M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
90
sentyabrın 8-də Sov.İKP MK Siyasi bürosunun iclasında Heydər Əliyevin
Amerika hökumət nümayəndəsinin başçısı ABŞ kənd təsərrüfatı naziri
C.Blokla danışıqlarının yekunları müzakirə edilirdi. Sov.İKP MK-nm Baş
katibi K.U.Çernenko Heydər Əliyevin Amerika nümayəndə heyətinin
başçısı, kənd təsərrüfatı naziri C.Blokla danışıqları haqqında məsələnin
müzakirəsində qeyd etmişdi: «Yoldaş Əliyev ABŞ-m kənd təsərrüfatı naziri
C.Blokla danışıqları haqqında müfəssəl məlumat vermişdi. Bildiyiniz kimi,
söhbət zamanı Sovet - Amerika münasibətlərinin vəziyyəti və xüsusilə, taxıl
üzrə yeni müqavilənin əhəmiyyəti məsələlərinə toxunulmuşdur. C.Blok
Amerika Birləşmiş Ştatlarına qayıtdıqdan sonra belə məzmunda məlumat
vermişdir. Hesab edirəm ki, Əliyev yoldaşm apardığı söhbəti bəyənmək
olar».
1
Sov.İKP MK Siyasi bürosunun iclasında SSRİ Nazirlər Soveti
sədrinin birinci müavini Heydər Əliyevin ABŞ kənd təsərrüfatı naziri ilə
söhbətinin məzmununun bəyənilməsi qərara alınır.
SSRİ-nin Şərq ölkələri, Afrika ölkələri, müsəlman dövlətləri ilə
əlaqələrinin yaradılması və inkişafında Heydər Əliyevin böyük rolu vardır.
Sovet hökuməti bu ölkələrlə münasibətləri, əlaqələri, adətən, Heydər
Əliyevin vasitəsilə həyata keçirirdi.
Sovet İttifaqı Vyetnam Sosialist Respublikası ilə dostluq və əməkdaşlıq
yaradılmasına böyük əhəmiyyət verirdi. 1983-cü ilin oktyabrında Sovet-
Vyetnam dostluq və əməkdaşlıq haqqında müqaviləsinin beş illiyi
münasibətilə Vyetnam Sosialist Respublikasında təntənəli tədbirlər
keçirilirdi. Tədbirlərdə iştirak etmək üçün Heydər Əliyevin başçılığı ilə
SSRİ nümayəndə heyəti Hanoya göndərilmişdi. Oktyabrın 28-də
nümayəndə heyətini Vyetnam partiya və hökumət rəhbərləri, Vyetnam KP
MK-nın baş katibi Le Zuan, VKP Siyasi bürosunun üzvü, VSR dövlət
Şurasının sədri Çıonq Tin, VKP Siyasi bürosunun üzvü, Nazirlər Şurasının
sədri Fam Van Donq yüksək səviyyədə qarşılamışdılar. Söhbət zamanı
Heydər Əliyev Le Zuan və başqa rəhbərlərin onları səmimi, yüksək
səviyyədə, qəbul etdiyindən razı qaldığını bildirmişdi.
1
Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyevin şəxsi arxivi. H.Ə.Əliyevin iyun 1983 - aprel 1989-cu
illərdə fəaliyyətini əks etdirən Rusiya Federasiyası arxivlərində saxlanılan sənədlərin surətləri
M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
91
Oktyabrın 31-də Hanoyda SSRİ ilə Vyetnam Sosialist Respublikası
arasında bağlanan dostluq və əməkdaşlıq haqqında müqavilənin beş illiyi
münasibətilə mitinq keçirildi. Mitinqdə Vyetnam tərəfindən mitinqi açan
Nazirlər Sovetinin sədri Fan Van Donq VKP MK Siyasi bürosunun üzvü,
Nazirlər Soveti sədrinin müavini Xıu çıxışında beynəlxalq vəziyyətin
gərginləşməsini təhlil edərək göstərdilər ki, Amerika dövləti başqa
qüvvələrlə birlikdə itirdikləri mövqelərini qaytarmaq məqsədilə güclü
silahlanma siyasəti həyata keçirir, hərbi üstünlüyünü təmin etmək məqsədilə
Avropada ortamiqyaslı nüvə raketlərini yerləşdirməyə cəhd edir. Bu da sülh
və sabitliyin pozulması üçün ciddi təhlükədir. Vyetnam rəhbərləri
bildirirdilər ki, Sov.İKP MK-nm baş katibi Y.V.Andropovun 1983-cü il
sentyabrın 28-də verdiyi bəyanatı və onun qəzetindəki müsahibəsini
Avropadan nüvə silahının çıxarılmasında prinsipial və məsuliyyətli bir
addım hesab edirlər. Vyetnam xalqının Kuba və Nikaraqua xalqları ilə
həmrəy olduqlarını, Cənub-Şərqi Asiyanın sülh zonasına, sabitlik və
əməkdaşlıq zonasına çevrilməsi uğrunda ardıcıl mübarizə aparacaqlarını
qeyd edirdilər.
1
Mitinqdə Heydər Əliyev böyük və məzmunlu nitq söyləyib, beş il əvvəl
imzalanan müqavilənin hər iki ölkənin qarşılıqlı münasibətlərini keyfiyyətcə
yeni mərhələyə qaldırdığını göstərdi. Müqavilənin həyata keçirilməsi SSRİ
ilə Vyetnam Sosialist Respublikasının birliyinin və əməkdaşlığının
möhkəmlənməsinə xidmət edir, siyasi, təsərrüfat, elmi-texniki və mədəni
sahədə əlaqələrinin faydalı inkişafını təmin edirdi. Mitinqdəki çıxışında
Heydər Əliyev Sovet - Vyetnam dostluğunun ildən-ilə möhkəmlənməsini
böyük razılıqla qeyd etmişdi.
2
Sovet nümayəndə heyətinin başçısı Heydər Əliyevin çıxışı mitinq
iştirakçıları tərəfindən böyük ruh yüksəkliyi və alqışlarla qarşılandı. Onun
Sovet İttifaqı ilə Vyetnam Sosialist Respublikası və başqa ölkələrlə Asiyanı
sülh regionuna və qarşılıqlı qonşuluq əməkdaşlığına çevrilməsində
fəaliyyətlərinin böyük beynəlxalq əhəmiyyət daşıması haqqında fikirləri
hamı tərəfindən müdafiə edildi. Bununla da, Heydər Əliyev Cənub-Şərqi
1
«Правда» qəzeti, 1 noyabr 1983-cü il
2
Yenə orada
M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
92
Asiyada Vyetnam Sosialist Respublikası xətti ilə sülh, əməkdaşlıq zonasının
yaradılmasında özünün böyük tarixi xidmətini göstərmiş oldu.
1984-cü il martm 12-də Heydər Əliyevin Suriyaya rəsmi səfəri Yaxın
Şərqdə sülhün, təhlükəsizliyin qorunmasında dövrdə mühüm əhəmiyyət
kəsb edirdi. Heydər Əliyevin Suriya prezidenti H.Əsədlə danışıqlarında
beynəlxalq vəziyyet və Yaxın Şərqdə şərait məsələləri hərtərəfli müzakirə
edildi. Hər iki tərəf SSRİ ilə Suriya Ərəb Respublikası arasında dostluq və
əməkdaşlığa
əsasən ikitərəfli münasibətlərin inkişafı
və
möhkəmləndirilməsində təşəbbüslərin əhəmiyyətini qeyd etmişdilər. Heydər
Əliyev tərəfindən Suriya Ərəb Respublikasının Yaxm Şərqdə antiimperialist
kursunun Sovet İttifaqında müdafiə edildiyi, Suriyanın regionda bütün ərəb
ölkələrində milli-azadlıq hərəkatında böyük rol oynadığı qeyd edilmişdi.
Sov. İKP MK Siyasi bürosunda Heydər Əliyevin Suriya Ərəb
Respublikasına səfərinin yekunları müzakirə olunmuş və qeyd edilmişdi ki,
Sovet İttifaqı ilə Suriya münasibətlərinin inkişafı və genişləndirilməsi iki
ölkənin xalqlarının mənafeyinə cavab verir. Yaxm Şərqdə sülh işinə xidmət
edir.
1
Martın 12-də Dəməşqdə Heydər Əliyevin C.Xauinin başçılıq etdiyi
nümayəndə heyəti ilə görüşündə Yaxın Şərqdə, cümlədən Livanda
vəziyyətin aktual məsələləri üzrə fikir mübadiləsi aparılmışdı. Heydər
Əliyev Livanm müstəqilliyi, ərazi bütövlüyünün saxlanılması uğrunda
mübarizəsində həmrəyliyini bildirmişdi.
2
1985-ci ilin dekabrında Anqola Əmək Partiyasının MPLA ikinci
qurultayında Sov.İKP nümayəndə heyətinə Heydər Əliyev başçılıq edirdi.
Quraltayda onun çıxışı böyük hərarətlə qarşılanmışdı. Anqola 10 il idi ki,
Xalq Respublikası elan edilmişdi. Heydər Əliyev çıxışında Anqolanın Xalq
Respublikası elan olunmasında, xalqın mübarizəsinə rəhbərlik etməsində,
daxili və xarici irticanın qarşısının alınmasında Anqola Əmək Partiyasının
xidmətlərinə yüksək qiymət vermişdi. O, Anqola Əmək Partiyasının
yaradıcısı və onun ilk rəhbəri Aqostino Nettonun xidmətlərini Afrikanın
tari-
1
«Правда» qəzeti, 23 mart 1984-cü il
2
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin şəxsi arxivi. Heydər Əliyevin nitqləri, çıxışları... 1980-
1990-cı illər, səh.184
Dostları ilə paylaş: |