13
Şəkildən
də görünür ki, əvvəlcə ehtiyaclara əhəmiyyət verildiyi halda,
get-gedə
insanlar arası əlaqələr ön plana çıxmışdır. Bunun nəticəsində də Hərnkarlar İttifaqına
bənzər quruluşlar (Sendikalar) meydana gəlmişdir. Bu hərəkat 50-ci illərə qədər zəif
inkişaf etmiş, 70-ci illərdə isə fəaliyyətlərində bir dönüş yaratmışdır.
Bu dönüşün
meydana gəlməsinə səbəb olan amil, müəssisə və təşkilatlarda
insanlara verilən
qiymətin artırılması ilə əlaqələndirilir. Artıq insan müəssisə üçün bir resursdur, bir
sərmayədir. Onun müəssisədaxili fəaliyyətlərə etdiyi təsir qüvvəsi böyükdür. Ona
görə də insan, müəssisənin məqsədlərinə nail olmasında əsas faktordur.
Bu çərçivədə
hər bir işçinin müəssisə fəaliyyətlərinə etdiyi təsir qüvvəsi gücləndirilməli, daha
effektli və məhsuldar iş rejiminə nail olunmalıdır.
İnsan resurslarının məqsədəuyğun idarə edilməsi ilə müəssisə və təşkilatlar digər
qurumlarla rəqabətetmədə üstünlüyü əldə edə bilərlər.
İşçi qüvvəsinin idarə ediiməsindən insan resursiarının idarə
ediiməsinə keçiddə əsas mərhələlər
Fərdlərin idarəedilməsi və idarəedici şəxslərin rolu sənaye inqilabından sonra hər
dövrdə fərqli şəkillərdə qarşımıza çıxır. Hər bir dövrün özünə
məxsus xüsusiyyətləri
sosial həyatla, iş və müəssisə ilə bağlı olan düşüncələri formalaşdırmışdır.
Tarixi inkişaf aşağıdakı mərhələlərlə təzahür etmişdir:
1. XIX əsri xarakterizə edən xüsusiyyətlər sosial ədalətsizlikdir. İşəgötürənin
davranışları tənqid atəşinə tutulur.
2.İşə götürənin davranış tərzi bə'zi dəyişikliyə uğramış, bə'zi irəliləyişlər
olmuşdur. İşçilərə yardımlar və haqlar verilmişdir. Məs: Uşaqların doğulması,
sağlamlıq sığortası kimi.
Fizioloji şərtlərdə bə'zi düzəlişlər baş vermişdir. İdarəçilikdə ixtisaslaşdırma,
müəssisələrin böyüməsi halları müşahidə edilir.
Bəzi seçmə, təhsil, işə yerləşdirmə
kimi proseslər meydana gəlmiş, ağır olan iş şərtlərində zəifləmə baş vermişdir.
Bürokratizm
hökm sürmüş, işəgötürənə xidmət etmək əvəzinə təşkilata xidmət
əhəmiyyət qazanmışdır.
downloaded from KitabYurdu.org
14
Bəzi Sosial elmlərin təzahürü də bu dövrdə baş vermişdir.
Dostları ilə paylaş: