186
malik müasir qəsəbələr əvəz etdi. Və bu gün Azər-
baycanda bir dənə də olsun çadır düşərgəsi qalmayıb.
Qaçqın və məcburi köçkünlərin problemlərinin həlli
istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər isə davam
etdirilir. “Qaçqın və məcburi köçkünlərin yaşayış
şəraitinin yaxşılaşdırılması və məşğulluğunun artı-
rılması üzrə Dövlət Proqramına” əlavələr edilməsi
haqqında Prezident İlham Əliyevin 31 oktyabr 2007-
ci il tarixli Sərəncamında nəzərdə tutulan tədbirlərin
icrasına başlanılmışdır. Ermənistan-Azərbaycan,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı Prezi-
dent İlham Əliyevin apardığı uğurlu xarici siyasət
nəticəsində beynəlxalq səviyyədə mühüm tədbirlərin
həyata keçirilməsi davam etdirilir. 2008-ci ilin
martında BMT-nin Baş Assambleyasının 62-ci
sessiyası çərçivəsində “Azərbaycanın işğal olunmuş
ərazilərində vəziyyət” adlı qətnamə qəbul edilmişdir.
Qətnamədə erməni silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın
işğal altında olan bütün ərazilərindən çıxarılması tələb
edilərək bir daha göstərilmişdir ki, problemin həlli
birmənalı şəkildə Azərbaycan Respublikasının bey-
nəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədləri çərçivəsində,
ölkəmizin ərazi bütövlüyü və suverenliyinə hörmət
prinsipinə əsaslanmalıdır. Bu qətnamə, həmçinin
Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən olan
məcburi köçkünlərin öz doğma yurdlarına qayıtmaq
hüququnu bir daha təsdiq edir. Eyni zamanda, BMT
üzvü olan dövlətləri Azərbaycan ərazilərinin işğalı
nəticəsində yaranmış vəziyyəti qanuni olaraq tanı-
mamağa və bu vəziyyətin saxlanılmasına dəstək ver-
məməyə çağırır.
Cənab İlham Əliyevin prezidentlik fəaliyyəti
dövründə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılması
məqsədilə görülmüş tədbirləri əhatə edən hesabat
toplusu və kitablar nəşr olunmuş, qısametrajlı filmlər
çəkilmişdir.
Fəaliyyətə başladığı ilk gündən etibarən Heydər
Əliyev Fondu qaçqın və məcburi köçkünlərin üzləş-
dikləri çoxsaylı problemlərin dünya ictimaiyyətinə
çatdırılmasına çalışmış və bu problemlərin həllinə
daim diqqətlə yanaşmışdır.
Heydər Əliyev Fondunun
prezidenti, YUNESKO və
İSESKO-nun xoşməramlı
səfiri, Milli Məclisin depu-
tatı Mehriban xanım Əliye-
vanın təşəbbüsü ilə yara-
dılmış “Azərbaycan” inter-
net portalının böyük əhə-
miyyəti xüsusi qeyd olun-
malıdır. Portalda Azərbay-
can haqqında toplanmış ge-
niş informasiya Ermənistan
-Azərbaycan, Dağlıq Qara-
bağ münaqişəsindən, Xoca-
lı Soyqırımından, ümumi-
likdə erməni təcavüzündən
bəhs edən məlumatların
dünya ictimaiyyətinin diq-
qətinə çatdırılmasına şərait
yaradır.
Respublikada yoxsullu-
ğun ən yüksək həddi - 25
faiz məhz məcburi köçkün-
lər arasında qeydə alınmış-
dır. Ölkəmizdə fəaliyyət
göstərən 60 beynəlxalq və
40 yerli humanitar təş-
kilatlar tərəfindən indiyə-
dək 750 milyon ABŞ dol-
ları dəyərində humanitar la-
yihələr icra edilmişdir. Bü-
tün bunlara baxmayaraq, bu
problem ölkənin ən ağır və
başlıca problemi olaraq qa-
lır.
Azərbaycan Prezidenti
İlham Əliyev öz çıxışların-
da ölkəmizin ərazi bütöv-
lüyü ilə bağlı fikirlərini çat-
dırarkən daim birmənalı
187
olaraq bildirib ki, işğal olunmuş torpaqlar erməni si-
lahlı qüvvələrindən azad olunmalı, məcburi köçkünlər
öz doğma yurdlarına qayıtmalıdırlar. Təbii ki,
torpaqlarımız sülh yolu ilə azad edilməsə, istənilən
vasitə ilə azad ediləcəkdir.
Prezident İlham Əliyevin beynəlxalq tədbirlərdəki
qətiyyətli bəyanatları öz yurd-yuvalarından didərgin
salınmış insanlarda sabaha ümidi daha da artırır. İndi
soydaşlarımız problemin siyasi həlli sahəsində ölkə
Prezidentinin fəaliyyətinin
müsbət nəticələr verəcəyinə
daha dərindən inanır və
tezliklə öz doğma yurdla-
rına qayıtmaq eşqi ilə ya-
şayırlar.
Ədəbiyyat
Həsənov, Ə. Qaçqınların və məcburi köçkünlərin sosial müdafiəsi dövlətin
prioritet vəzifələrindəndir //Azərbaycan.- 2009.- 18 iyun.- S. 3.
Sultanova, P. Azərbaycanda Ümumdünya Qaçqınlar Günü qeyd edilib
/P.Sultanova //525-ci qəzet.- 2009.- 19 iyun.- S.5.
Süleymanova, E. Qaçqınlar və məcburi köçkünlərin hüquqlarının müdafiəsində
Ombudsmanın rolu: 20 iyun Ümumdünya Qaçqınlar Günüdür /E.Süleymanova
//Respublika.- 2009.- 20 iyun.- S.3.
Ümumdünya Qaçqınlar Günü. Əli Həsənov: “Ermənistandan qovulmuş insanlar
öz doğma yurdlarına qayıdana qədər onların qaçqın statusu saxlanılır” //Hürriyyət.-
2009.- 19-21 iyun.- S.11.
İnternetdə
www.apa.az
www az.trend.az
www.xalqqazeti.com.
Nailə Alışova
188
Rаfiq Yunis-Əli оğlu Qаsımоv
1931-ci il iyun ayının 26-da Qərbi
Аzərbаycаnın İrəvаn şəhərində аnа-
dаn оlmuşdur.
1954-cü ildə Аzərbаycаn Dövlət
Univеrsitеtinin Biоlоgiyа fаkültəsini
bitirmişdir.
1954-1958-ci illərdə SSRİ Еlmlər
Аkаdеmiyаsının İ.P.Pаvlоv аdınа Fiziоlоgiyа İnsti-
tutunun (Lеninqrаd) аspirаntı оlmuşdur.
1958-ci ildə həmin institutdа (Lеninqrаd) “Nə-
rəkimi bаlıqlаrdа şərti rеflеkslərin tədqiqi” möv-
zusundа nаmizədlik dissеrtаsiyаsını müdаfiə еtmişdir.
1957-1960-cı illərdə həmin institutdа kiçik еlmi
işçi kimi çalışmışdır.
1960-1965-ci illərdə Ümumittifаq Еlmi Tədqiqаt
Bаlıqçılıq İnstitutunun (Mоskvа) tаbеliyində оlаn Kür
Еkspеrimеntаl nərəkimiləri bаlıqаrtırmа zаvоdundа
еlmi lаbоrаtоriyаnın müdiri оlmuşdur.
1965-1974-cü illərdə Mərkəzi Nərə bаlıqlаrını
öyrənən
Еlmi Tədqiqаt İnstitutunun Аzərbаycаn
şöbəsində “Еkоlоji fiziоlоgiyа və tоksikоlоgiyа” lа-
bоrаtоriyаsının müdiri оlmuşdur.
1974-cü ildən АMЕА-nın А.İ.Qаrаyеv аdınа Fi-
ziоlоgiyа İnstitutundа lаbоrаtоriyа müdiri vəzifəsində
çаlışır.
1970-ci ildə “Təbii və süni yоllа çохаldılаn bаlıq-
lаrın еrkən оntоgеnеzində dаvrаnışın öyrənilməsi”
mövzusundа dоktоrluq dissеrtаsiyаsı müdаfiə еtmiş-
dir.
1974-cü ildən prоfеssоr-
dur. 1983-cü ildə АMЕА-
nın müхbir üzvü sеçilmiş-
dir.
Əsаs еlmi istiqаmətləri
nərəkimi və çəkikimi bаlıq-
lаrın biоlоgiyаsının еkоlоji-
fiziоlоji хüsusiyyətlərinin
öyrənilməsinə, оnlаrın mü-
hitin müхtəlif аmillərinə
uyğunlаşmа qаbiliyyətinin
tədqiqinə və оnlаrın düzgün
və itkisiz böyüdülməsinə
həsr оlunmuşdur.
Bu tədqiqаtlаrın nəticə-
sində nərəkimilərdən оlаn
qаyа bаlığının zаvоd şərаi-
tində böyüdülməsinin biо-
tехnоlоji üsullаrı işlənib və
nərənin, uzunburunun bö-
yüdülməsi üçün əvvəldən
hаzırlаnmış biоtехnоlоji
üsullаrı təkmilləşmişdir.
İlk dəfə Аzərbаycаndа
Rusiyаdаn gətirilmiş gü-
müşü kаrp bаlığının və
Uzаq Şərqdən gətirilmiş
bitki ilə qidаlаnаn bаlıq-
lаrdаn оlаn аğ аmur və qа-
lın xаllı bаlıqlаrının Аzər-
İyun
80 illiyi
Rаfiq Qаsımоv
1931
Bioloq
26