MəHƏRRƏM ƏKBƏrov

 
 
47
tələbatlarının  ödənilməsi  üçün  lazım  olan  vahidlər.  Onları  üç 
aşağıdakı yarımqruplara bölmək olar: 
- beynəlxalq praktikada geniş istifadə olunan vahidlər; 
- regional  səviyyədə  istifadə  olunan  və  daha  geniş  bey-
nəlxalq maraq doğura bilən vahidlər; 
- tamamilə  regional  və  yaxud  bölmə  xarakteri  daşıyan 
vahidlər. 
Bu təsnifatdan bir neçə misal. 
 
Adı 
Şə
rti 
işarəsi 
Ümumi 
kod 
Səviyyə / 
Kateqoriya 
stifadə 
olunma 
xarakteri 
Çarpaz 
istinadlar 
15ºC 
calorie 
Cal
15
 
Al 
2 
 
323 
ampere 
A 
AMP 
1 
 
364 
centimetre 
cm 
CMT 
1 
 
12 
cubic 
metre  per 
second 
m
3
/s 
MQS 
1 
 
300 
 
 
 
 
 
583 
 
 
 
 
 
816 
Degree 
º 
DD 
1 
 
4 
 
 
 
 
 
884 
gram 
g 
GRM 
1 
 
139 
hour 
h 
HUR 
1 
 
83 
imch 
in 
INH 
2 
 
27 
litre 
l 
LTR 
1 
 
49 
meal 
 
Q3 
3 
z 
1532 
pascal 
Pa 
PAL 
1 
 
215 
 
 
 
 
 
577 
 
 
 
 
 
654 
second 
s 
SEC 
1 
 
81 
weber 
Wb 
WEB 
1 
 
436 
 
 
 
 
 
890 
 
stifadə olunma xarakteri «z» işarəsi ilə qeyd olunan ölçü 
vahidləri  siyahıda  üç  ildən  çox  olmayaraq  saxlanılacaqdır,  bu 
müddətdən sonra əgər BMT A K katibliyinə bu ölçü vahidinin 

---

 
 
48
istifadə  olunmasının  məqsədəuyğunluğu  haqqında  yazılı  əsas-
lanma  təqdim  etməyəcəksə,  həmin  vahid  siyahıdan  çıxarı-
lacaqdır.  Bu  və  ya  digər  ölçü  vahidinin  kodlar  siyahısından 
çıxarılması zamanı onun kodu təkrarən başqa bir ölçü vahidinə 
verilməyəcəkdir. 
 
«Nəqliyyat növləri» təsnifatının xarakteristikası 
«Nəqliyyat  növləri»  təsnifatı  BMT-nin  Avropa  qtisadi 
Komissiyasının  beynəlxalq  ticarətin  proseduralarının  sadələş-
dirilməsi  üzrə  şçi  grupunun  19  №-li  Tövsiyəsi  ilə  beynəlxalq 
təsnifat  kimi  qüvvəyə  minmişdir.  Burada  beynəlxalq  ticarətin 
praktikasında  hazırda  istifadə  olunan  bütün  nəqliyyat  növləri 
göstərilmiş və onlara 1-dən 9-dək kod verilmişdir. 
 
Nəqliyyat növünün adı 
Kod işarəsi 
Dəniz nəqliyyatı 
1 
Dəmir yol nəqliyyatı 
2 
Avtomobil nəqliyyatı 
3 
Hava nəqliyyatı 
4 
Poçt göndərmələri 
5 
Qarışıq daşımalar 
6 
Təsbit edilmiş nəqliyyat qurğuları 
7 
Daxili su nəqliyyatı 
8 
Nəqliyyat növü məlum deyil 
9 
  
«Payterms»  ödəniş  şərtləri  üçün  ixtisarlar  təsnifatının 
xarakteristikası 
«Payterms» ödəniş şərtləri üçün ixtisarlar təsnifatı BMT-
nin  Avropa  qtisadi  Komissiyasının  beynəlxalq  ticarətin 
proseduralarının  sadələşdirilməsi  üzrə  şçi  qrupunun  17  №-li 
Tövsiyəsi ilə beynəlxalq təsnifat kimi qüvvəyə minmişdir. Ha-
zırda istifadə olunan bütün ödəniş şərtləri 6 qrupa bölünüb, on-
lardan hər biri ödənişin konkret xüsusiyyətlərindən asılı olaraq 
bir  neçə  yarımqruplara  bölünüb  və  konkret  ödəniş  şərtlərinin 
ixtisarı verilmişdir (dəyişən uzunluqda hərfi kodlar). 
 

---

 
 
49
Ödəniş şərtlərinin ixtisarının ümumi cədvəli: 
Ödəniş şərtlərinin adları 
Kod işarəsi 
Qrup 1 – SƏNƏDL  AKKRED T VLƏR 
 
1.1.  GER  ÇAĞRILMAYAN sənədli 
akkreditiv 
 
1.1.1. 
Təsdiq edilməmiş, ödəniş 
müddəti göstərilməməklə 
CREDOC 
1.1.2. 
Təsdiq edilməmiş, ödəniş 
müddəti göstərilməklə 
CREDOC/nM 
1.1.3. 
Təsdiq edilmiş, ödəniş 
müddəti göstərilməməklə 
CONCREDOC 
1.1.4. 
Təsdiq edilmiş, ödəniş 
müddəti göstərilməməklə 
CONCREDOC/nM 
1.2.  GER  ÇAĞRILAN sənədli akkreditiv 
 
1.2.1. 
Ödəniş müddəti 
göstərilməməklə 
RECREDOC 
1.2.2. 
Ödəniş müddəti göstərilməklə 
RECREDOC/nM 
Qrup 2 –  NKASSO 
 
a. 
Sadə inkasso 
COLLECT 
b. 
Sənədli inkasso 
 
i. Ödəniş müddəti göstərilməməklə 
DOCOLLECT 
ii. Ödəniş müddəti göstərilməklə 
DOCOLLECT/nM 
c. 
SƏNƏDL  inkasso 
 
i.  Dərhal  ödənilməklə  və  sonradan 
akseptləşdirməklə  
INNO 
ii.  lkin akseptlə 
INPA 
Qrup 3 – H SSƏ-H SSƏ ÖDƏN Ş 
PARTS 
Qrup 4 – D GƏR ÖDƏN Ş ÜSULLARI 
 
4.1. RAZILAŞDIRILMIŞ TAR XƏ ödəniş 
 
4.1.1. MÜƏYYƏN OLUNMUŞ 
MÜDDƏTƏ ödəniş  
AAAa/MMJJ 
4.1.2. MALIN GÖNDƏR LMƏS  
momentinə uyğun ödəniş tarixinin müəyyən 
olunması 
 
4.1.2.1. Avans ödənişi 
ANTICIP 
4.1.2.2. Malların göndərişi zamanı ödəniş 
CASH 
4.1.2.3. Malın göndərişi zamanı mal 
daşıyana ödəniş 
REMBURS 
4.1.2.4. Göndərişin həyata keçirildiyi ayın 
axırına ödəniş 
ULTIMO 

---