Brejnevin yanına getdim, ancaq onlara Nərimanov barədə başqa informasiyalar vermişdilər. Əjdər İbrahimov İsa Hüseynovla birlikdə «Mosfilm»də N.Nərimanova həsr olunmuş dəyərli film çəkmişdi. Bizdən qabaq həmin filmə Moskvada baxmışdılar və ermənilərin təsiri altında olan MK-nın bəzi məsul işçiləri həmin filmi qadağan etmişdilər... Nə yubileyi keçirməyə, nə də abidəni qoymağa imkan vermirdilər. Çalışdım, mübarizə apardım, neçə adamı inandırdım və axır ki, istəyimə nail oldum. MK-da N.Nərimanovun 100 illik yubileyinin keçirilməsinə dair qərara nail oldum, qəzetində N.Nərimanovun yubileyinə həsr olunmuş böyük məqaləm getdi. N.Nərimanovun
1
N.Nərimanov (Anadan olmasının 100 illiyinə həsr edilmiş yubiley təntənələrinin materialları). Bakı, 1974, səh. 55-56
2
Qətiyyətin təntənəsi. Bakı,1995, səh. 51
Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|