M lafasov, X. S. Jumaniyozov, G. K. Masharipova, E. Xoliqov, E. M. Mallaeva diniy ekstremizm, missionerlik
Yüklə 2,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2-mashg‘ulot. “DAT* VAT” VA “JIHOD” M M A Reja: 1. Xalqimiz orasida da’vatchilarning ko‘payishi.
- Darsni jihozlash
- Islom Karimov
Jazoir, Marokash, Liviya va ayrim boshqa inamlakatlarda musulmonlar o ‘rtasida ta’sirga ega. 2-talaba: Shofe’iyya - Suriya va Misrda shakllangan bo‘lib, o'rta asrlarga kelib Yaqin Sharq mamlakatlarida keng tarqalgan. Keyinchalik bu mazhabning ta’sir doirasi torayib borgan va hozirgi vaqtda sharqiy Afrika mamlakatlarining ba’zilarida, qisman Suriya va Janubiy Arab Sultonliklarida bu raazhabga amal qiluvchilar bor. Bu mazhab a'zolari islom huquqini an’anaviy nomialar bilan bog‘lashga, ijmo’dan, ya’ni Qur’on va hadislarda aniq ko‘rsatma berilmagan masalalarda mujtahidlaming asoslangan fatvosidan foydalanishga e ’tibor berishgan. 3-talaba: Agar bu mazxablaming kelib chiqishini ilmiy asoslaydigan bo‘lsak, o ‘sha davrda musulmonlar yashagan joylardagi ijtimoiy-iqtisodiy sharoit bilan bog‘liq ekanligini ko'ramiz. Chunki bosib olingan joylardagi xalqning barcha urf-odatlari, an’analarini birdaniga y o'q qilib, yalang‘och joyda Islomni joriy qilish va uni mahalliy xalqqa singdirish og‘ir masala edi. Shu sababli musulmon hukmdorlari va ruhoniylari mahalliy xalqning an’analari bilan hisoblashishga majbur bo ‘ladilar. 4-talaba: Fundamental islom tarkib topgan joydagi xalqlaming urf- odati va an’analari islomning m ag‘iz-mag‘iziga singib ketdi. Shu sababli xanbaliy mazhabi Arabiston yarim oroli atrofidan boshqa joylarda qo ‘ llab-quvvatlanmadi. Ammo mazhabni yangidan tiriltirganlar vahhobiylar edilar. X o‘sh, bu mazhablar qanday kelib chiqdi? Agar biz uning ildiziga chuqurroq nazar tashlaydigan bo‘lsak, har bir oqimning boshida turgan manfaatdor shaxslar ijtimoiy-iqtisodiy muhitdan, siyosatdan kelib chiqib Islomga yondoshganligini va boshqalarga ham singdirishga harakat qilganligini ko‘ramiz. 5-talaba: Chunki Islom tarqalgan hududlaming hammasida ijtimoiy - iqtisodiy muhit bir xil emas edi. Turli-tuman an’analar, asrlar bo‘yi yashab kelgan urf-odatlar mavjud ediki, ulami Islom birdaniga uloqtirib tashlay olmas edi. B a’zi bir oqimlar esa, Islomning fundamental asoslari 112 yaratilgan muhitda paydo bo‘ldiki, ular boshqa uzoq hududlardagi sharoitga mos kelmasligi tabiiy edi. Shu sababli hanbalizm oqimini hatto Arabiston yarim orolining qo‘shnilari ham tan olishmadi. Bu oqim tarafdorlari turli usullar bilan, hatto jangarilik y o ii bilan, uni IsLom mamlakatlariga yoyishga harakat qilmoqdalar. Aslini olganda, hanbalizm fundamentalizmni, aqidaparastlik vahhobiylikni, vahhobiylik esa, diniy ekstremizmni vujudga keltirdi. 6-talaba: Eng muhimi aqidaparastlikning kelib chiqishida chetdan berilayotgan turtki muhim rol o ‘ynayotganligini, fundamentalizm doimo biron-bir guruhning manfaatiga xizmat qilganlagini bilib olishimiz lozim. Shundagina bizda mustaqil mushohada paydo bo ‘ladi va mustaqil fikrlash doiramiz kengayadi. 0 ‘qituvchi darsni yakunlaydi. Har bir guruh va o ‘quvchini baholaydi. Maslahat va uyga vazifa beradi. Buning uchun diniy ekstremizm va fundamentalizmning mamlakatimiz uchun jiddiy xavf ekanligini tushuntirib, 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining XI sessiyasida yangi tahrirda qabul qilingan “Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g ‘risidagi” Qonunning mohiyatini qisqacha tushuntiradi. Buning uchun u O ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining XI sessiyasida Prezidentimiz I.A.Karimovning so'zlagan nutqi tanish bo‘lishi va bu nutqdagi: “Tarbiyachilar, olimlar, domlalar tomoshabin bo‘lib o'tirmasligi lozim. Farzandlarimizni kim to 'g ‘ri y o‘lga soladi, kim ulaming ongini tozalaydi, kim ularga haq gaplami gapirib, hayotda o ‘z e ’tiqodiga suyanib yashashni o ‘rgatadi, tarbiyalaydi? Yoshlaming to‘g ‘ri yo‘l tanlashida kim birinchi bo‘lib yordam berishi kerak, ularga kim tayanch bo ‘lishi lozim?” degan so‘zlami keltirib, oilada va maktabda bolalaming kimlarga quloq solishi, kimlarga ergashishi, ulaming Vatan oldidagi, ota-ona oldidagi burchi qanday ekanligini tushuntiradi. So‘ngra, diniy ekstremizm va fundamentalizm xavfi haqida to‘xtalib, XX asr oxiridagi dunyo o ‘zgarishlarini tushuntiradi. Chunki XX asr oxiriga kelib dunyoda, ayniqsa, uning ju g ‘rofiy-siyosiy xaritasida katta 113 o ‘zgarishlar bo ‘ldi. Jumladan, yangi-yangi mustaqil davlatlar paydo bo‘lib, jahon hamjamiyatiga kelib qo‘shildilar. 2-mashg‘ulot. “DAT* VAT” VA “JIHOD” M M A? Reja: 1. Xalqimiz orasida da’vatchilarning ko‘payishi. Aslida da’vatning nima maqsadda paydo bo‘lganligi. 2. Islomda da’vat nimani anglatadi? 3. Jihod qachon paydo bo‘ldi va uning mohiyati, hozirgi davrda nima maqsadda qo‘Uanilmoqda? Darsning turi: Davra suhbati. Darsning maqsadi. Talabalarga “da’vat” va “jihod” ning asosiy mazmunini, mohiyatini tushuntirish, aslida “da'vat” va “jihod” ning nima maqsadda paydo bo‘lganligini ochib berish, voqealarni tushuntirish orqali talabalaming erkin va mustaqil fikrlashlariga erishish, shuningdek, noqonuniy xatti-harakatlarlarga qarshi ularda nafrat hissini tarbiyalash, ilmiy mushohada qilishini o ‘rgatish. Darsni jihozlash: Kitoblar, kadoskop va multimediyadan foydalanish uchun yozma materiallar, bo'r, flamester, marker va boshqalar. Sinf taxtasiga quyidagi so‘zlar yozilgan plakat osib qo‘yiladi: “ ..nafaqat jinoiy yo'lga adashib kirib qolganlarga, balki ulaming qilmishidan xabardor bo‘lgan odamlarga ham shuni aytmoqchimanki, hali ham kech emas, bunday odamlami biz yomon yo‘ldan qaytarishimiz kerak. Nega deganda, ular ham kimningdir bolasi, jigarbandi, ular ham o ‘zbek oilasidan chiqqan yigitlar. Biz buni hech qachon unutmasligimiz va xalqimizni jipslashtirish, farzandlarimizni asrash yo‘lidagi bir da’vat, deb bilishimiz kerak”. Islom Karimov 0 ‘qituvchi darsni boshqarib boradi va oldindan talabalarga tarqatma materiallar berib yuboriladi. Dars savol-javob tariqasida o ‘tadi. Darsda interfaol metodlar keng qo‘llaniladi. 114 Yüklə 2,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|