Microsoft Word 02 Orhan Bey doc

46 • TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 

 

144- 254. sayfada verilen 87. şiirin 

 

 Yeşil başlõ gövel ördek 

 

Uçar gider göle karşõ 

 

Eğricesin tel tel etmiş 

 

Döker gider yâre karşõ 

 

şeklindeki 1. dörtlüğünde de hem kafiye hem de anlam açõsõndan düzeltilmesi 

gereken bir yanlõşlõk göze çarpmaktadõr. Bunun da fark edilip 

 

 Yeşil başlõ gövel ördek 

 

Uçar gider göle karşõ 

 

Eğricesin tel tel etmiş 

 

Döker gider yele karşõ 

 

şeklinde yazar tarafõndan düzeltilmesi beklenirdi. 

 

 

145- 256. sayfada karşõmõza çõkan ilk dörtlüğün (241/1) 3. dizesinde de mõs-

ra özelliği olmayan bir durum gözlenmektedir. Mõsra 

 

 

Sebeb ne gözden akan kanlõ yaşa 

 

şeklinde olup durak ve musikî açõsõndan düzeltilmeye muhtaçtõr. Sayõn 

Sakaoğlu’nun düzeltmesi gereken bu dizeyi biz  

 

 

Sebeb nedir gözden akan bu yaşa 

 

veya 

 

 

Sebeb nedir akan bu kanlõ yaşa 

 

şeklinde düzeltip Karaca Oğlan’a yakõşõr bir hâle getirmiş olalõm ve dizeyi du-

rak ve akõcõlõk açõsõndan tamir edelim. 

 

 

146- 257. sayfada bir bozuk cümle örneği daha: “Sipos János’un ülkemizde 

sunduğu bir Türkçe bildirisinde de türkülerimiz ele alõnõp notalar ile verildiğini de ha-

tõrlatmak isteriz.” Yine 261. sayfanõn son cümlesinde de bir anlatõm bozukluğu 

görülmektedir. 

---

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ • 47  

 

147- 263. sayfada birbiri ardõna sõralanmõş, anlatõm bozukluklarõ ihtivâ eden 

cümlelerle karşõlaşõyoruz. Bunlardan biri (cümle ögelerini üzerinde bulundur-

mamaktadõr) noktadan sonra başlamõş, hem özel isim hem de cümle başõ oldu-

ğundan büyük harfle başlatõlmõş ve nokta ile sonlandõrõlmõş.  İşte söz konusu 

cümleler: 

 “31 Temmuz 1926 tarihinde, henüz adõ Darülelhan olan kurum ilk gezisi için seç-

tiği ekibi Haydarpaşa Garõ’ndan uğurlar. Yusuf Ziya [Demircioğlu] Bey, Rauf Yekta 

Bey, Dürri Bey ve Ekrem Besim Bey. Gezi, Güney ve Orta Anadolu illerimizden bazõla-

rõnõ içine alõr: Adana, Gazi Antep, Şanlõ Urfa, Niğde, Kayseri ve Sivas.” 

148- 264. sayfada Sayõn Sakaoğlu’nun müdahalesini gerektiren fakat müda-

hale etmediği bir dize ile karşõlaşmaktayõz. Dize:  

 

 

Bu ayda olmazsa o bir ayda 

 

şeklinde olup hece açõsõndan eksiktir. Öğrencilerine metin tamir dersleri verdi-

ğini daha önce öğrendiğimiz sayõn hocamõzõn tamir edemediği dizeyi 

 

 

Bu ayda olmazsa öteki ayda 

 

şeklinde tamir ederek, onun eksikliğini kapatmõş olalõm. 

149- 265. sayfada ilk iki dörtlükten birincisi dörtlük yapõsõnda değildir. Di-

zeler birleştirilerek dörtlük hâline getirilmelidir. 

150-  Daha  önce  de  birkaç  defa  karşõlaştõğõmõz bir hususu bundan sonraki 

sayfalarda daha sõk görmeye başlõyoruz. 265. s. (iki), 267. s. (iki), 268. s. (üç), 

269. s. (dört)… defa verilen metinlerin hemen sonuna Cunbur-Sakaoğlu, Ergun-

Sakaoğlu, Karaer-Sakaoğlu, Öztelli-Sakaoğlu, Cunbur-Öztelli-Sakaoğlu gibi 

parantez içerisinde verilen bibliyografya bilgilerinde bir hile sezilmektedir. 

Sakaoğlu bu bilgilerde söz konusu şiirler için de kendi kitabõnõ kaynak göster-

mektedir. Kendi kitabõ derken başka bir eser değil elimizdeki 1030 sayfalõk Ka-

raca Oğlan’õ vermektedir. Diğer araştõrõcõlarõn şiirleri bizzat tespit edip etmedik-

lerini bilmiyoruz. Ama kendi çalõşmasõnõ kaynak gösteren Sayõn profesörün söz 

konusu manzumeleri bizzat tespit etmediğini 22 Mart 2005 günü kendi odasõn-

da yaptõğõmõz görüşmede söylediğini belirtmek isterim. Bundan, yazarõn “Kara-

ca Oğlan”õndaki “Şiirler” bölümünü daha önce derlemeler yapan, tespitlerde 

bulunan bilim adamlarõnõn eserlerinden aldõğõ  şiirlerden oluşturduğunu 

anlõyoruz. 

---

48 • TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 

 

Durum böyle olunca, kendi kitabõndaki şiirleri yukarõda sözü edilen sayfa-

larda kaynak olarak göstermesi ilmîliğe, yeni ifadesiyle bilimselliğe sõğmamak-

tadõr.  

151- 265. sayfada, Atõlgan’dan alõnan şiirin 2. dizesinin de  

 

 Güvercinler 

döner 

takla 

 

şeklinde ölçülü hâle getirilmesi gerekirdi. 

152- 266. sayfada, Ç. başlõğõ altõndaki paragrafõn son cümlesi “Bu arada” ifa-

desiyle değil, “Bunlardan” kelimesiyle başlatõlõrsa, cümledeki anlatõm bozuklu-

ğu giderilmiş olur. 

153- 269. sayfanõn sonundaki dörtlükte 2. dizedeki “ellerden” kelimesi, mana 

açõsõndan bakõldõğõnda “ellerde”  şeklinde düzeltilmeye muhtaçtõr. Zaten 

Sakaoğlu 242. şiirinde de kelimeyi “ellerde” olarak aktarmõştõr.  İnsanõn hiç ol-

mazsa yazdõğõnõ anlamasõ, kontrol etmesi gerekir. Orada doğru, burada yanlõş! 

154- 272. sayfanõn 2. paragrafõndaki “Devlet Konservatuvarõ’nca derlenen…” 

ifadeleri “Devlet Konservatuvarõ tarafõndan derlenen…” şeklinde düzeltilmelidir. 

155- 278. sayfada “II. Karaca Oğlan Notalarda” başlõğõ altõndaki ilk cümlede 

anlatõm bozukluğu vardõr. Cümleden, notalõ müzik ortamõna kaydõrõlanõn Ka-

raca Oğlan’õn kendisi olduğu anlaşõlmaktadõr. Cümledeki “onu” kelimesinin 

yerine, “onun eserlerini” ifadesi getirilirse söz konusu bozukluk giderilmiş olur. 

Bölümümüzün kompozisyon hocasõnõn bunlarõ bilmesi gerekirdi. 

156- 279. sayfada Giese’den alõnan dörtlükteki 3. dize 

 

 

O gözelin yanağõ eb-i zemzem buñarõ 

 

şeklinde olup, ilk iki mõsra göz önüne alõnõrsa fazlalõklar görülecektir. Bilindiği 

gibi halk şiiri ile saz şiirinde hece ölçüsü vazgeçilmez unsurdur. Dize 

 

 Gözelin 

yanağõ zemzem buñarõ 

 

şeklinde düzeltilmeliydi. Aynõ dörtlüğün 

 

 

Sarsam öldürür sarmasam öldüm 

 

olan 4. dizesi de hece açõsõndan eksiklik arz etmektedir. 

 

 

Sararsam öldürür sarmasam öldüm 

---