62
-
Əşi, uşağı incitmə, nə qaça-qaçdı.
Sədnik müəllim uşaq kimi sevincək dilləndi:
-
Ayka, bu şeiri sənə yolda yazmışam. Bu qədər
tələsməyim ondan ötrüdür ki, yadımdan çıxmasın.
Qadın bu şeiri ona yazıldığını bildi, oda ərinə tərəf
durdu:
-
Ay qızım, yaz də nə olub, yatmaq qaçmır ki?
Sərvanə heç nə yaza bilmədi. Anası qələm-dəftəri
aldı, qızını yatmağa göndərdi, fərəhlə dedi:
-
De gəlsin a kişi, özüm yazaram deyib şeiri
köçürdü. Bu şeir onun yaman xoşuna gəldi. Bu qədər
haray-
həşirin boş olmadığını, ərinin onu necə
istədiyini bir daha hiss elədi, qürrələndi.
63
Ölü yerində qəh-qəhə
Səfurə xanım bircə dəfə gördüyü adamın hərə-
kətlərini, danışığını olduğu kimi yamsılamağı bacarırdı.
O, elə yamsılayırdı, elə bil bunun məktəbini bitirmişdi.
Onu tanıyanlar həmişə ehtiyatlı danışır, ehtiyatlı
gülürdülər. Qorxurdular ki, burdan gedən kimi Səffurə
xanım onları yamsılayıb evdəkiləri güldürəcək.
Gəlini gülmək üçün hərdən deyirdi:
-
Ay bacı, sən Allah, düzünü de, məni necə
yamsılayırsan, bir göstər, baxım.
Qaynanası zarafata salırdı:
-
Səni yox, qoy başqasını yamsılayım.
O dili şirin bir arvadı xeyli yamsıladı. Evdəkiləri
gözləri yaşaranadək güldürdü.
Gültəkin o qadını tanımırdı. Ancaq o da gülməkdən
özünü saxlaya bilmirdi.
Bir dəfə onlara qonaq gəlmişdi. O gedən kimi
Sədnik müəllim də istədi onu yamsılasın. Ancaq
bacarmadı. Evdəkilərin qonağa yox, atalarına gülməyi
t
utdu. O, elə qəribə, elə gülməli vəziyyətə düşürdü ki,
axırda Səfurə xanım onu sakitləşdirirdi:
-
Qoca, bu iş hər adamın hünəri deyil. Sən o kişini
yamsılayıb bizi güldürmək istəyirsən, ancaq biz, o
kişiyə yox, sənə gülürük. Adamı belə yamsılayarlar
deyib,
bircə dəfə gördüyü qonağı olduğu kimi
yamsıladı.
Evdəkilər bu dəfə qonağın danışığına “uğundular”.
Gültəkin ölü yerinə getmişdi.
64
Birdən qadınların içində birini gözü aldı. Qadın
ağzını açıb danışanda gəlin özünü unudub bərkdən
qəh-qəhə çəkdi. Ölü yerində qəfil qəh-qəhəyə təəc-
cübləndilər. Gəlin ağzına yaylıq tutub başını gizlətdi.
Onun, səsini eşitdiyi qaynanasının yamsıladığı dili şirin
qadındı. Özünü birtəhər toxdayıb yanındakılardan
soruşdu:
-
O, qadının adı filankəsdir mi?
Yanındakı dedi:
-
Hə, nə olub, gülməyin tutdu, ay Gültəkin, deyəsən,
yadına nə isə düşdü, qaynanan kimi kefindən qalmırsan
ha.....
Gültəkin xəlvətcə qaynanasının o qadını olduğu kimi
yamsıladığını, onu da indi burda gördüyünü danışdı.
Yanındakı da Səfurə xanıma yaxşı bələd olduğundan
gəlinin gülməyinin yersiz olmadığı bildi, onun da
gülməyi tutdu.
65
Beş dənə qoca
Sədnik müəllim tez-tez səfərə çıxır, qayıdanda
adətən əli dolu gəlirdi. Sərvan da o qədər öyrənmişdi ki,
atası içəri girən kimi, çamadanları eşir özünə lazım olan
pal-
paltarları çıxarıb geyirdi. Atası bir dəfə yenə çoxlu
pal-
paltar aldı. Sərvan özünü başdan-ayağa bəzədi. Heç
bilmədi ki, atasına necə təşəkkür eləsin, belə dedi:
-
Ana, kaş qocadan beş dənə olaydı. Anasının
gülməyi tutdu:
-
A bala, beş dənə qocanın sənə nə xeyri, onların da
özlərinin başqa Sərvanları olacaq, pal-paltarları da
onlara alacaqdı. Sərvan burasını düşünməmişdi.
Calaq
Sədnik müəllimgilin həyətinə girəndə sağ
tərəfdə- qonşuda armud ağacı vardı. Yazbaşı ağac
çiçəkləyəndə onların məhləsini gözəl ətir bürüyürdü.
Səfurə xanım da bu armud ağacını çox xoşlayırdı.
Armud ağacının sahibi siqaret çəkən, ağızdan avara
bir qadın idi. Bu qadından Səfurə xanımın xoşu
gəlmirdi.
Bir dəfə Sədnik müəllim həmin armuddan çilik
gətirib öz məhləsində calatdırmaq fikrinə düşdü. Bunu
bilən Səfurə xanım üz-gözünü turşutdu:
-
Sən Allah, ay qoca, onu rədd elə, o üzə. O,
qadının məhləsindən gələn armud qızıl olsa belə
66
istəmirəm. Mən onu yeyəndə arvadın siqareti duracaq
gözümün qabağında, söyüşləri yadıma düşəcək. Daha
onu yeyə bilməyəcəmki.... Beləliklə o gözəl armuddan
calaq gətirilmədi.
Uzaqlardan gələn səs
Sədnik müəllim Almaata səfərində çox gərgin
işləyirdi. Onun boş vaxtı heç olmurdu. Bir-birinin
ardınca gələn mühazirələr, çıxışlar, görüşlər başını elə
qatmışdı, istəkli Səfurəsi belə yadına düşmürdü. Dan
yeri ağaranadək dincəlmək istəyirdi. Bir dəfə yuxulu-
yuxulu ürəyi atdandı sanki. Səfurə xanımın səsindən
diksindi. Qadın astaca bayatı çəkdi:
Mən aşıqəm, göynədi?
Mən aşiqəm göy nədi?
Yaşıl nədi, göy nədi
Çəkdim yarın həsrətin,
Duydum yarın səsini,
Allah, qəlbimgöynədi.
Allah qəlbim göynədi.
Sədnik müəllim qulaqlarına inanmırdı. O, bu səsi,
bu bayatını eşitmişdi, yaddaşına həkk olunmuşdu.
Varlığını titrədən bu həzin səsin sahibi ondan çox-çox
uzaqlarda, Gəncədə idi. O, Tanrıdan qanad arzuladı,
bu andaca Səfurə xanıma çatmaq, onun çəkdiyi
Dostları ilə paylaş: |