Microsoft Word 02 Orhan Bey doc
Yüklə 0,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Divânü Lûgati’t-Türk ve Dede Korkut
TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ • 37
d) Sakaoğlu şiiri (Sakaoğlu, 1987: 112)’den almõştõr. Son dörtlüğün ilk dize- sindeki “Emrah eyder” ifadesi, Türk Dilinden, Reşit Rahmetli Arat’tan lisans çalõşmasõ yaptõğõnõ zaman zaman dile getiren, Türk Dil Kurumu Üyesi olan, uzun yõllar dilbilimci bir arkadaşõyla aynõ odayõ paylaşan, Dede Korkut’u oku- masõnõ bilen, Divânü Lûgati’t-Türk ve Dede Korkut’la ilgili doktora ve yüksek lisans dersleri veren birisine yakõşmamaktadõr. Arat’õn öğrencisi olmakla bir yere varmak isterken ona gölge düşürmemeye özen gösterilmelidir. Eyt- fiilinin geniş zaman şekli daima “eydür” olarak tespit edilmektedir. Sayõn yazarõn bu eksikliğini de “eyder” kelimesini “eydür” yaparak burada düzeltmiş olalõm. 101- 170. sayfanõn sondan 2. paragrafõnda “dört dörtlük” (3 defa), “beş dört-
gidermesi gerekir diye düşünüyorum. “Dört dörtlük” ifadesinin başka anlama- lara da geldiği unutulmamalõdõr. 102- 170. sayfada “…perîşan” redifli koşma,” ifadesi de Sayõn Sakaoğlu’na ait- tir. Söz konusu koşmanõn 3. dörtlüğünün son dizesinde yazarõn ifade ettiği “pe- rîşan” redifi yoktur. Şiirde bir değiştirmeler zinciri görülmektedir. Bu da halk şiiri veya saz şiirlerinin halk arasõnda alacağõ yeni şekiller ile alâkalõdõr ve nor- maldir. Ama Sayõn hocamõzõn bunlarõ görmemiş olduğu gözlenmektedir. Belki “âlem perişan” redifli dese -o da olmaz ama- bir parça kurtarabilirdi. Yine redif- kafiye bilgisizliğiyle anlatõlabilecek bir durumla karşõ karşõya olduğumuz gö- rülmektedir. Koşmanõn dörtlüklerinin son dizelerindeki “alem” kelimesi de “âlem” olarak düzeltilmeliydi. TDK üyesi hocamõzõn bunu, yani alem/âlem farkõnõ bileceğini düşünüyordum. Şiirin son dörtlüğünde (3. dize) “imdadõmõza” kelimesi hece ölçüsü bakõ- mõndan “imdadmõza” ya da “imdadõmza” şeklinde yazõlmalõdõr. 103- 171. sayfada, Radloff’tan alõnan şiirde de kelime ve imlâ hatalarõ ile karşõlaşmaktayõz. İlk dörtlükteki “Yaremin” kelimesi, “Yârimin”; “Firat” kelime- si de “Firkat” olarak düzeltilmeliydi. 2. dörtlüğün ikinci dizesindeki “erermiyiz” kelimesinde karşõlaştõğõmõz yazõm hatasõ da “erer miyiz” şeklinde düzeltilerek giderilmelidir. 104- 172. sayfadaki “5. Gevherî-Karaca Oğlan” başlõğõ altõndaki paragraf ile 173. sayfadaki “6. Âşõk Ömer-Karaca Oğlan” başlõğõ altõndaki paragraflar birbiri- nin aynõdõr. Acaba farklõ olarak yazõlacak ifadeler bulunamadõ mõ? Niçin tekra- ra düşüldü? 105- 172. sayfadaki Gevherî’ye ait şiirde redif olarak ifade edilen
soru şekline Sayõn Sakaoğlu ne diyecektir? Yoksa bilinen kafiye bilgileri Tahir 38 • TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Olgun’un Edebiyat Lûgati’ne göre yeniden, bilim adamlarõ tarafõndan ele alõn- malõ mõdõr, lüzumsuz mudur? 106- 173. sayfada Şükrü Elçin’den alõnan Gevherî’ye ait koşmada da anlam ve kafiye açõsõndan düzeltilmesi gereken hususlar vardõr:
Öpmeli koçmalõ değmeli değil
şeklindeki ilk dörtlüğün ikinci mõsraõ Öpmeli
kuçmalõ döğmeli değil;
ve Karadõr gözleri sürmeli değil
olarak verilen 4. dizesi de Karadõr gözleri öğmeli değil
şeklinde düzeltilmelidir. Ayracõ 3. dörtlük dõşõnda redif de “-meli değil”dir. Bu açõdan bakõldõğõnda sayfa başõndaki “…değil redifli koşma” ibaresinin yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. 107- 174. sayfadaki “…benzer redifli sekizli koşma (semai”) ifadesi de ilmîlik- ten uzaktõr. Redif olan sadece “benzer” kelimesi değil, aynõ görevde (yönelme hâli eki) olan başka unsurlar da vardõr. Sakaoğlu’nun bu ifadesi de “-a benzer/-e
Gelinin gözleri bende (2/1)
Kõzõn geline yeter gücü (3/2) Gelin eder
adõm Hûrõ (4/1)
dizeleri mana, ölçü ve kafiye açõsõndan
Gelinin gözleri beste Kõzõn gelne yeter gücü Gelin eydür
adõm Hûrî
şeklinde düzeltilmelidir. TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ • 39
108- Yine aynõ sayfada “Karaca Oğlan-Dadaloğlu” başlõğõ altõndaki 2. cümle- nin başõna “Bu” sõfatõ getirilmelidir. 109- 175. ve 176. sayfalardaki şiirlerin alõndõğõ yer için Sayõn Sakaoğlu kendi çalõşmalarõnõ göstermiştir. Bu şiirler kitabõn yazarõ tarafõndan bizzat tespit edil- miş, cönk ve mecmualardan okunup alõnmõşsa yaptõğõ doğrudur. Ama kendisi daha önceki yayõnlardan almõşsa ve burada kendi çalõşmalarõnõ kaynak gösteri- yorsa, bu ilmî olmaz. Eğer öyleyse ilk aldõğõ yayõnõ kaynak göstermesi gerekir- di. Ayrõca 176. sayfadaki bizi kendi eserine (363. şiir) yani elimizdeki Karaca Oğlan kitabõna gönderdiği Karaca Oğlan’a ait şiirin de alõndõğõ yer gösterilme- liydi. 110- 179. sayfadaki şiirin 4. ve 5. kõtalarõndaki sayfa düzenlemesinden kay- naklandõğõnõ tahmin ettiğimiz hatalar giderilmelidir. 111- 179. sayfanõn son paragrafõndaki “Köprülü (1929:33-34) ve Güneyler- de…” kullanõmõnda yazõm ve anlayõş hatasõ vardõr. Bu hata “Köprülü… ve Gü- ney’de” şeklinde düzeltilmelidir. 112- 180. sayfada yine 1929 yõlõnda Sakaoğlu’nun, Köprülü’nün söyledikle- rine şahit olduğu görülmektedir. Üslûp açõsõndan hoş olmayan, yanlõş bir ifade göze çarpmaktadõr. 113- 180. sayfada “Karaca Oğlan’a bağlanan şeklin ilk mõsraõnõn sadece Öztelli’de
paragrafta Sayõn Sakaoğlu, söylenenin anlaşõlmamasõ için büyük bir gayret gös- termiştir. 114- 182. sayfaya Özdemir’den alõnan şiirin son dörtlüğündeki
olarak verilen ilk mõsra mana ve şahõs uygunluğu açõsõndan hastadõr,
şeklinde düzeltilmelidir. Özdemir’in yanlõşõ Sakaoğlu’nun doğrusu olmamalõ- dõr. 115- 182. sayfada 10. başlõk altõnda verilen ve sayõn yazarõn “…girmedim mi ben/…dermedim mi ben kafiyeli koşmasõ” dediği koşmada kafiyeli olan ses unsuru –r’dir. Yazar kafiye ve redif nedir bunlarõ bilmemektedir, “-medim mi ben redifli koşmasõ” demesi ilmîlik ve doğruluk açõsõndan gerekliydi. Yüklə 0,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|