Menecmentin təŞKİlati quruluşU

 

---

Menecmentin ilkin tarixi şərtləri 

1

 

2

 

3

 

1820

 

Jeyrtıs Mili (James Mili)

 

İnsan motivasiyasının ümumiləşdirilməsi və təhlili

 

1832

 

Çariz  Babbec  (Charles 

Babbage)

 

Elmi  yanaşmaya  əsaslanma;  ixtisaslaşmanın  xüsusi 

vacibliyinin  qəbul  edilməsi;  əmək  bölgüsü;  iş 

hərəkətlərinin  və  vaxt  itkisinin  tədqiqi;  müxtəlif 

amillərin  əməyin  effektliyinə  təsiri;  maya  dəyərinin 

hesablanması

 

1835

 

Marşal 

Loqlin 

və 

başqaları 

(Marshall 

Laughlin et.al.)

 

Menecment  fnnksiyalarının  nisbi  vacibliyinin  qəbul 

edilməsi

 

1850

 

Mili və başqaları (Mili. 

ı:t. Al.)

 

Nəzarət  intervalı;  təkhakimiyyətlilik;  əmək  və 

materiallara  nəzarət;  ixtisaslaşma  -  əmək  bölgüsü, 

əmək haqqı vasitəsilə stimullaşdırma

 

1855

 

Qenri Pu. (Henry Poor)

 

Təşkiletmə prinsipləri; əlaqə və informasiyanm dəmir 

yolunda tətbiqi

 

1856

 

Daniel  K.  Man-  Kallum 

(Daniel C. Me-Callum)

 

Menecmentin  strukturunu  nümayiş  etdirmək  üçün 

təşkilati sxemlərin istifadəsi.

 

Dəniz  yolu  nəqliyyatında  sistematik  menecmentin 

tətbiqi

 

1871

 

V.S.Cevons

 

(W.S.Jevons)

 

Təcrübədə  motivasiya  tədqiqatlarından  istifadə 

etmişdir; 

müxtəlif 

alətlərin 

işçiyə 

təsirini 

öyrənmişdir; yorğunluğu tədqiq etmişdir.

 

1881

 

Cozef  Varton  (Joseph 

Wharton)

 

Kollec üçün sahibkarlıq menecment kursunu işləyib 

hazırlamışdır.

 

1886

 

Qenri K.Metkalf (Henry 

C.Mefcalfu) Qenri 

P.Taun (Henry P.Tawne)

 

Menecment sənəti; idarəetmə elmi.

 

1881

 

Fredik Xalsi (Frederik 

Halsey)

 

Əmək  haqqının  mükafatlar  vasitəsilə  ödənilməsi 

planı

 

1900

 

Frederik V.Teylor 

(Frederick W.Taylor)

 

Elmi 

menecment, 

sistemli 

yanaşma; 

kadr 

menecmenti; 

əməklə 

menecment 

arasında 

kooperasiyanın  zəruriliyi;  yüksək  əmək  haqqı; 

əməklə  menecment  arasmda  bərabərlik;  funksional 

təşkiletmə;  sexlərə  tətbiq  zamanı  müstəsnalıq 

prinsipi; maya dəyərinin qiymətləndirilməsi sistemi; 

metodik  tədqiqatlar;  iş  saatmın  tədqiqi;  elmi 

menecmentin  müəyyənləşməsi;  msenecmentin  işinə 

arxalanmaq;  tədqiqatlar;  standartlar;  planlaşdırma; 

nəzarət və kooperasiyaya arxalanmaq

 

 

Frenk B.Qilbret (Frank 

B.Gilbreth)

 

Motivasiyalı tədqiqatlar elmi

 

45 

---

Menecmentin mərhələləri və elmi məktəbləri 

1

 

2

 

3

 

1901

 

-Qenri L.Qannt (Henry 

L.Gantt)

 

Mükafatlandırmanın  vəzifə  və  sistemi;  əməyə 

humanist  yanaşma;  Qanttın  sxemi;  işçilərin 

hazırlanması ilə bağlı menecerlərin məsuliyyəti

 

1910

 

Xyuqi Miinslerberq 

(Huqo Munslerberg) 

Xarrinqton Emerson 

(Harrington Emerson)

 

Menecmentdə  və  işdə  psixologiyadan  istifadə 

effektiv injirinq, effektivliyinin prinsipləri

 

1911

 

Xarlou S.Person (Harlow 

S.Permon)

 

ABŞ-da  menecment  üzrə  ilk  elmi  konfması  təşkil 

edilməsi; menecmentin elmi cəhətdən qəbul edilməsi

 

1911

 

J.K.Dunkan

 

(J.C.Dunkan)

 

Kolleclər üçün menecmentin ilk dərsliyi

 

1915

 

X.B.Druri H.B.Dniry) 

R.F.Xoksi (R.F.Hokie) 

F.V.Xarris (F.W.Harris)

 

Tomas A. Edison 

(Thomas A.Edison)

 

Elmi  menecmentin  tənqidi-ilkin  ideyaların  qəbul 

edilməsi;  elmi  menecmentin  tənqidi-ilkin  ideyaların 

qəbul  edilməsi;  məhsul  partiyalarının  qənaətcil 

modeli; sualtı qayıqların müəyyən edilməsi və məhv 

edilməsi  üçün  hərbi  manevr  planın  işlənib 

hazırlanması

 

1916

 

Anri Fayol (Henry Fayol)

 

Menecmentin  ilkin  tam  nəzəriyyəsi;  menecmentin 

lunksiyaları; 

menecmentin 

prinsipləri; 

tədris 

müəssisələrində  menecmentin  bir  fənn  kimi  tədris 

edilməsi zəruriliyinin qəbul edilməsi

 

1916

 

Aleksandr

 

(Alexander

 

Q.ger?

 

H.Church)

 

A.K.Erlanq

 

(A.K.Erlanq)

 

Menecmentin funksional konsepsiyası; Menecmentə 

vahid  kompleks  kimi  baxan  amerikalı  Növbəlilik 

nəzəriyyəsini qabaqcadan görmüşdür.

 

1917

 

U.Q.Leffingvell

 

(W.H.Leffinqwell)

 

Elmi menecmenti müəssisələrdə tətbiq etmişdir

 

1918

 

K.K. Parsons 

(C.C.Parsons)

 

Ordvey Tud (Ordway 

Tead)

 

Elmi  menecmentin  müəssisələrdə  istifadəsinin 

müəssisələrdə istifadənin zəruriliyini qəbul etmişdir. 

Sənayedə psixologiyanın tətbiqi

 

1919

 

Morris L.Kuk (Morris 

L.Cooke)

 

Elmi menecmentin müxtəlif istifadə sahələri

 

1921

 

Valter D.Skott (Walter D. 

Scott)

 

Reklam  işi  və  kadrlarla  işə  psixoloji  bilikləri 

gətirmişdir

 

1923

 

Oliver l^eldon (Oliver 

Sheldon)

 

Menecment 

fəlsəfəsini 

inkişaf 

etdirmiş; 

menecmentin prinsipləri

 

1924

 

Q.F.Dodj (H.F.Dodge)

 

Q.Q.Pomiq

 

(H.G.Roniq)

 

U.A.$uxart

 

(W.A.Shewharl)

 

Statistik  vasitələrdən  istifadə  etməklə,  təftiş 

aparılması və keyfiyyətə nəzarət etmək üçün statistik 

nəticələrdən və ehtimal nəzəriyyəsindən istifadə

 

46 

---